InfoHub Logo

Arqanyń aqtúteginen jyrtys enshilegen aýyl tas búrkenip jatyr edi. Shatyrdyń búıirindegi qylqıǵan qojalaq murjanyń tanaýynan órgen tútin quryq boıynan ydyraıdy. Kótenin peshge tirep qoıyp, qysqa kúndi qysyr áńgimeniń keý-keýimen ozdyratyn salbókse jurttyń ólmeli tirshiliginen nyshan ańǵartqan sıqy. Bylaıǵy tymyrsyq kez turmaq, betińdi sypyrtqymen osqandaı qyp botadaı bozdatatyn borandy kúni de ıt pen balaǵa ese jibermeıtin kúıbeńshil baıǵus, borsańynan jańylsashy. Túbit sháliniń qos shalǵaıyn keýde tustan aıqastyryp ákep qoltyqtyń astynan júgirtip, ushyn jaýrynnyń ortasynan túıinshektegen. Júzi tútige kúreńitip, boıyn býsantqan terden sháliniń kúmbezin qyraý shalypty. Qulyn kezdiń qyzyǵyn qý tirliktiń bodaýyna baılaǵan ıtiń ómir jandysy turmaq, jansyzynyń ózin qartaıtyp jibergen be dersiń. Qolpyldaq qońyr pımanyń buzaý tumsyǵymen qopa q qopara sógip keledi eken. Qol shananyń qaıqy basynan shalǵan kombaınnyń qyl remeni eki ıyqty kezek qajap, qajytyp bitken. Jeter jerine jetkenshe jumyryndaǵy shaılyq sýdyń jarymyn yrbıǵan ezýinen búrkip taýsatyn qos flág jetekke júrmegen shaldýar baladaı shana ústinde yrǵatylyp otyr...

Ústindegi qyzyl páltesinen tanydym. Qyzyl pálte qyryq jyldan beri qyryq ıyqtan túsip, qyryq ıis aýystyrǵanyn aıtyp muń shaǵatyndaı. Ájesinen qaldy ma, ápkesinen qaldy ma kim bilsin, áıteýir biz es bilgeli bar kıim. Áýelde bir kıer retinde ıne-jipten shyqqanyn ǵana mise tutpasań, qazirgi syqpyty jaýyr túıeniń qomynan sál-aq qalqyńqy shoqpyt. Etek-jeńin aq kóbelek tútip tastaǵan, túımelik jyryqtyń da kózi ashylmaǵaly qaı zaman. Túımeniń tútinin jarty qulash kendir jip tútetip otyr. Esimin bilmeıdi ekem. Esimi men turmaq óziniń esinde joq shyǵar. Esinde bary bir qyrttyń aýzynan shyǵyp, búkil aýyldyń ezýinde ketken «qyzyl badaboz» deıtin laqap atty qyzyl pálteniń jeteginen alǵany.

Uzatylǵan apaıymen erip kelgen dep estıtinbiz. Álde, sharýanyń qısynyn birdi-ekili shartyq qaranyń kúıisimen ólshegen jezdesymaqtyń aıaq astynan meshandyǵy ustap, kóje-kólkildektiń esebin uryn barǵanda-aq urtyna basyp qaıtty ma eken? Ne de bolsa, bıshikti baıynyń aldynda bezgegi ustaǵandaı bezip júrýden basqa ne aýyzynda sózi joq, ne basynda erkindik joq, ne artynda izdeýshisi bolmaǵan ápkeniń kórgen qorlyǵyn teńdeı bóliskeni daýsyz. Oǵan bola júzimen jer basqan jezde qane? Kerisinshe, qoqılanǵanda qorazdyń ózin uıaltatyn betbaq neme, kórshi-qolańnyń nazasy namazyn buzǵandaı kirjıip, kúń qylyp otyrǵam joq, kún kórsetip otyrmyn dep kekireıetin. Amal qansha. Baldyz bop bylq-sylq etip, qaq tórde qas kerýdi buıyrtpaǵan taǵdyry, jezde úıiniń jez qumanynan da saltaq kúıge túsirip, otymen kirgizip, kúlimen shyǵaryp qoıǵan. Sóıtken qyzyl badabozdyń jazda da jabýy túskenmen, kráskisi kóshken emes. Kúni kúńnen beter edi.

...Arqanyń aqtúteginen jyrtys enshilegen aýyl tas búrkenip jatyr edi. Ólisinde buıyrmaq kebinin tirisinde-aq shaq kórgendeı, aspan da appaq, jerde appaq edi. Qyzyl badaboz shana emes, zil batpan taǵdyryn súıretip, osynaý kóz qaryqtyrar meńsiz dúnıeden baǵdar tappaı, dóıdalaǵa mańyp bara jatqandaı kórindi.

---