InfoHub Logo

Janat úrkek qyz. Daýys kóterseń kózderi baqyraıyp, uzyn kirpikteri dirildep, bıdaı óńi bir aǵaryp, bir bozaryp ketedi. Esime bir oqıǵa túsedi... Bizdiń teatrdyń 25 jyldyq toıyna oraı ákimniń orynbasaryna da, ákimge de kirdim. «Akademıalyq teatr eski ǵımaratta otyrmyz, kórermen zaly 190-daı ǵana. Al qoıylymdarymyz jaqsy. Alaıda kórermenge jetpeı jatady. Toıdyń aldynda bizge bir avtobýs syılasańyzdar jaqsy bolar edi» degendeı. Mańaıdaǵy oblystarǵa, aýdandarǵa gastrólge baryp turatyn edik. Toı ótti. Ákim sahnada sóıledi. Alaıda avtobýs bergen joq. Biraq ishimde bir suraq qalyp qaldy. Kóp uzamaı shamasy 4-5 aı ótkende Jastar teatryna ákimniń orynbasary avtobýs syılady. Jalpy ákimniń orynbasary osy «Jastar teatry» dese ylǵı búıregi buryp turady... Opera jáne balet teatrynyń ǵımaratyn da, ataq-abyroı, orden-medal, páterdi de kóbine solarǵa berip júredi. Qazaqsha aıtqanda búıregi buryp turady. Men soǵan ashýlanam. Bilgen adamǵa bul da moraldyq korrýpsıa... Soǵan kúıemin...

Jaraıdy, meni syılamasyn, «akademıcheskıı» degen statýsymyzdy umytyp ketsin...Biraq Q.Qýanyshbaevtyń árýaǵyn nege syılamady?» dep kúıip-pisip jumysqa keldim. Lezdeme planerka bastaldy. Bir kezde Janat Chaıkına ótken jetidegi spektáklge taldaý jasap kelip... «Talǵat, mynalardy óıtý kerek, búıtý kerek»... degeni. Ózim qanym qaınap «taz ashýyn tyrnadan alady» degendeı Janatqa bas saldym. «Sen nege meni Talǵat deısiń? Myna zalda jastar otyr. Bul sonda seniń úlgiń be? Ony muny » degendeı dúrse qoıa berdim. «Kerek bolsa meni Talǵat Dosymgalıevıch, bolmasa qurmetti kórkemdik jetekshi» dep aıt... Janat sasyp qaldy. Ne dep jaýap bererin de, bolmasa qarsy birdeńe deýge lajy qalmaǵandaı kózi sharasynan shyǵardaı eki beti dý ete túsken. ...Astyńǵy erni sál-pál dirildegendeı... Aıap kettim... Baıqamaı ózimsinip, erkelep, nazdanyp aıtqanyna ózi de ókingendeı... Bul onyń áli kúnge ańǵaldyǵy, tazalyǵy, tunyqtyǵy...

Janat Chaıkına Kerekýdiń týmasy. Biraq onda «rýshyldyq» «jerlestik» degen uǵym joq. Ol kez-kelgen teatrda alańdamaı isteı beretin jan... Onyń boıynda falsh, ótirik aıtý degen bolmaǵan. Men osy jolǵy maqalamdy Janattyń ózin sóıletýdi jón kórdim.
Janat, sen teatrda dırektordyń áıeli bop jumys istediń? Qansha ret kúıeýińniń qamqorlyǵyn kórdiń? Ol dırektor bop istegen jyldary basqa aktrısalarǵa jetpegen qandaı maı shelpekke keneldiń?

Janat tárbıeli, ıntellegentti otbasynan shyqqan. Keıde «dál mańdaıynan tıgen tastaı týra kelgen sózderge shyr-pyr etip qalady»

— Jo-joq men eshqashan ondaı jaqsylyq kórgem joq. Kerisinshe qaıta zıany tıdi deýge bolady. Óıtkeni teatr qaınap jatqan qazan istpetti. Onyń tvorchestvosy da, óneri de, sózi de kózi de kóp bolady. Qaıta men kóbinde «bireý-mireý sóz qylady qoıshy» dep ózimdi-ózim shektegen adammyn. Mysaly men «Qazaqstannyń eńbek sińirgen artısi» ataǵyn teatr ashylǵan soń alty jyldan keıin-aq aldym. Óıtkeni oblystaǵy basshylar jańadan ashylǵan teatrdy shashyratpaı ustap qalaıyq degen nıetpen ataq-abyroıyn bere bastady. Al, men sodan keıin birde-bir nárse, ne orden, ne medal, ne ataqqa usynylmappyn. Kóbinde ózim qorashtanyp «sóz keler» degen jeleýmen shegine berdim.
Janat durys aıtady. Basqa pysyqaı bireý bolǵanda kúıeýi bar, súıeýi bar, baıaǵyda-aq «Halyq artısi» bolatyn aktrısa edi.

Janat lırık... Án aıtqanda janymen aıtady. Daýysy názik... Úninde adam janyn, júregin, boıyńdaǵy uıyqtap jatqan sezimderdi oıatatyn áýez bar... Jaqsy ánshi bolý úshin, aıqaılaıtyn zor daýys emes, júrekten shyǵyp júrekke jeter jalyn kerek sıaqty. Janat án salǵanda janyń jaı tabady. Amerıkalyq aty álemge áıgili Larrı Kıng degen jýrnalıs bar. Naǵyz juldyz. Larrı Kıngtiń ıntervúine qatysý artısiń de, sportsmenniń de, ánshiniń de, mıllıonerdiń de, tipti Prezıdenttiń de armany deýge bolady. Onyń ıntellekti, sóz somdaýy, suraqtary talaıǵa úlgi bolǵan talantty jan. Meniń kýmırim. Men de keıde sol Larrı Kıngshe sóılep ketem.

— Shynyńdy aıtshy, qaıtys bolǵanda perishtelermen «Múńkir-Náńkirmen» jolyǵady dep jatady ǵoı... Sonda sen Allaǵa ne der ediń?
Janat únsiz qaldy... Sál-pál otyrystan keıin:

— Eı, Alla, aldymen maǵan azdy-kópti ǵumyr bergenińe myń alǵys deımin. Jáne men osyny kópten kútken edim...Bul ómirde maǵan qyzyq ómir bergenińe,maǵan urpaq bergenińe, maǵan qyzyq ta ǵajap taǵdyr bergenińe rahmet aıtar edim... degen. Ol únsiz qaldy... Kóz aldymda Janattyń «Armanym Áselim» spektaklindegi Ásel keldi. Ústinde qyzyl komzol, etegi tizesin japqan qońyr kóılek, basynda qyzyl oramal. Úrkek Ásel, balań Ásel, Taldyrmash Ásel. Qatal Taǵdyr, opasyz mahabbattyń qurbany bolǵan Ásel. Qatty Boranǵa maıysqan, biraq synbaǵan sámbi taldaı Ásel... Janary jasaýrap, kózine eriksiz erik berse de erteńge degen úmitin úzbegen perishte Ásel... Janatta sahnalyq kórik, sulýlyq bar... Sahnadaǵy Chaıkınaǵa ǵashyq bolmaý múmkin emes. Naǵyz Shyńǵystyń, naǵyz Aıtmatovtyń Áseli... Bir adamnyń ǵana armany emes, el ishindegi kez-kelgen er azamattyń kókeıindegi, túısigindegi, sanasyndaǵy, kóńiliniń túbindegi tylsymnyń túkpir-túkpirindegi, tańǵy tórtte uıyqtap jatyp aıan bop kelgendegi arýdaı-Ásel...

Jalpy aktrısa mamandyǵy bul baqyt hám sor... Jaqsy talantty aktrısa bolý tek bir teatrdyń ǵana abyroı, ataǵy emes, ol óner aspanyndaǵy jaryq juldyz, tań atardaǵy sholpandaı, mańaıyna nur shashatyn, kórermen sol úshin qýanatyn, qol soǵatyn, keýdesin kerip dem alyp maqtanatyn, masattanatyn qubylys... Jáne oǵan tek daryndy da sulý, tekti de bilimdi, oqyǵan toqyǵany jeterlik... eń negizgi osy qasıetterge qosa jibek minez kerek. Mine — Janat dál osyndaı aktrısa.

—  Shynyńdy aıtshy eger de taǵdyr taǵy osy ómirdi qaıtadan basta dese — osy ómiriń dúbl bolsa, aktrısa bolar ma ediń?

— Joq...

— Sonda?

— Iá,eger ondaı bolyp myna jaryq dúnıege qaıta kelip, qaıtadan múmkindik bolsa — aktrısa bolmas edim...

Sonda kim bolar eń?

— Bilmeımin... Múmkin psıholog...

Janat dál qazir shynyn da, syryn da aıtyp otyr. Iá, ónerde jankeshti jandar jeterlik. Taǵy ómir berer bolsa kóbi oılanbastan osy taǵdyryn, osy ómirin qaıtalaýdy qalar edi. Múmkin men de dál solardaı jandardyń biri shyǵarmyn. Al Janat endi ómirge qaıta kelse, aktrısa bolǵysy joq...

Janat Chaıkına naǵyz Sovet Ókimetiniń óskini. Kóp balaly otbasynan shyqqan. Óz ákesi tym erte ómirden ótken. Úımeli-súımeli 6 balanyń bireýi. Durysy besinshisi. Janat óz ákesin bilmeı ósti. Jetimdikti de, joqshylyqty da, jesirliktiń de ne ekenin kórip boı jetti. Bala bolsa da sheshesiniń 6 balany arqasyna salyp júrip asyraǵanyn kórdi.Biraq qaǵilez, sezimtal, sergek, sypaıy bop ósti. Án saldy, ádemi bop álemge kózin ashty. Sondyqtan da Janatty bala kezden bári tez tanydy. Sabaqty jaqsy oqıtyn, ústi-basy muntazdaı, tap-tuınaqtaı taqyldaǵan qara qyz bop ósti. Artekke de bardy, án de saldy, átkenshek te tepti. Tek artıs bolam dep oılamaǵan. Mektepte án salý — ómirboıy ádemi bop júrý, kıiný, qydyrý, álemdi sharlaý degen. Ánshi bolam dep Almatyǵa konkýrsqa kelgen qyz Konservatorıadan biraq shyqty. Akter degen ne mamandyq? Ol kim bop shyǵady? Qaıda isteıdi? Onda kimder sabaq beredi? Bilmegen... Áıteýir bar uqqany — keıin bitirgende kınoǵa túsýi múmkin. Janatqa unaǵany osy ǵana. Kınoǵa túsý. Óıtkeni Janat soǵys kınolardy, sosyn Úndi kınolaryn jaqsy kóredi. «Brodága», «Gospodın 420» «Pod pokrovnom nochı» «Zıta ı Gıta» t.t tolyp jatyr. Jáne oǵan qatty unaıtyny Radj Kapýr, Mıthýn Chakrabortı, ásirese Nargız...Qandaı sulý , daýsy qandaı? Ánderin aıtsaı... Myń buralǵan bıi de ǵajap... Janat dál osyndaı múmkindik aktrısa bolýdan bas tarta almady. Onyń ústine Janat tártipti qyz. Ótirik aıtpaıdy, bireýdiń ala jibin attamaǵan,qyzyl svetoforǵa ótpegen, syra ishpegen, shylym shekpegen —tek jaqsy oqıtyn qyz. Bir sózben aıtsaq ıdeal. Bul bala kezden qanǵa sińgen tárbıe. Tek úı tárbıesi emes, bul qoǵamnyń erejesi. Óıtkeni Sovet ókimeti jastardy osylaı tárbıelegen, Onda úlkender, muǵalim, bastyq qalaı aıtsa solaı bolýy tıis. Onyń oqýdan bas tartpaǵan da ekinshi syry edi. Eń bastysy — túsip turǵan daıyn oqý. Jáne eń keremeti arý qala — Almaty... Alataý kınoteatry, avtovokzal, Kók-tóbe, kınoteatr «Arman», «Almaty» qonaq úıi, troleıbýs jáne balmuzdaq. Mundaıdan qalaı bas tartasyń.. Janat Chaıkına oılamaǵan jerden konservatorıanyń teatr fakúltetine KSRO Halyq artısi Sholpan Jandarbekovanyń kýrsyna osylaı túsken.

— Janat sen qyzdaryńdy ónerge jibergen joqsyń? Ásirese kenje qyzyń Aqnur aktrısa bolaıyn degende qarsy bopsyń ǵoı.

— Iá qarsy boldym... Óıtkeni óziń bilesiń ǵoı... Óner aýyly qıyn... Tipti qatygez... Men kórgen qıyndyqty ol qyzym kórmesin dedim...

Men baıaǵyda Almatyda bolǵan Jeltoqsan qozǵalysy jaıly kıno túsirgem «Qyzǵysh qus» degen. Ol fılmde Janat Chaıkına Roza degen áıeldiń roline tústi. Roza sol kezeńniń, sol qoǵamnyń keıipkeri. Armany alys ta bıik qyzdyń kúnderdiń kúninde ómir aǵysyna qarsy tura almaı ózin joǵaltqan keıipker. Ásirese osy joly túnimen ishkeni araq, aýzynda shylym, yrdý-dyrdý bı qysqasy yrjalaq ómir. Tań erteń Roza men basty keıipker Sanjardyń kórinisin túsirý kerek bolatyn. Túsirip jatqan jerimiz — Maımaq stansıasy. Uly Sh.Aıtmatovtyń týǵan aýyly Shekerdiń jany. Oktábr aıynyń sońy. Kún salqyn. Ásirese tańerteń, keshke bizde «Rejım» degen- uǵym bar. Ol tań atyp kele jatqanda, bolmasa kún uıasyna batardaǵy kórinis. Sebebi osy kezde túsirgen kórinis áldeqaıda erekshe ádemi kórinedi. Ol qysqa ǵana kez. Bar joǵy 20-25 mınýt qana. Osy kezde túsirip úlgerý qajet. Ol úshin túsirý toby erte turyp 3-4 saǵat buryn daıyndalady. Bul joly da erte keldik. Grım salyp daıyndalyp jatyrmyz... Qaıta qaıta ótemiz. Operatorlar da, jaryq túsirýshiler de, grımerler de saqadaı saı. Onyń ústine dál osy kezde alystan, sonaý kóz ushynan poıyz ótýi kerek. Aınaladaǵy aǵash bitken sarǵaıyp kúz kelgenin bildirgendeı. Ásirese taý ańǵary oktábr aıynda óte salqyn. Biz túsirý toby kýrtka, kofta, aıaǵymyzǵa etik degendeı jyly kıingen. Janattyń ústinde tek jalǵyz ǵana kóılek. Óziniki emes, bastyǵy, «dosy» Álibaevtyń kóılegi. Onyń da túımesi shala salynǵan. Dir-dir etedi... Fılmdegi bas keıipker Sanjar jeltoqsannyń yzǵarynan naqaq kúdikti bolyp, qańǵyrǵan ulan, qańbaqtaı ár jerdi panalap kelip osy úıge, Baba Zınaǵa panalaǵan. Fılmniń sújetin baıandamaı-aq qoıaıyn. Tek osy sahnadaǵy sújetti esime túsireıin.

Roza-Janat: — Sen munda neǵyp júrsiń? Qazir kesh bolmaı turǵanda bul jerden ket... Úlken qalaǵa bar. Oqy-degen nyshan bildirgen.
— Áıtpese mendeı sorly bolasyń...Qury tez bul jerden. Bul mańaı ósetin jer emes, óshetin jer. Aqylyń bolsa tabynyńdy jaltyrat... Osy kezde alystaǵy taý ańǵarynan poezd kóringen. Bul da aldyn-ala kelisilip qoıylǵan. Janat sózin jalǵastyrǵan...

— Átteń, meniń poıyzym ótip ketti-aý, ómir boıy tosqan poıyz...

Iá... adam ǵumyry kútýden, saǵynýdan, ańsaýdan, armannan turady. Qaıda bararyń belgisiz bolsa da alysqa, tym alysqa, kez-kelgen poıyzǵa otyryp kete bergiń keledi... Dalaǵa qarap, zý etip artta qalǵan baǵanalarǵa kózińdi taldyrasyń. Kóz ushyndaǵy mań-mań basqan túıeler týraly oılaısyń. Qaıda bara jatyrsyń? Kimge? Nege? Belgisiz... Biraq adam bir jerde qalyp qalmaýy tıis... Alda qandaı stansıa, nendeı beket tosyp tur? Ol da jumbaq... Biraq adam tabıǵaty osy jyljý, júre berý... Sosyn oılamaǵan jerden bireýmen jolyǵý, kezdesý... Ol kim? Bul jerge qaıdan kelgen, ol da belgisiz... Biraq janyń, sanań, uıalyp jatqan túısigiń osylaı deıdi...

Bir kamera týra aldynan, ekinshisi janynan túsirip jatyr. Birinshi dúbl... Bir qarasam bári durys sekildi. Biraq, sonda da birdeńe jetispeı tur. Osy sát daýysymdy kóterip, aıqaılap jiberdim. «Chto za haltýra, nado gotovıtsá Chaıkına!» dedim. Janat selk ete qaldy. Ánsheıinde «Janna, Jannochka, Janat» dep úırengen ol qanshama el-jurttyń kózinshe aıqaıǵa shydaı almady... Motor! Janattyń kóntek erinderi sál-pál ashylǵan. Dál qazir men biletin, tanıtyn, qaljyńdasatyn tanysym emes... Alystaǵy bóten, basqa jan... Keýdesi tolǵan ókinish, zapyrandaı ashshy ómirdiń qyzyǵyn, tańǵy altyda atyp turar — jumysqa asyǵatyn áıeldiń ornyna — myna Álemde adasqan, joǵalǵan, Baqyt jolyna bara jatqandaǵy baǵdarshamy isten shyqqan, lımonadtyń bótelkesine baıqaýsyzda kirip qalyp shyǵa almaǵan shybyndaı... Yzyńyna eshkim qulaq aspaǵan shybyn-shirkeı:

Janat — mine osy... Ernindegi ermegi sıgarettiń kók tútini ǵana tirshilikten habar bergendeı. Bundaı kúı, kúıik, sher-shemen, ókinish, yza, azap arqalaǵan jalǵyz Roza-Janat qana emes... Bul Uly Imperıanyń, Keńes Úkimetiniń irip-shirigen tusyndaǵy beıkúná jas qyzdyń kóz jasyndaǵy, talaıyndaǵy taǵdyr... Bul keıipker jıirkenishti klasıkalyq jaman obraz emes. Kerisinshe onyń jaraly júregine janyń ashıdy. Aıaısyń... Aıaısyń da artynan kelip qushaqtap: «Aınalaıyn, muńaıma, muqalma. Adasý kimde bolmaıdy» dep qushaqtaǵyń keledi... Ol da osy sát óksip jylap, baýyryńa eńkildep kelip jyǵylyp qushaǵyńnan pana izdeıtindeı... Jaraly eliktiń jaýtańdap qarap ańshynyń myltyǵynan qashpaı, qaıta kelip aıashy dep aıaǵyńa kep jyǵylǵandaı jandy sýret... Túsirip jatyrmyz... Túsirip jatyrmyz... 3-4 dúbl poıyz ótkenshe túsirip úlgerdik. «Stop»! «Spasıbo za semkı»! Janat áli jylap otyr. Qasymyzda qarap turǵan Nonna Mordúkovanyń da kózinen jas yrshyp ketti. Nonna Vıktorovna ekeýmiz ońasha ketip qaldyq. Kelesi sahna basqa jerde.

Mordúkova kózin súrtip keledi. «Janna kakaıa prelest Talantlıvaıa, krasıvaıa. Eı nado po-bolshe snımatsá...Ty je krýtoı — predlagaı drýgım rejıseram... Ona...ona krasavısa»

Ókinishke oraı kóp uzamaı Keńes Úkimeti tarap, ár Respýblıka óz jolymen ketti de, kıno múlde toqtap qaldy. Janat aldynda Serik Jarmuhamedovtyń «Ótelmegen paryz» fılminde de túsken. Ánýar Moldabekov, Doshan Joljaqsynov, Merýert Ótekeshova syndy kınonyń myqty juldyzdarymen partner boldy... Ol da bólek áńgime, bólek taqyryp... Bolashaqta Janat Chaıkınanyń tvorchestvosyn zertteıtin jas býynnyń júgi bolar dep úmittenem.

Menińshe tvorchestvolyq portret jazǵanda, óziń jaqsy biletin adam jaıly sóz qozǵaý qıyn... Óıtkeni sen ony kópten-kópten bilesiń...

— Shynyńdy aıtshy sen otbasynda, semáda baqyttymyn dep aıta alasyń ba?

Chaıkına taǵy tosylyp qaldy.

— Joq. — dedi.

Áıel retinde «baqytty boldym» dep aıta almaımyn...Al Ana retinde shúkir...Úsh qyzym bar... Nemerelerim bar. Alaıda, áıel qýanyshyn, jastyqtas jar retinde baqytty boldym dep aıta almaımyn.
Janat kúlgendeı boldy.

Eger taǵy da Alla ómir berse, osy qatemdi túzer edim...

...Janat stýdenttik kezderin óziniń ómirindegi baqytty kezeńder dep esepteıdi. Ol ras. Kýrstas dostary... Almahan, Ajar, Alma, Shámshıa... Jigitter de shetinen daryndy, kishipeıil. Óner álippesiniń alǵashqy qyzyǵy da shyjyǵy da mol jyldar... Ekinshi kýrsta júrgende Ajar qurbysy turmysqa shyqty. Áıgili jazýshy Berhaır Amanshınnyń qyzy. Uzyn boıly aqquba... Sámbi taldaı taldyrmash qyz. Ol 4-shi kýrstaǵy Tuńǵyshbaıǵa tıgen. Janat ta qarap qalǵan joq. Don Kıhottyń qasyndaǵy Sancho-Pansadaı Sekerbekke turmysqa shyqty... Shashy uzyn, qalqań qulaq Sekerbek sýyryp salma aqyndyǵy bar, otyrystyń gúli bolǵan. Sonymen úılený toıy Almatyda dúrildep ótti... Alaıda Janattyń ishinde, janynda, júreginde bir nárse qalǵan... Ol áli búrin shashyp úlgermegen, bolmasa ýaqyty jetip pispegen kók órik, kók túıin — mahabbat bolatyn. Kók túıin keıin pisti... Bul ómirde ýaqyty jetkende basqa baǵban da bolatynyn... Bal shyrynyn ózge adam da jeýge bolaryn bildi... Ol tek keıin... V.Ejovtyń «Bulbuldar túnin» dıplomdyq jumysqa daıyndalyp júrip, ónerdegi seziminiń-ómirdegi sezimge ulasqanyn baıqamaı qalǵan... Iá, solaı... Sezim úshin sottaýǵa bolmaıdy... Múmkin Keńestik Ideologıa da , adamdyq, qoǵamı moral da bulardyń bul qylyǵyn qoldaı qoımasy anyq.... Alaıda, dál sol kezde |Janat bárin-bárin basqasha sezingen... Tańerteńgi taý sýyna uıqyly oıaý kelip qoıyp ketkende aldymen deneń dir ete qalady. Sosyn bir janyp bir kúıesiń... Jaǵaǵa shyǵyp, taý bulaǵynan alys anaý tóbeniń astyna túskende tońǵanyńdy bútkil deneń qusettenip kógerip salqyndaı bastaısyń.... Sezim de keıde dál solaı... Ol tek jastyqqa ǵana tán erlik, sezimmen ǵana sabaqtas órlik.

Jańylaspasam sen eki márte oblystyq máslıhatta depýtat boldyń aý deımin...

Iá, eki ret.

Óner adamdarynyń saıasatta, durysy depýtat bolǵandary jeterlik. Keshegi ótken qazaq estradasyndaǵy alǵashqy qarlyǵashtary Tuńǵyshbaı Jamanqulov pen Qudaıbergen Sultanbaevtyń «Tamashaǵa» shyǵýy ǵajap bolatyn. Ekeýi de ol kezde úlken sahnadan basqa-ózge estarada janryn da jandandyra bastady. Ekeýin el jurt alaqanyna saldy. Sol Qudaıbergen de depýtat bolǵan. Alaıda, keı depýtattar el jurttan buryn óz qarabastarynyń jaǵdaıyn oılap júredi. Qoldaǵy múmkindigin paıdalanyp páter sharýasyn, máshıne máselesin sheship alady. Al, Janat Chaıkına qarabasyna ınedeı de jaqsylyq jasaǵan joq. Tipti ol týraly oılanbaǵan. Eki márte ózi tanymaıtyn múgedek eki áıelge kómektesti.

Sen orys teatrynda da oınadyń emes pe?

Iá, Pavlodar oblystyq orys drama teatrynda rejıser Dmıtrıı Svıderskıı qoıǵan «Marıa Stúartty» oınadym.

Men kórgem joq... al resenzıasyn Respýblıkalyq baslymdarda da baıqamadym. Deı turǵanmen ózińe qalaı? Oınaı aldym deısiń be?

—  Iá, Shamam kelgenshe oınadym. Kúndiz-túni daıyndaldym desem ótirik emes. Basqa orys akterlary sózderin ejelep otyrǵanda men rólimdi jattap alǵam. Kórermen tipti meniń Marıa Stúardty oınaǵanda olar qazaq aktrısasy eknimdi umytyp ketetin.

Janat mektepti qazaqsha bitirgenmen oryssha oılaıdy. Muqıat tyńdasań sóılegeninde qazaqsha áýezden góri oryssha maqam basym...
Qazaqsha aıtqanda sen qazir úlken aktrısasyń. Jasyńdy aıtyp turǵam joq. Seniń oınaǵan rólderińniń kóbin aıtam...
Janat ornynan kóterilip, ashyq turǵan terezeniń aldyna kelip, maǵan bir qyrynan turdy. «Syrly aıaqtyn syry ketse de, syny ketpegeni» kórinedi. Áli kúnge ájimsiz. Qońyrqaı júzi kópten kúnge tımegendeı bozarǵan sıaqty. Kezinde qazaq ónerine jalt etip enip, jasyndaı jarq etken aktrısanyń oınaǵan rólderi barshylyq.

Qazaqstannyń eńbek sińirgen artısi J.A.Shaıkınanyń teatrdaǵy repertýary jeterlik. Olar: Baıan, Kúnikeı — «Qozy Kórpesh-Baıan Sulý» Ǵ.Músirepov, Inga — «Bulbuldar túni» V.Ejov (aýd. Á.Syǵaı), Aısulý — «Ózińdi tap» R.Seısenbaev, E.Obaev, Álıa — «Áke men bala» T.Ahtanov, Anar — «Jolda qalǵan jolaýshy» T.Esimjanov, Botagóz — «Kúshik kúıeý» T.Ahtanov, Qaraqas — «Altyn besik» T. Qalılahanov, Nına — «Starshıı syn» A.Vampılov, Ásel — «Armanym Áselim» Sh.Aıtmatov, Qaragóz — «Qaragóz» M.Áýezov, Aqtoqty — «Aqan seri-Aqtoqty» Ǵ.Músirepov, Maǵysh — «Abaı» M.Áýezov, Marıa — «Marıa Stúart» F.Shıller, Kúnimjan — «Kene han» M.Baıserkenov, Komelkova — «A zorı zdes tıhıe»B.Vasılev, Kordelıa, Saıqymazaq — «Koról Lır» Ý.Shekspır, Zarechnaıa — «Shaǵala» A.Chehov, Jer-Ana — «Ana - Jer-Ana» Sh.Aıtmatov, Medeıa — «Medeıa» Evrıpıd (aýd.Q.Jumaǵalıev), Hanýma — «Hanýma» A.Sagarelı t.b. rolderi bas-aıaǵy 80-ge jýyq keıipkerler.

Suraǵymdy jalǵystyra bereıin. Ókinishiń bar ma?

Bar,  — dedi Janat!

Nemerelerimdi ana tiline úıretpegenime ókinem. Qyzdarym turmysqa shyqqanǵa deıin qazaq tilin táp-táýir-aq biletin. Al, biraq kúıeýleri qazaqı bolmady. Soǵan qynjylam. Nemerelerime qazaqsha ertek aıtpaǵanyma qınalam.... Ol kózine kelgen tańǵy shyqtaı jasyn irkip aldy da, kúrsindi...

Men ólimnen qoryqpaımyn. Biraq, nemerelerimdi dalada júrgende, saıabaqta júrgende, kóshede júrgende olarmen oryssha sóıleskenime qınalam...

Shynyńdy aıtshy...Neden qorqasyń?

Jalǵyzdyqtan...Aktrısa retinde men Baıan, Eńlik, Djýlettany oınamasym ras... Alaıda... Taǵy da repıtısıaǵa qatyssam... taǵy da rolimdi oılap jatyp uıyqtap ketsem... Atyp turyp asyǵys-úsigis jumysqa júgirsem deımin... Sosyn... sahnadaǵy áriptesterime jaman partner bolmasam dep qorqam. Jalpy men qorqaqpyn ǵoı...

Janat Chaıkına taǵy da shynyn aıtady...Dúnıede qoryqpaǵan adamdardan qorqý kerek...

Rahmet Janat... Suhbatyńa, shynyńa, syryńa... Saý bol! — Janat esikten únsiz shyǵa berdi. Esikti jabarda sál kidirgen. Birdeńe aıtqysy kelgen syńaıly. «Janat ne boldy? taǵy da bir qosaryń bar ma?» deýge bolar edi... Taǵy da ony-muny sóz etýge bolatyn. Biraq degenim joq.

Nege?

Óıtkeni Qazaqstannyń eńbek sińirgen artısi Janat Chaıkına jaıly suhbattyń bul sońǵysy bolmasa eken degen oı ǵana. Laıym solaı bolǵaı...

---