InfoHub Logo

Óz-ózińdi ılandyrý, nemese aýtosýggestıa — bul bizge týa berilgen qural jáne onda, dálireginde onyń kúshinde, kóptegen tańqalarlyq múmkindikter shoǵyrlanǵan. Qazirgi tańda adamdardyń kópshiligi pozıtıvti senarılerdiń, maqsat qoıýshylyqtyń nemese paıymdardyń konsepsıalaryn qoldaıdy. Buǵan aına aldynda turyp alyp, óziniń qandaı keremet jan ekenin aıtyp turǵan adamdy elestetý arqyly parodıa jasaýǵa bolady.  

Degenmen, eger biz:

◎ pozıtıvti oıda bolsaq;

◎ naqty maqsatqa jetetin múmkindigimiz bolsa;

◎ maqsatqa jetý úshin ıkemdele alatyn bolsaq, bundaı ıdeıalardyń jany bar.

Osy tizilip shyqqan sharttardyń ekinshisi túıindi mánge ıe, óıtkeni bizdiń maqsatqa jete alatyn, ony jeke baqylaýda ustaý salasynda yńǵaılaı alatyn múmkindigimiz bolýy kerek qoı. Jáne de osy úshin óz-ózińdi ılandyrýdy paıdalana bilýdiń mańyzy zor.   

Emıl Kýeniń óz-ózińdi ılandyrý ádistemesi

Aýtosýggestıa tehnıkalarynyń arasynda fransýzdyq psıholog jáne farmasevt Emıl Kýeniń ádistemesi kóp qoldanysqa ıe boldy. Bastapqyda ol hımık bolǵysy kelip, sonyń oqýyna túsken, biraq ata-anasynyń qarjylyq qıynshylyqtary kesirinen basqa jolǵa túsýge májbúr boldy. Oǵan oqýynyń baǵytyn ózgertýdiń sáti túsip, nátıjesinde farmakologıadan ǵylymı dáreje aldy.  

Trýa qalasynda 1882 jyldan 1910 jylǵa deıin dárihanashy bolyp istegen jáne dári-dármektiń paıdaly ekenine sengen ol aqyrǵy sátti nátıje shyǵaryna kóńil qoıǵan pasıentteri jıi ózderin jaqsy sezine bastaıtynyn baıqaıdy. Pasıent dári-dármektiń em bolaryn kútti jáne bul ózdiginen oryndalatyn joramal boldy.  

Kýe osy baqylap baıqaǵanynyń áserinen gıpnozdy zerdeleı bastady. Alaıda, biraz ýaqyttan soń, ol ózi keıin óz-ózińdi ılandyrý dep ataǵan, óz-ózińdi gıpnozdaýǵa zeıin qoıdy. Bar bilgenin jınaqtaǵan ol «Ózińe ústemdiktiń joly retindegi sanaly túrde óz-ózińdi ılandyrý» atty kitap shyǵaryp, kóp ótpeı ol kitap Ulybrıtanıa men AQSH-da da jaryq kórdi.  

Keri nátıje zańy

Ideıa oıdan ketpeı qoıatyny sondaı, ılandyryp tastaǵan kezde adam sanasynyń ol ıdeıaǵa qarsy turý úshin qoldanǵan sharalarynyń bári qalaǵanyndaı bolmaı, onyń ılandyrýǵa beıimdiligin arttyra túsip, adamnyń óziniń sanaly tilek-qalaýyna kereǵar shyǵyp otyrady. Nazar ıdeıaǵa aýǵan árbir sátte ol ıdeıa ózin dereý júzege asyrýǵa tyrysyp baǵady.

Kýe adam óziniń týyndaǵan qıyndyqtarynyń báriniń sheshimi bolyp tabylady dep eseptedi. Ol árqaısysymyzdyń ishimizde ózimizdi emdeıtin qural bar ekenine shúbási bolmady. Oǵan óz-ózińdi ılandyrý úderisi jáne qoldanbaly daıyndyq arqyly qol jetkiziledi. Kýe basshylyqqa alǵan bastapqy praktıka qazir tym qarapaıym bolyp kórinedi, alaıda, kóptegen adam ony qazirgi kúnderi de pármendi dep biledi.   

Ádis damyp, ony tańdaǵandar kóbeıe berdi, ol úshin bar keregi — teris emes, ońdy nátıjege den qoıyp (mysaly, ishteı «Densaýlyǵym jaqsy, bári durys» dep aıtý), qandaı da bir pozıtıvti mantrany (keı jaǵdaılarda pozıtıvti beıneni) tandap alyp, ony qaıtalaı berý jáne qalaǵan nársege bar zeıindi salý qajet bolatyn.  

Kýeniń pikirinshe, eger adam belgili bir sózderdi qaıtalaı berse jáne belgili bir sanasyndaǵy beınelerge zeıin qoısa, onda olar adamnyń túpsanasynyń bir bóligi bolyp ketedi. Bul jasampaz kúsh-qýatty qalaǵan maqsatqa jetýge týralaıdy. Aqyrynda Kýeniń ıdeıalaryn qoldaýshylar shyǵyp, búkil dúnıe júzinde qoldanyla bastady.  

Emıl Kýe ádisiniń yqpaly

Ózin qaıta baǵdarlamalaǵan adamdar oıbaǵamdyq modeldi nemese nanym-senimderi júıesin tabysqa jetý múmkindikterin arttyratyndaı etip túzip shyǵardy. Bul amaldy keıingi jyldary Albert Ellıs, Sharl Bodýen jáne basqa kisiler (bul amaldy paıdalanýshylar sport psıhologtary arasynda aıryqsha kóp boldy) jetildire tústi.  

Emıl Kýe óz oı-sanańyzǵa teris emes ońdy maqsattardy salyp otyrýǵa úndedi. Ol tabysqa jetkizetin adamı qıaldyń kúshine sendi. Psıhoterapıanyń jáne túzetýshi óz-ózin ılandyrýdyn belsendi ádisterin qoldaný jónindegi ıdeıalaryn nasıhattaýy onyń iliminiń ońdy qyry boldy.  

Kýe pasıenttiń belsendi róli ıdeıasyn ustandy, jattyqtyrý jáne oqytý ıdeıalaryn damytty. Ol ár adam óz taǵdyrynyń qojasy ekenin aıtýdan jalyqpady: adam óziniń oıyn túzý arqyly óziniń bolashaǵyn qalyptastyrady. Biraq óz-ózińdi ılandyrýdyń qundylyǵy ádemi sózderde emes.   

Aýtosýggestıa talaı ret is júzinde óziniń pármendiligin kórsetti, osy sebepti ol ádisti kóptegen adam tabysty túrde paılalanyp keledi.  Deıturǵanmen, óz-ózińdi ılandyrýǵa qatysty túıindi nárseni esten shyǵarmaý kerek: onyń septigi tıýi úshin adamnyń maqsaty jáne maqsatyna jetkizetin qarym-qabyleti bolýy tıis.   

Óz-ózińdi ılandyrý — qalaǵanyńa qolyńdy jetkize beretin syıqyrly taıaq emes, bul dittegenińdi alý úshin kúres kezinde jeńý múmkindigińdi artyrýdyń bir tásili. Áreketsiz adam bereketsiz adam — osyny kóńilge toqyp alý qajet, al aýtosýggestıa bolsa, shyǵyndalatyn kúsh-qýatyńyzdy únemdeýge sep bolady.

4brain.ru, bilim-all.kz

---