InfoHub Logo

Mańǵystaý oblysy Aqtaý qalasy
«№10 jalpy orta mektebi» KMM
Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi (Birinshi sanat)
Týraeva Dına Abdrashovna

Búgingi tańda elimizdiń álemdik bilim keńistigine baǵyt alǵan jańasha bilim berý júıesi qalyptasyp, damý ústinde.

Oqytýdyń tehnologıasy men ınovasıalyq ádis-tásilderi enip, qanat jaıǵan búgingi tańda, oqýshy bilimin baǵalaýdyń da ár túrli tásilderi tájirıbede qoldanylý ústinde.

Qazaqstan Respýblıkasynyń jalpy bilim beretin mektepteri pedagogtarynyń biliktiligin arttyrý kýrsynyń birinshi deńgeıin oqyp, oqýshylar aldynda sabaq berý barysynda is-tájirıbemiz tolyǵa túsýde. Burynǵy dástúrli oqytýda ózimiz túsindirip, sońynan ózimiz suraıtyn bolsaq, al qazirgi sabaq modýl boıynsha oqytýdyń jańa tásilderi arqyly júrgiziledi.

Orys  mektepterinde  qazaq  tilin  úırený,  bilý  qazirgi  tańnyń  basty máselesi.   Sabaqta  bul  máseleni  sheshý  joldarynyń  biri - ár  túrli  ádis tásilderdi  tıimdi   qoldana  otyryp,    jańa  tehnologıalardy  engizý. Qazir   tehnologıalardyń túrleri  óte   kóp. Orys  mektepterinde   qazaq  tilin úırený, leksıkalyq  jáne  gramatıkalyq  taqyryptardy  meńgerý  kúrdeli  jumys. Sondyqtan basqa ultqa qazaq tilin oqytý, aýyzeki sóı leýge úıretý  qıyn da,  qyzyq jumys.  Gramatıkalyq  materıaldardy  jáne  leksıkalyq  taqyryptardy oqytýda  tirek  syzbalardyń    qoldanylýy  tildi  damytýǵa, sózdik  qordy molaıtýǵa, bir - birimen,  qarym -  qatynas   jasaýǵa   (sóıleý,   aıtý,  jazý,  oqý)  oılaý qabiletin  damytýǵa, oıyn  qazaqsha jetkize  bilýge  úıretedi.

Men oqýshylarymdy sabaq ótkizý barysynda synı turǵyda oılaýǵa, birin-biri baǵalaýǵa úırettim. Oqytýdyń jeti modýlin basshylyqqa ala otyryp, kúndelikti sabaqtarymdy ótkizip júrmin. Sabaq barysynda oqýshylardy zertteý jumystarymda dıalogtyq áńgime, toptyq jumys túrlerin jıi paıdalanamyn. Jańa ádis boıynsha oqýshylar tapsyrmany ózderi oryndap, ózderi meńgeredi.

Jańa sabaq boıynsha toptarǵa tapsyrmany postermen oryndaý tapsyryldy. Sergitý sáti ótkizilip, topqa bólip, oı qozǵadym. Taqyrypqa qyzyqtyryp baǵyttadym. Shyǵarmaǵa qatysty maqal-mátelder jınaqtaýdy usyndym. Shyǵarmany taldaýǵa pikirtalas uıymdastyrdym. Oqıǵadaǵy ózekti máselelerge oqýshy kózqarasyn anyqtadym. Shynaıy ómirmen baılanystyrý arqyly baǵa berýge baǵyttadym.

Oqýshylar toptarǵa bólinip jumys jasady. Mátinmen ózderi tanysty. Ár túrli ádister arqyly shyǵarmany saralady. Jeke keıipkerlerdi taldady, olardyń is-áreketin zerttedi. Oı qorytyp, ony qaǵaz betine túsirdi.

Top basshylary arqyly toptar birin-biri baǵalady. Osyndaı sabaqtardan oqýshylar toptasa jumys isteýdi úırenip, birin-biri tyńdaýdy, juptasa jumys isteýdi úırendi.Toptyq jumys kezinde  oqýshylar bir-biriniń pikirlerimen sanasa otyryp, ózindik pikir qalyptasady eken.

Men osy baǵytta jumys jasap kelemin. Sol jumystarymnyń biri mektepshilik ashyq sabaqtar, qalalyq semınarlarda ótkizdim.

Sonymen qatar Halyqaralyq, respýblıkalyq, oblystyq ınternet olımpıadalaryna qatysyp  I dárejeli oryndarǵa  ıe boldym. Osyndaı jańa tehnologıalardy tıimdi qoldanyp qurylǵan jańa formattaǵy sabaqtarym respýblıkalyq, oblystyq gazet - jýrnaldarǵa sabaqtarym men baıandamalarymdy jarıaladym.

Qoryta kelgende aıtarym, muǵalim burynǵy eski ádisterinen arylyp, oqýshylarǵa erkindik berý kerek, endigi jerde sabaq barysynda oqýshy ózin-ózi basqara alatyn, ózine synı kózqaraspen qaraıtyn, sabaqqa qyzyǵatyn oqýshy bolýy kerek.

Týraeva Dına Abdrashovna

---