InfoHub Logo

17 fevral kún kómirshiler klýbynda Qazaqstan memlekettik mýzyka teatryn qarsy alý keshi boldy.

Keshke Qaraǵandynyń ataqtylary men qatysty. Zalǵa halyq lyq toldy.

Kraıkomnyń jańa basshylyǵynyń arqasynda qazaq kórkemóneri, onyń ishinde teatr óneri órkendep keledi. Qazaqtyń tuńǵysh mýzyka teatry men fılarmonıasy quryldy, teatr óneri keń óris alyp, el aralaýǵa shyqty.

Qazaq mýzyka teatry Qaraǵandyǵa keldi. Qaraǵandy proletarıatymen qolma-qol baılanysyn kúsheıtýge keldi. Qurmanbek aıtqandaı: Qaraǵandy proletarıatyna esep bergeli keldi.

Biz teatrymyzdyń kelýin óndiris josparyn artyq oryndaýmen qarsy alýymyz kerek.

Qaraǵandy proletarıaty, onyń aldyńǵy qatardaǵy ekinshi teatrynyń orasan tabystaryn baǵalaı biledi. Qaraǵandy proletarıaty óziniń eń ardaqty mýzyka teatrynyń tabystan tabysqa jetip, bólshevıktik kórkemónerdiń óte qıyn, óte qurmetti uly jolymen talmastan, qarqynmen alǵa umtyla berýin tileıdi..

Kezdesý keshin ótkizýdiń dástúri boıynsha qazaqtyń mýzyka teatryn qalalyq partıa komıtetiniń sekretari quttyqtap, Qaraǵandy proletarıatynyń atynan alǵys aıtyp, zor tabysqa jetýlerine tilek bildirdi.

Teatr kollektıvin ekpindiler atynan ataqty Maǵaýıa Raqyshuly teatrdyń kelýin kómir josparyn asyra oryndaýmen qarsy alǵandyǵyn aıtty.

Teatr kollektıviniń atynan jaýap sezdi respýblıkaǵa eńbek sińirgen artıs Qurmanbek Jandarbekuly shyǵyp aıtty. Sýshkı artısiń sahnada kórinýin zal qatty qol soǵýmen qarsy aldy. Qurmanbek Qaraǵandy proletarıatynyń teatrdy erekshe qýanyshpen, aıryqsha qurmet, súıispenshilikpen qarsy alǵanyn aıtty.

─ Biz kórkemóner jolynda tynbastan eńbek istep, shyńnan shyńǵa shyǵamyz. Bizdiń estýimizge, baqytty bolýymyzǵa dáýirdiń bar múmkinshiligi bergenin is júzinde kórsetemiz. Biz sonda ózderdiń Partıanyń, Otannyń boryshyn aıryqsha kóńilmen shyn aqtaımyz.

Kesh artynan «Shýǵa» postanovkasy bolatyndyǵy habarlandy. Jınalǵan jurt, teatr kelgennen beri talaı postanovkany kórip lázzattanǵan jurt pesa avtoryn, ony qoıǵan rejıserdy, bas rolderde oınaıtyn Kúlásh, Qurmanbek, Qanabekterdi sahnaǵa shaqyrdy. Halyq óz qalaýlylaryn kózimen kórdi.

Qol soǵý zaldy titiretti. Zal kúńirendi. Uly qurmet kórsetildi. Mine, bular teatrdy qurýshylar, uıymdastyrýshylar, mine, bular kórkemóner maıdanynda kirpik qaqpaı istep, teatr ónerine óziniń quryshty qol tańbasyn salǵan adamdar. Bul qazaq teatrynyń ózgeshe tarıhyn, dástúrin jasaǵan adamdar.

Júz jyl buryn Gúgo: «Joıylsyn dramatýrgıanyń dástúrli túri!», «Jasasyn jańa týr izdeýi» degen edi.

Eshqandaı dástúrli tradısıasy bolmaǵan qazaq teatry az jyl ishinde komýnıs partıasynyń basshylyǵy arqasynda tóńkeris orys teatrlarynan oryn ala otyryp óz dástúrin tyńnan jasady. Qazaq teatry tek oktábr tóńkerisinen keıin ǵana jasaldy.

Mine, bular — respýblıkanyń halyq artıseri pesadaǵy obrazdardyń jandy beıneleri, keleshektegi úlken kórkemónerdiń jarshylary.

Zal tyndy. Oıyn bastaldy.

Mine, shymyldyq ashyldy. Sahnanyń «ystyǵyna kúıip, sýyǵyna tona» bastady otyrǵan halyq. Tún, naızaǵaı, dala... Mine, ardaqty Kúlásh, mine, Qanabek, mine, Qurmanbek shyqty. Zal tyndy... Jurt demin ishinen aldy.

Mýzyka bastaldy. Kúńirenip ketti. Áldeqaıdan, alystan daýyl kórinedi, jaqyndaıdy, zoraıady, kúsheıedi, shart-shurt naızaǵaı oınady. Orkestr qasqyr shapqan qoıdaı boldy, aıqaı, ý-shý, baraban julqynyp, jyndanǵandaı boldy, skrıpka jeldeı ysqyryp tartty, trýba doldandy, fleıta jeldeı yshqynyp úrledi.. Bul — doly daýyldyń, ozbyr kúshtiń jaqyndaı túsken kezi.. Bul — mýzykamen sóıleý, bul — mýzyka tili...

1935.

---