InfoHub Logo

Aqtóbe qalasy Ǵ.Aqtaev atyndaǵy  №6 mektep-gımnazıasy
10 synyp oqýshysy Ádilhan Dıana

Aqynnyń kóptegen lırıkalyq shyǵarmalary onyń Qazaqstan halqyna degen sezimin kórsetedi. Tumandy bolashaqta ol jerlesteriniń laıyqty ómir súrýin kóredi. Jeke men úshin onyń eńbekteri mańyzdy ári qundy. «Men jastarǵa senemin!» atty eńbeginde. Maǵjan bizge myqty, senimdi qazaq jastaryn kórsetedi. Ashyq, túbi joq aspanǵa «Alashty» jazatyn da jastar ekenin nyq senimmen aıtady. Maǵjannyń týǵan jerine, týǵan halqyna degen sheksiz súıispenshiligin osy shyǵarmadan kóremin.

Onyń «Tolqyn» atty óleńi maǵan qatty áser etti, óte jeńil, kerbez, lırıkalyq. Tolqyndy tiri degendeı, «tolqynnan tolqyn týady», «tolqyndy tolqyn qýady», t.b. Maǵjan adam ómirin tolqynmen salystyryp, dál osy shaǵyn shyǵarmada óte kóp kezdesetin jarqyn epıtetterdiń arqasynda dál jasaıdy.

Qazir tanys-bilisterden murat joq, úlgi alar adam joq degen sózderdi jıi estımin. Bul sózderde belgili bir dárejede shyndyq bar. Biraq másele bizde, qazirgi jastarda. Oqymaıtyn buqara, ultymyzdyń bolashaǵyn oılamaıtyndar kóbeıip barady. Sózdikke qarasańyz, mynany kórýge bolady: ıdeal [grek. idéa - ıdeıa, beıne] - basqalarǵa úlgi bolatyn adamnyń beınesi. Keıipkerim Maǵjannyń tulǵalyq beınesi elikteýge turarlyq. Maǵjandy qaıta oqı otyryp, onyń bul jerde týǵan jeriniń patrıotynyń muraty, ónegeli tulǵanyń bıik úlgisi ekenine kózim jetti. 19-ǵasyrda qazirgi kezdegi tehnologıalar joq, kólik ınfraqurylymy damymaǵan kezde Maǵjan qazaq dalasyn aralap, birneshe til bilgen, tek óz jerinde ǵana emes, bilim alǵan. , biraq shet elde de – qanattarym bar sıaqty: áıteýir, qazir damý úshin, ózin-ózi jetildirý úshin bári bar! Maǵjan syndy kóregen, aqyldy tulǵalardan úlgi alý kerek. Onyń erligin, eńbekterin sabaqta – balalarǵa, oqý-jattyǵý jıyndarynda – jastarǵa, jınalystarda ata-analarǵa aıtý kerek!

Aqynnyń ómirbaıanynda Maǵjannyń 1937 jyly 30 jeltoqsanda Almatyda taǵy da tutqyndalyp, 1938 jyly 19 naýryzda NKVD atqylaǵany aıtylady. Biraq taıaýda teledıdardan Maǵjanmen birge konslagerde bolǵanyn, aqynnyń 1948 jyly qaıtys bolǵanyn alǵa tartqan aqsaqal kórsetildi. Bul aqparat qazir tekserilýde.

Osynshama az ǵana ómir súrgen Maǵjannyń mahabbat pen jek kórýshilik, tabıǵat pen arman týraly, ıdeıalar men tamasha bolashaq týraly jazýy ǵajap.

Uzaq ýaqyt túrmede otyrsa da uly Maǵjannyń sózi máńgilik. Onyń dana sózderi ot jaǵyp, adamdarǵa nur, senim, jaqsylyqqa umtylady.
Olar 50 jyl boıy osyndaı uly tulǵanyń bar ekenine únsiz keldi. Biz, osy ańyzǵa aınalǵan tulǵa týraly balalarǵa aıtyp, onyń shyǵarmalaryn oqyp berýimiz kerek dep esepteımin, óıtkeni ol óziniń súıikti halqyna azat ómirdi boljaǵan, ol týraly jas urpaq bilýi kerek.

---