InfoHub Logo

Qurmetti joldas redaksıa! Saý-sálemet bolarsyz.

Meniń sizge tómende qol qoıyp, aryz jazý sebebim mynaý!

Men ózim, shynymdy aıtaıyn, ádebıetti onsha kóp oqymaımyn. Óıtkeni, birinshiden, oǵan qol tımeıdi. Al ekinshiden, men bolsam qazir leshozda jumys isteımin. Iaǵnı ádebıetpen eshqandaı baılanysym joq.

Búgin baǵana túski tamaqtan kele jatsam, bizdiń álgi sekretar áıel: «Ábdiǵalı, seni jýrnalǵa jazyp qoıypty. Má, myna áńgimeni oqyshy» deıdi. Júregim sý ete qaldy. Oıpyrmaı, nege jazady, ne qylmysym bar dep, oqı bastadym. Ózi sala qulash uzaq maqala áńgime eken. Sonda da bolsa bas almaı otyryp, oqyp shyqtym. Sóıtsem, Ábdiǵalı deıtin maskúnem bireý jaıynda eken. Tek atynyń uqsastyǵy bolmasa, bas - qasynyń bári de meniń basymnan keshken ýaqıǵalar emes. Bul qaıtyp men týraly bolady dep, biraz oılanyp otyrdym da, bile qoıdym. Birinshiden, bul maqala ocherktiń avtory B. Sársenov joldas «N. aýdanynyń ortalyǵyna baryp túse qaldym, mezgil kóz baılanyp qalaǵan keshki ýaqyt edi» dep jazady. Mundaǵy onyń N. dep, jasyryp otyrǵany ol, sóz joq, bizdiń Naryn aýdany. Óıtkeni bizdiń oblysta N. árpimen bastalatyn basqa aýdan atymen joq. Ony men raısovetke baryp, anyqtap bildim.

N. aýdany bizdiń Naryn aýdany bolǵan soń ondaǵy maskúnem Ábdiǵalı ol, árıne, menmin. Menen basqa Ábdiǵalı deıtin munda eshkim de joq.

Sodan soń, avtobýs bizdiń aýdanǵa Almatydan ylǵı da kúnde kóz baılana keledi. Olaı bolsa, sizderdiń jazyp otyrǵan Ábdiǵalılaryńyz menen basqa eshkim de emes.

Qymbatty joldas redaksıa, ádebıetti mektepte biz de oqyǵanbyz. Onyń qýlyq -sumdyǵynyń birazyn jaqsy bilemiz. Siz bizdi eshteńe bilmeıdi, sezbeıdi eken dep oılamańyz. Olaı oılasańyz qatelesesiz. Jazýshylardyń ótirikti shyndaı, aqsaqty tyńdaı qylyp, oıdan qosyp, bolmaǵandy bolǵandaı etip jazatyn ádeti bar. Mine, sizder de sóıtipsizder. Meniń maskúnem ekenimdi obraz qylyp alypsyzdar da, oǵan neshe túrli ótirikti qısyndyryp qosyp jazypsyzdar. Mine, bul úshin men sizderge narazymyn. Sizder oılaıtyn shyǵarsyzdar; bizge qalaı qısyndyryp jazsaq ta bola beredi. Aýyldaǵy oqymaǵan qara jumysshy halyq oǵan kóne beredi dep. Joq, joldas redaksıa, olaı oılasańyzdar sizder qatelesesizder. Maqalada meniń atymdy ózgertpeı týra ataǵannan keıin búıtip ótirik qosyp jazýǵa sizderge kim prava berdi? Aldymen mine osyǵan jaýap berińizdershi?

Sodan soń ekinshi aıtarym, maǵan kezdesetin Kóken degen adam ol kim? Men bundaı adamdy bilmeımin ǵoı. Joq álde sizder Kódekti Kóken dep burmalap otyrsyzdar ma? Eger ol Kóken bolmaı, Kódek bolatyn bolsa, men onymen birigip araq ishpek, túgil, mine, eki jyldaı bolyp qaldy betine týra qarap sóılemeımin de. Burnaǵy jyly jaılaýda Jumaǵuldyń úıindegi toıda tóbelesip qalǵaly beri ol ekeýmiz ıt pen mysyqtaı arazbyz. Buny, joldas redaksıa, jurttyń barlyǵy biledi.

Sodan soń úshinshi aıtarym, sizder álgi maqala pilıtondaryńyzda meniń áıelimniń obrazyn da durys kórsetpepsizder. Onyń aty Jámıla bolsa sizder Kúlbala dep burmalap jazypsyzdar. Qıyssa, qıyspaı qalsyn - aý! Sodan soń, áıelimniń túr-túsin, kıimin de burmalap jazypsyzdar. Qashannan beri ol syrıǵan sary kelinshek bola qaldy? Qatpa qaranyń naǵyz ózi emes pe? Onyń aryq ekenine deıin jazypsyzdar. Sizderdiń ne maqsatpen bulaı dep jazyp otyrǵandaryńyzdy men bilmeımin. Al bar ǵoı, redaksıa joldas, tap osylaryńyz uıat - aq. Bireýdiń áıeli aryq bireýdiki semiz. Onda sizderdiń ne sharýalaryńyz bar? Nemene, sonda men áıelimdi tamaq bermeı ashtan qatyryp júr demeksizder me?

Sodan soń... sodan soń tipti aıta bersem, bul ocherkterińizdiń ishinde basqa da ótirikteri tolyp jatyr. Men onyń báriniń astyn qyzyl qaryndashpen battıtyp - battıtyp syzyp qoıdym. Tıisti jerdiń aldynda dáleldep berem. Mysaly, sizder meniń portretimdi «satpaq - satpaq sary kıtel kıgen» dep sýrettepsizder. Sóıtip obrazymdy múlde buzyp jazypsyzdar. Birinshiden, men obrazymdy buzatyndaı jaý emespin. Nemese baı -qulaqtyń tuqymy emespin. Sovet adamymyn. Ekinshiden, men ómiri kıtel kıip kórgen joqpyn. Kıtel kısem tamaǵym qysylyp, ólip kete jazdaımyn.

Sodan soń, araqqa áıelin jumsaıdy dep jazypsyzdar. Men araqqa áıelimdi jumsamaımyn. Balamdy jumsaımyn. Ol joq bolyp qalsa, kórshilerimniń balasyn jumsaımyn.

Biraq, sóz arasynda aıta keteıin, azyq-túlik dúkenine jańadan satýshy bolyp kelgen Kúlsim deıtin áıel oqýshy balalarǵa temeki, araq satpaıtyn zań shyǵarypty. Ol qandaı zań? Qaıda jazylǵan zań? Menińshe, sovet saýdasy kimge bolsa da erkin bolýǵa tıis. Joldas redaksıa, eger sizderge synap jazýǵa materıal kerek bolsa, mine osyny nege jazbaısyzdar?

Hatymnyń sońynda, qymbatty joldas redaksıa, tómende qol qoıyp, osy aryzdy jaza otyryp, qoıatyn suraqtarym bar.

Birinshi suraǵym: maqalany jazýshy B. Sársenov degen kim ózi ol? Biz buryn atyn estimegen qandaı jazýshy? Bizdiń aýdanǵa ol qashan kelipti? Eger múmkin bolsa, sizder bálsheıbektik shyndyqty súıetin bolsańyzdar, Sársenovke men jóninde materıal berýshiniń kim ekenin de aıtýlaryńyzdy ótinem.

Ekinshi suraǵym, bizdiń aýdanda araq ishetin adam tek men ǵana ma ekem? Eger jazýshy Sársenov joldas, bireýdiń aıtýymen jazbaı, ózi kelip, zerttep, bilip jazǵan bolsa onda menen basqa maskúnemderdi nege qosyp jazbaıdy? Raıfonyń býhgalter! Ivanov bir kún saý júrmeıdi. Araqty bóshkelep ishedi. Sony nege jazbaısyzdar? Zagotskottaǵy Malbaǵarovty kez kelgen kósheniń buryshynda toqtatyp alyp, qaltasyn tintip qarańyzdarshy. Ne shyǵar eken? Jartylyq, araq pen judyryqtaı pıaz shyǵa kelmese, men murnymdy kesip bereıin. Uıyqtaǵanda ol araqty jastyǵynyń astyna qoıyp, jastanyp jatyp uıyqtaıdy. Onsyz kózi ilinbeıdi. Mine sizderge materıal kerek bolsa! Sársenov joldas bálsheıbektik baspasózdiń týrashyl ókili bolsa, áýeli osyny nege jazbaıdy?

Qurmetti joldas redaksıa, osy aryzymdy aıaqsyz qaldyrmaı, tez arada tekserip, qortyndy shyǵarýlaryńyzdy suraımyn. Ol qortyndynyń bir danasyn meniń ózime jiberseńizder eken.

Qol qoıýshy Ábdiǵalı Sálmenov

---