InfoHub Logo

Qazaq ádebıetinde baqytty arýlar boldy ma?

Qazaq ádebıeti-halqymyzdyń rýhanı murasy, asyl qazynasy. Ádebıetimizdiń jaýharlary bolyp sanalatyn barlyq derlik shyǵarmalarda qazaq qyzdarynyń baqytsyzdyǵyn baıqaı alamyz. Qazaq ádebıetiniń asyl, qundy degen shyǵarmalarynda áıel teńsizdigi beleń alǵan. Sol zamannyń adamdary úshin qyz balanyń róli tómen bolǵany ma? Tipti qazirgi, ıaǵnı keıbir nadan, oı órisi tómen adamdar áıel zatyn ózinen bir saty tómen bolýy kerek dep sanaıdy. Qoǵamda árqashan áıel men er adamnyń quqyǵy men orny teń bolýy qajet!

Erte zamandaǵy qyz balanyń qoǵamdaǵy ornyna toqtalaıyq. "Baqytsyz Jamal", "Shuǵanyń belgisi", "Qamar Sulý" syndy shyǵarmalarda qazaq qyzdarynyń baqytty ómir súrgenin kórmedik. Tipti qyzdardyń joly bolyp, ózi qalaǵan janǵa turmysqa shyqqany jaıly shyǵarmalar joqtyń qasy. Barlyq shyǵarmanyń sújeti, jelisi bir. Árıne ol -áıel teńsizdigi. Qazaq qyzdarynyń saýat ashpaýy "Oqyǵan qyz buzylady" degen stereotıppen ómir súrý, qyzdyń oıymen sanaspaý, qalyń malǵa aıyrbastaý. Munyń bári qazaq tarıhynda bolǵan oqıǵalar.

"Qamar Sulý" shyǵarmasynyń sújettik jelisine toqtalatyn bolsaq, sol zamandaǵy er adamdardyń maıdalanýyn, halyqtyń nadandyǵy , oı-órisiniń tómendigin baıqaı alamyz. Ósekke qumar er adamdar men aıtqan sózge ere beretin halyqtyń oıynsha "Qyz oqysa buzylady" degen oı durys pa? Qamardy óz súıiktisinen aıyryp, ózinen 35 jas úlken adamǵa berip, qalyń malǵa satqan týystarynan mundaı sózdi estý qate sekildi. Osydan-aq erte zamandaǵy qazaq qyzdarynyń dárejesin bilýge bolady. Qazaq ádebıetinde qyzdardyń teńin taýyp, baqytty bolmaýy osy sebepterden de sırek kezdesedi.

Qorytyndylaı kelsek, munyń bári áıel teńsizdigin bildiredi. Bolashaqtyń jarqyn bolýy úshin qoǵamdaǵy árbir adamnyń quqyǵy teń bolýy kerek. Sol sebepti áıel teńsizdigi máselesimen kúresý qajet! Alaıda , qazir áıel teńsizdigi erte zamandaǵy máselege qaraǵanda birshama jeńildedi. Osy ádebı shyǵarmalardyń basty maqsaty da áıel teńsizdigimen kúresý bolar.

---