InfoHub Logo

Qazirgi Qaraǵandynyń Eski qalasynda Kostenko atyndaǵy baqshanyń kúnshyǵysynda 70-80 metrdeı jerde qos qabat polıklınıka úıi bar. Sol úıdiń artynda polıklınıkanyń bir bólimshesi rentgen kabınetine aınalǵan alasa úı tur. Sol úı osy Qaraǵandynyń eski qojalarynyń biri, aǵylshyn baıy — Horbatel deıtinniń úıi. 12 bólmeli úıde áıeli, ózi jáne qyzy — úsh-aq adam turatyn edi.

Meniń bala kezim. Keshke jaqyn men qatarly balalardy jınady. Keıde birimiz ben birimizdi kúrestiredi. Keıde shashy ustaramen qyrylǵan jaltyr bas balalardy shaqyryp alady da birimen birin súzistiredi. Kúreste kim jyqsa, oǵan shet tıyn (bir tıynnyń tórt bóliginiń biri) beredi.

Sheginip kelip qoıysqan bastardyń jarylǵanyn, bolmasa keıbireýleriniń talyqsyp qalǵandaryn talaı ret kórgemiz. Dál ózim súziskende talaıdyń basyn jarǵan edim, tipti aıta berseń, odan ólip te qalǵan balalar boldy. Bir rette Shegebaı deıtin bala sondaı súzýden qaza boldy. Bir balamen ekeýi súzisip kep berdi. Kúrs-kúrs soǵysady. Bir kezde Shegebaı jáne onymen tóbelesýshi bala sheginip kelip urysqanda, Shegebaı ushyp ketti. Qulaǵan bette Shegebaıdyń basy jerde jatqan tasqa soǵyldy. Sóıtse, tas samaıdan tıgen eken, til tartqan joq.

... Kúrestirýdi, súzistirýdi qoıyp endi julqyma degen oıyn shyǵardy. Kishkentaı tabýretkanyń ústine kúmis tarelkege ylǵı shet tıyndardy salyp qoıady. Kimde-kim óz qulaǵyn Horbateldiń ustaǵan qolynan julyp áketse, shet tıynyn alady. Ózimiz kúninde qulaǵymyzdy juldyryp, keıde tórt shet tıyn, keıde segiz shet tıynyn alyp ta ketetinbiz... Kóp balalar «qulaǵym-aı, qulaǵym-aı» dep jylap ta jatatyn.

Keıde Horbatel:

— Muniki qulaq ta, bas ta myqty, — dep qulaqtan joǵary kóterip-kóterip qoıatyn.

Bir kúni top balalardyń ishinen meni shaqyryp aldy da, qulaǵymnan myqtap ustady. «Eger julyp ketseń, eki shet tıyn beremin» dedi. Burynǵydaı emes, bul joly qolyna aq bıalaıy bar. Olaı julqımyn, bulaı julqımyn, joq, burynǵydaı emes, bosatpaıdy. Anadaı jerde balalar mazaqtap kúlip tur. «Al, al, bálem!» dep tabalaýshylardyń da daýsy estiledi. Ne bolsa, ol bolsyn dep bar kúshimmen julqa tartyp jóneldim. Bosatpady... Julqyp shyǵyp ketseń, shet tıyn beredi, al bosana almaı qalsań, ol óz bilgenin isteıdi... Albarynda tórt tóbet ıti bolatyn edi. Mańaılasqan adam bolsa, alyp tastaıdy. Sol ıtter turǵan albarǵa meni kirgizip jibermesi bar ma?! Biraq ıtterdiń aýzy tumshalanǵan eken. Kisini tisteı almaıdy. Arsyldap kelip umtylady. Tumsyqtarymen nuqyp qalady. Áı, zárem ketti-aý!..

Keshke úıge kele-aq aýyrdym. Bas kótertpeıdi. Qulaǵym túbi shyńyldap, shekem dýyldaıdy. Qulaǵym sodan zaqym taýyp, sol qulaǵym estimeıtin boldy.

---