InfoHub Logo

Keshe Qazaqstan Ortalyq Komıteti músheleriniń 2-jalpy jıylysy ashyldy. Jıylys eń aldymen oqý komısarıatynyń baıandamasyn tyńdap ótti.

Qazirgi ýaqytta Keńestik Rossıada oqý isi eń birinshi alǵa ustaǵan is bolǵandyqtan, hám onyń ber jaǵynda bizdiń Qazaqstanda oqý isine barlyq kúshti salý óte kerek bolǵandyqtan, bul baıandamanyń maqsaty oqý isine shyndap kóbirek kúshti jumsaýdyń lajdaryn belgileý edi. Bul ýaqytqa deıin Qazaqstannyń oqý komısarıaty ne istep, ne bitirgen eken dep syn taqsaq, árıne, kemshilikteri joq deýge bolmaıdy. Keńes úkimeti qıraǵan, búlingen ordanyń ústine ornaǵan úkimet bolǵandyqtan hám soǵys, maıdan, ash-jalańashtyqtyń áserinen bul kúnde bizdiń qaıbir isterimiz onyń alǵa basyp jóndelip, sabasyna túsip júrip ketip otyr. Barlyq bastan keshken sebepterdi, qıyndyqtardy, joqtyqty oılaǵanda qaı mekemege de bolsa kiná qoıýǵa bolmaıdy, ásirese Qazaqstannyń komısarıatyna kiná qoıýǵa bolmaıdy. Ótken ýaqyttary joqtyqpen, qıyndyqpen ótti.

Endi zaman osy qalyppen barsa sharýashylyq azdap ońala bermek, buryn Qazaqstanda eń kerekti isimiz bolǵan oqý isine qaraýǵa murshamyz kelmese, endi murshamyz az da bolsa keletin boldy. Endi oqý isine jer-jerlerdegi úkimet basyndaǵy otyrǵan adamdar ám Qazaqstannyń bas úkimetinde otyrǵan adamdar shyndap oqý isin kórkeıtýge, oqý isin gúldendirýge kirisse, oqý isi alǵa basýyna biz senemiz. Oqý isine shyndap kirisý, oqý isine barlyq kúshti jumsaý degenimiz ne bolmaq? Ol mynaý: jer-jerdegi mekemeler ám Qazaqstannyń bas mekemeleri barlyq qolyndaǵy qarajattyń qaq jartysyn (50 prosentin) oqý isine jumsaý kerek. Sóıtip barlyq qarajattyń qaq jartysyn oqý isine jumsaǵanda ǵana oqý isteri kórkeıedi, sonda ǵana muǵalimder tabylady, sonda ǵana oqý úıleri jóndeledi, oqý kitaptary da tabylady, oqýshylar da yntaly bolyp, oqý jemisti bolady.

Egerde olaı qylmaı, oqýǵa qur sózben ǵana kómek qylsaq, oqý isi ómirinde alǵa baspaıdy.

«Myń siz-bizden, bir shyj-byj», — dep burynǵy tájirıbe adamdary aıtqan.

Qazaqstanda oqýdyń eń birinshi kerek is ekenin aıtpasa da árkim-aq biler. Oqýsyz eshkim qatarǵa kire almaıdy.

Qazorkomnyń 2-jalpy jıylysy osyny esine alyp qarar shyǵarar ám jer-jerlerden kelgen jigitter qaıtyp barǵan soń da osyny ister.

19.02.1923 jyl

---