InfoHub Logo

Shyǵarmashylyǵy oqyrmanǵa respýblıkalyq merzimdi baspasóz betinen tanys, ádebıet keńistigine shyqqanyna shamamen onshaqty jyldyń júzi bolǵan Madına Omarova negizinen áńgime janrynda jazady. Jazý mánerimen óz qatarlastarynan múldem oqshaý tur.

Áńgimeleri qysqa, keıde múldem qyp-qysqa — mınıatúra, etúd, sýretteme sıaqty. Alaıda kóteriletin máselesiniń tereńdigi men ómirlik materıalynyń aýqymdylyǵy jaǵynan óte salmaqty bolyp keledi. Sújettiń keń qanat jaımaýynan ishki bir úlken qýat seziledi. Madına shyǵarmalary — búgingi zaman, búgingi zamandas ómiri-taǵdyry týraly. Keıipkerleriniń áleýmettik kodtary beımálim, olarda ýaqyttyq belgiler de múldem joq deýge bolady, avtor úshin ol mańyzdy emes. Ol úshin múmkin mańyzdysy — myna ómirdegi dısgarmonıa. Shyǵarmalaryndaǵy eń basty leıtmotıv — keıipkerleriniń adamdar arasyndaǵy jalǵyzdyǵy, ómirlerindegi jaısyzdyq, bir-birinen jan jylýyn tappaýy — qysqasy degýmandalǵan qoǵamnyń keskin-kelbeti. Munyń bárin ol daǵdyly, qalyptasqan ómir tártibin buzatyn oqıǵalardyń dramalyq jaǵdaılarynda da, kúndelikti, kádýilgi tynys-tirshilikti beıneleı otyryp ta baǵamdatady.

Keıipkerleriniń nebir jaǵdaılar qysymyna túskendegi psıhıkasynyń ózgerýine, bir qaramaqqa baqytsyzdyǵyna, olar Hıchkoktaǵydaı «saspens» ahýalyna túskende de (birneshe áńgimesi jáne «Konák qosylǵan kofe» dramasy) jazýshy tym beıtarap — olardy aıap-kóz jasyn tógip jatpaıdy. Deı turǵanmen tym tereńge jasyrynǵan janashyrlyqty, qatańdaý lırızmdi túısinbeı qalmaısyz.

Onyń shyǵarmalarynda tipti derektik jáne kórkemdik baıandaý astasyp ketedi de ýaqyttyq keńistiktiń júzdegen shyndyǵyn beredi. Sondyqtan da onda ár keıipkerdiń Jan tereńindegi ÓZ SHYNDYǴY bar — jazýshy olardyń árqaısysynyń MÚMKİN ÁLEMDER SEMANTIKASYN jasaıdy. Bul, ásirese, «Ana-ǵumyr» móltek-romanynda aıqyn kórinedi. Munda alǵashqy orynǵa avtordyń jeke kórkemdik qoltańbasy, oqıǵa bolǵan jer jáne kóriniske jeke qatystylyǵy, ıaǵnı ómirdi ónerlendirý shyǵady. Munyń barlyǵy da dástúr men postmodernniń arasyndaǵy qarama-qaıshylyqty joıatyn postrealıstik jazýdyń mashyqtary degim keledi.

Dástúr men jańashyldyqta erkin júzetin, klasıka men postmoderndi birdeı meńgergen Postrealızm — Adam tirshiliginiń mańyzy týraly másele qoıady jáne kózge kórinetin «beı-bereketten» «óziniń ǵana álemin» jasaıtyn, keıipker arqyly sheshedi. Sondyqtan da Madına Omarovanyń prozasy — jańa qazaq prozasyndaǵy jańa sóz deý kerek.

Álıa BÓPEJANOVA

Synshy, mádenıettaný

---