InfoHub Logo

Qajymuqan Muńaıtpasov (1871 -1948) — álemdik arenaǵa shyqqan qazaqtyń tuńǵysh balýany, dúnıe júziniń birneshe dúrkin chempıony.
Qajymuqan on tórt jasynda saýdager baıǵa jalshy bolypty. Birde baı ony at shanamen shóp alyp kel dep jumsapty. Qys mezgili eken. Qaıtar jolda qar jaýyp, aty shanany tarta almaı zoryǵyp ólipti. Qajymuqan oılanbastan atty shóptiń ústine laqtyryp tastap, shanany atymen birge ózi súırep alyp kelipti.

Qajymuqan kúres ónerin óziniń týysy Erjaqbalýannan úırenedi. Keıin Sankt-Peterbýrgtegi ataqty Lebedevtiń balýandar mektebinde ábden shyńdalyp tolysady. Osy kezde dańqy jer jarǵan Ivan Poddýbnyımen dostasady. Aleks Aberg, Zbyshko Syganevıch, Ivan Shemákın sıaqty orys, polák jáne Qara Ahmet, Mustafa atty túrik balýandaryn jeńip, aty álemge áıgili bolady. Japon balýany Sarakakı Jındofýdy «jıý-jıtsý» kúresi ádisimen jyǵady. 1917 jylǵy Qazan tóńkerisinen soń Qajymuqan týǵan eli — Qazaqstanǵa oralady. El-jurtty aralap ár túrli oıyn kórsetedi. Ústine 20-30 adam otyrǵyzylǵan arbany tisimen súıreıdi. İshi adamǵa toly bir jarym tonna mashınany ústinen júrgizip ótkizedi. Keýdesine kesek tasty qoıǵyzyp, balǵamen urǵyzady. Temir jol relsterin moınyna salyp, galstýksha ıedi.

Qajymuqan Uly Otan soǵysy jyldarynda qartaıǵanyna qaramastan, osyndaı oıyndar ótkizip, jıǵan aqshasyna ushaq jasatqan. Oǵan ushqysh B.Shalabaev otyryp, talaı erlikter kórsetken. Qazir Shymkent oblysynyń Temirlan aýylynda Qajymuqannyń murajaıy bar.

Oqýǵa keńes beremiz:

Qajymuqanǵa qarym kórsetken Ybyraı balýan

---