InfoHub Logo

Ony Aqtaýdaǵy mektepter men oqý oryndarynda ótetin mádenı kópshilik, ádebı sharalarda, baıqaýlarda jıi kóretinmin. Osydan bir jyl buryn meniń Mańǵystaý gýmanıtarlyq koleji stýdentterimen ótken kezdesýime muryndyq bolǵany bar. Muryndyq boldy deımin- aý, aıaq astynan muzǵa taıyp jyǵylyp, mertigip jatqan meniń qoıarda qoımaı kelisimimdi alyp, jetelegendeı ǵyp, óte áserli ádebı kesh uıymdastyrdy. Al, ol týraly osynaý úzik syrdy jarıalaýyma onyń shákirti, Ál-Farabı atyndaǵy qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń 2-kýrs stýdenti Gúlnara Dembergenqyzynyń redaksıaǵa joldaǵan haty sebep boldy. "Qaıda júrsek te Quralaı apaıymyzdan bilim alǵanymyzǵa maqtanyp, ózimizdi baqytty sezinemiz. Óıtkeni, onyń ustaz retinde bizge sińirgen eńbegin eshýaqytta umytpaı, aldynda basymyzdy ıip ótemiz. Anamyzdaı bolyp ketken ustazymyzǵa myqty densaýlyq, baqyt, otbasyna baq-bereke tileımiz. Qazaq tiliniń mártebesin kóterý jolynda erinbeı eńbektenip júre berińiz", — dep jazypty ol. Sol sıaqty Almatyda joǵary oqý ornynda oqıtyn ekinshi bir shákirti Gaýhar Tajıkova óziniń Quralaıǵa jazǵan hatyn "Sálemetsiz be, ulaǵatty uly ustazym!..." dep bastapty:"Biz siz sekildi qarapaıym, aqyldy, bilimine kórki saı, ár oqýshynyń janyn túsine biletin... biz dese, 11 "á" dese qorǵap, qoldap júretin muǵalim sabaq bergenin álige deıin maqtan tutamyz, óıtkeni men ózińizden alǵan bilimime senimdimin. Qanshama joǵary oqý ornynda oqyp júrsem de, men úshin sizdiń ornyńyz bólek, Almatyda joǵary bilimdi ustazdar sabaq bergenimen, sizge jetpeıdi..."

Mine osylaısha, "Jaqsynyń jaqsylyǵyn aıt, nury tassyn" degendeı, shákirt júregine jol taýyp, iltıpatqa bólengen, olardyń alǵys hattaryna arqaý bolǵan jáne adamgershiligi men ádeptiligi kim-kimdi de súısindirgen Quralaı Sharaýbaıqyzy Nurmanova jaıly qalam tartýdy jón kórdim.

Ol kórshiles túrikmen eliniń Mary oblysy Baıramaly aýdanyna qarasty mal sharýashylyǵymen aınalysatyn eldi mekende, kóp balaly sharýanyń otbasynda dúnıege kelgen eken. 1984 jyly orta mektepti, bes jyldan keıin Almatydaǵy Abaı atyndaǵy Qazaq Memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtyn oıdaǵydaı bitirgen ol, eńbek jolyn aýylyndaǵy ózi bilim alǵan mektep-ınternatta tárbıeshilikten bastaıdy.

— Instıtýttan keıin aýylda nebári bir jyldaı ǵana jumys istedim, 1990 jyly otbasymyz Jańózenge kóship keldi de, men qaladaǵy T. Álıev atyndaǵy N 1 orta mektepke qazaq tili men ádebıetiniń muǵalimi bop qyzmetke turdym. Jas maman kezimdegi jalyndy jastyǵym, izdeniske toly kúnderim, ıaǵnı shyńdalý jyldarym osy mektepte ótti. Tálimgerim ulaǵatty ustaz, Qazaqstan oqý isiniń úzdigi, marqum Aıjan Qaraqyzy Táshenova boldy, — deıdi Quralaı.

1998 jyly oblys ortalyǵyna qonys aýdarýlaryna baılanysty ol Aqtaýdaǵy N 14 orta mektepte muǵalimdigin jalǵastyrady.

"Quralaıdyń sabaǵyna birneshe ret qatystym. Sabaqqa kóp izdenispen, jan-jaqty daıyndyqpen keledi, kórnekilikteri mol. Qazaq tili páninen belgili til mamany Jıde Jetkizgenniń jasaǵan tirek shemalaryn keńinen paıdalanady. Máselen, 5 "e" synybynda qazaq tilinen desant sabaq ótkizdi. Taqyryby "Til dybystary týraly túsinik". Oqýshylarǵa tablısa boıynsha til dybystaryn túsindirdi. Olar óte tez uǵyp alyp, jattyǵýdy meńgergendikterin kórsetti. Quralaı-balalarmen til tabysa biletin, erinbeıtin jalyqpaıtyn muǵalim. Oqýshylardyń árqaısysynyń aldynda bir-bir shema, muǵalimmen birlesip jumys júrgizip jatyr.

Balalardyń boıynda tilge, ádebıetke degen qyzyǵýshylyq joǵary...", "Quralaı tárbıe jumysyna da zor kóńil bóledi. Onyń 7-"d" synybynda júrgizgen "Meniń Respýblıkam — Qazaqstan" atty tárbıe saǵaty óte joǵary dárejede ótti. Oqýshylar bul sabaqtan kóp nárseni uǵyp, bildi. Kóp izdenip talǵamǵa saı kórneki quraldardy paıdalana bilgen muǵalim tálimdik máni zor, taǵylymdy máseleler týrasynda áńgime árbitgi.

Ustazdyǵymen qatar Quralaıdy mekteptiń qyrýar qoǵamdyq jumysynyń bel ortasynan kóresiz. Únemi izdenip, tynymsyz eńbektenip júretin, jalyqpaıtyn jańashyl jannan kóp nárselerdi úırenýge bolady...". Bul aıtylǵandar, áriptesteri, qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimderi Jańylaı Juldyzbaeva men Rysty Uzakbaevanyń Quralaı týraly pikirleri.

— Alǵash ret Jańaózen qalalyq bilim bólimi uıymdastyrǵan semınarda ádebıetten 5-synypta Ybyraı Altynsarınniń "Baı balasy men jarly balasy" áńgimesi boıynsha ótkizgen ashyq sabaǵym úshin birneshe tájirıbeli de tanymal ustazdar jyly lebizderin bildirgen-di. Onan keıin 1998 jyly Aqtaýda qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimderine arnalǵan qalalyq semınarda S. Seıfýlınniń "Aqsaq kıik" óleńi boıynsha N 21 orta mektepte desant sabaq ótkizip, qalalyq bilim bóliminiń I dárejeli dıplomyna ıe boldym, — deıdi Quralaı.

Sondaı-aq ol 2002 jyly oblystyq semınarda F. Mustafınniń 100 jyldyq mereıtoıyna oraı, "Sýretker paryzy" atty úlgili sabaq ótkizip, oblystyq bilim basqarmasynyń dıplomymen jáne sol jyly " Qazaq tili men ádebıeti pánin tereńdetip oqytý ádistemesi" taqyrybyndaǵy kýrsta joǵary bilim deńgeıin kórsetip, iskerlik tanytqany úshin Bilim berý júıesiniń basshy jáne ǵylymı-pedagogıkalyq kadrlary biliktiligin arttyratyn respýblıkalyq ınstıtýtynyń Alǵys hatymen marapattalady.

Aqtaý" qalasynyń 40 jyldyǵyna baılanysty ótkizilgen "Jyl muǵalimi-2003" baıqaýynyń jeńimpazy atanyp, qalalyq bilim bólimi men "Qalalyq pedtehnologıa ortalyǵy" MQKK- nyń I dárejeli dıplomyna ıe bolady. Sondaı-aq sol jyly qala, oblys ákimderiniń Alǵys hattaryn da alady.

— Quralaı Sharaýbaıqyzy oqýshylarmen qoıan-qoltyq jumys jasap, olardyń árqaısysynan elimizdiń bolashaǵyn, sanaly da tárbıeli azamatyn kórýge tyrysady. Sondyqtan áriptesterimen qatar oqýshylardyń jáne olardyń ata-analarynyń arasynda syıly, úlken bedelge ıe. Ol memlekettik standartqa saı 5, 6 — synyptarǵa qazaq tili men ádebıetinen test jasap, mektep muǵalimderine kómekshi qural retinde usyndy. Quralaı qazaq tili sabaqtarynda kompúterlik tehnıkany qoldaný ádisi boıynsha kýrstan ótti. Ol óz jumysyn janyndaı súıetin jáne bilgenin jas mamandarǵa úıretýden jalyqpaıtyn, úlkenge izetti, kishige qamqor, naǵyz ustaz bolýǵa jaratylǵan jan, — deıdi N 14 orta mektep dırektory Mersat Aıdanuly Izmýhamedov.

Búgingi óskeleń talapqa saı bilikti ustazǵa qaıda da oryn bar. Quralaı bes jyl Mańǵystaý gýmanıtarlyq kolejinde "Ádebıettanýǵa kirispe", "Til bilimine kirispe", "Qazaq tiliniń teorıasy men tarıhy", "Halyq aýyz ádebıeti", "Álem ádebıeti", "TMD ádebıeti" pánderinen bolashaq mamandarǵa sabaq berdi.

Ol sonymen qatar yntymaǵy jarasqan úlken otbasynyń uıytqysy, altyn qazyǵy da. Jubaıy, temir jol mamany Elemes ekeýi Álıa, Lázzat, Ulpan, Arýhan, Juldyz esimdi bes qyz ben Italmas atty uldy tárbıelep ósirip otyr.

Iá, biz de osynaý shaǵyn maqalamyzǵa qazaqtyń adal jar, asyl ana, ulaǵatty ustaz bola bilgen Quralaıdaı qyzdary árdaıym aman bolsynshy degen tilekpen núkte qoıdyq.

---