InfoHub Logo

Qazaqstanda mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý júıesi engizilgeli eki aptadan asty. Eki jyl keıinge shegerilip baryp iske qosylǵan jańa júıege qatysty týyndap jatqan suraq kóp. Sonyń eń negizgisi – jarna máselesi. Jurtshylyqty mazalaǵan suraqtarǵa «Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qory» KEAQ Almaty qalalyq fılıalynyń dırektory Nurlybek Qabdyqaparov jaýap berdi.

«Saqtandyrý júıesi engizilgennen keıin qala turǵyndarynan kóptegen suraqtar túsip jatyr. Suraqtardyń negizgi bóligi jarna máselesine kelip tireledi. Azamattardy qansha jarna tóleýim kerek, saqtandyrý sheńberinde kórsetiletin qyzmetterge somasy jaǵynan shekteý bar ma, áskerıler qalaı tóleıdi degen sıaqty saýaldar mazalaıdy», - deıdi qordyń Almaty fılıalynyń dırektory Nurlybek Qabdyqaparov.

Aıtýynsha, birinshi sanatqa memleket tarapynan saqtandyrylatyn 15 sanat jatady. Bul tizimge 18 jasqa deıingi balalar, zeınetkerler, Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men ardagerleri, resmı jumyssyz retinde tirkelgender, ınternat tárbıelenýshileri, jumys istemeıtin júkti áıelder, dekrettik demalystaǵy analar, múgedekter, múgedek bala kútimimen aınalysatyndar, stýdentter, tergeý ızolátorlarynda otyrǵandar, jumyssyz otandastar jatady. Olardyń jalpy sany - 11 mıllıonǵa jýyq.

Odan keıin jumys berýshiler, jaldamaly jumysshylar, jeke kásipkerler men óz betinshe tóleýshiler degen sanattar bar.

Esterińizge sala ketsek, jumys berýshiler qaramaǵyndaǵy qyzmetkerler úshin 2017 jyldyń shildesinen bastap jarna tólep keledi. 2020 jyly atalǵan sanat óz qarajaty esebinen ár qyzmetkerdiń jalaqysynan 2% aýdarady.

Qalǵan sanattardyń barlyǵy jarna aýdarýǵa bıyldan bastap kiristi.

Sonyń ishinde:

— Jaldamaly jumysshylar – jalaqynyń 1% (jumys berýshi aılyq jalaqydan ustap, Qorǵaý aýdaryp otyrady);

— Jeke kásipkerler – 1,4 eń tómengi jalaqynyń 5% (aı saıynǵy tólem – 2975 teńge (ETJ – 42 500 teńge) tóleıdi;

«Sonymen qatar, Almatyda ózin-ózi jumyspen qamtyǵan 50 myńǵa jýyq adam turady. Bul sanatqa jaldamaly jumysshylar, jeke kásipker qataryna kirmeıtin azamattar jatady. Mysaly, jeke kóligimen adam tasıtyndar, sút satatyndar, bala kútýshisi bolyp jumys isteıtinder, ıaǵnı, kelisimshart bekitpeı-aq jeke tulǵaǵa qyzmet etetin jeke tulǵalar biryńǵaı jıyntyq tólem tóleýine bolady», - dedi Nurlybek Qabdyqaparov.

Biryńǵaı jıyntyq tólem elimizde 2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap engizilgen bolatyn. Jıyntyq tólemniń ishinde ózge de áleýmettik tólemderge qosa saqtandyrý jarnasy da bar. Ol - jalpy somanyń 40 paıyzy. BJT – respýblıkalyq mańyzy bar qalalar úshin 1 aılyq eseptik kórsetkish (AEK) nemese 2525 teńge, aýyldyq jerler úshin – 0,5 AEK nemese 1263 teńge kóleminde belgilengen.

Sonymen qatar, óz betinshe tóleýshiler dep atalatyn sanat bar. Bul sanatqa jatatyn azamattar 1 ETJ-nyń 5% aýdarady.

Jarnany kez kelgen ekinshi deńgeıli bank, «Qazposhta» bólimsheleri, emdeý mekemelerinde ornalasqan «Kasa 24» termınaldary men Kaspi mobıldi qosymshasy arqyly tóleýge bolady.

---