Orazaqyn Asqardyń «Shette júrgen baýyrlarǵa» óleńiniń negizgi ıdeıasyn adamgershilik turǵydan taldap kórý
Qazaq poezıasyna ózindik jańa lep ákelgen aqynnyń biri – Orazaqyn Asqar. Ol jańa taqyryppen qatar, kúlli qazaq halqyna oı salarlyq tamasha týyndylaryn jazdy. Sonyń biri – «Shette júrgen baýyrlarǵa» óleńi.
«Shette júrgen baýyrlarǵa» óleńinde aqyn bıik adamgershilik pen qatar kisilik kelbetin de kórsetedi. Týǵan halqyna degen asqan mahabbaty men janashyrlyq sezimin óleńge órip jazady.
Óleńniń taqyrybyna keler bolsaq, qıly kezeńderde tarydaı shashyrap ketken qandas baýyrlarymyzǵa arnalǵan. Qazaq dıasporasynyń yǵysýy sonaý «Aqtabannan» bastalady.Odan bergi asharshylyq, kollektıvtendirý, stalındik repressıa halqymyzdyń bas saýǵalap qashýyna sebep boldy. Mine, osyndaı taǵdyrly qazaqqa avtor úndeý tastaıdy. Aqyn: «Atajurt shaqyrady tuqymym dep, Qushaǵyn baıtaq dala, taýyń da ashyp» dep, óz baýyrlaryna ún qatady. Mundaǵy «atajurt» degeni keń-baıtaq qazaq dalasy. Avtor, sonymen qatar, ata-babamyzdyń ejelgi armany oryndalǵanyn tilge tıek etip, baýyrlastaryna elge qaıtýdy ótinedi. «İlinbeý úshin eldik birlik kerek, Eshqashan endi eshkimniń qarmaǵyna...» dep, olardy elge shaqyrýdaǵy maqsatyn da aıtady. Iaǵnı, birlikte bolsaq, irgemiz shaıqalmaıtynyn, eshqandaı jaýdyń bizdi ala almaıtynyn sóz etedi.
Aqynnyń qandastaryna úndeý tastaýy onyń bıik adamgershilik tulǵasyn kórsetedi. Óz baýyryna degen janashyrlyqty da aqynnyń kóńil kúıinen kóremiz. Aqyn elimizdiń azattyqqa qoly jetkenin aıtyp, qandastaryn jigerlendiredi. «Qandastar qapy qalma, orny bólek, Kúnde óz ánuranyńmen oıanýdyń» - dep, rámizderimizdiń mańyzyn da túsindire ketedi. Rasymen de, halqymyz: «Ózge elde sultan bolǵansha, óz elińde ultan bol», dep urpaǵyna amanattaǵan. Mine, osy ıdeıany avtor óz óleńinde ashyp kórsetedi. Osydan týǵan jerdiń adam balasy úshin qanshalyqty qymbat ekenin de baıqaımyz. Sebebi, san ǵasyrlardaǵy dalamyzda bolǵan shaıqastardyń deni týǵan jerdiń azattyǵy úshin boldy. Osyny túısingen adam ǵana ult múddesine qyzmet etedi dep bilemin.
Sonymen qatar aqyn, «Bárimiz uıymdasyp kórkeıteıik, Qazaqtyń beıbit, derbes memleketin» dep, taǵy da maqsatyn aıqyndap kórsetedi. Elimizdiń «Máńgilik el» bolýy úshin jer betindegi qazaq degen ult birigýi tıis. Sonda ǵana tórt qubylamyz túgel bolady dep túsinemin. Aqynnyń osy óleńdi úndeý etip arnaǵandaǵy negizgi oıy bar qazaqtyń basy qosylsa degen asqaq armanynan týǵan dep oılaımyn. Meniń oıymsha, júregi «qazaq» dep soǵatyn qandastarymyz elge oralyp jatyr. Dese de, áli qanshama qazaq elge qaıta almaı júr. Memleketimiz «Kóshi-qon» zańyn bekitip, baýyrlastarymyzdyń elge oralýyna jaǵdaı jasap otyr. Dúnıejúzi qazaqtarynyń quryltaıy da ótti. Mine, osy jasalyp atqan ıgi isterdiń barlyǵy avtordyń azamattyq oıymen dálme-dál keledi.
Qorytyndylaı kele, aqynnyń: «Qoja bop óz jerińde óz elińe, Ne jetsin ter tógýge sony uǵyp» deen óleń joldarymen oıymdy túıindeımin. Men de jat jerde júrgen baýyrlas aǵaıyndardy elge shaqyramyn!
You Might Also Like
