InfoHub Logo

Týǵan jer degen kezde kóz aldyma eń birinshi týǵan ólkem "Qaıyńdy" eles beredi.  Asqar taý, jasyl orman, móldir bulaqsyz-aq osy bir aýyl sál jyraqtasam ózine tartyp, saǵyndyryp turady. Týǵan jer ár tasymen de, tamshy sýymen de, kún qaqtaǵan topyraǵymen de  ystyq bolatyny da sodan bolar?! Balalyq shaqtyń bal kúni ótken, tátti kúnderdiń estelikteri saqtalǵan, armanymnyń asqar shyńyna qadam bastaǵan aýyl ystyq bolmaǵan da she?
Muhıt ta  emes, teńiz de emes, kól de emes
Oıyl-ózen!
Tereń de emes, endi emes,
Kóktem kelip, muz jarylyp jatqanda,
Sol bir kezden kóz aldyma keldi eles-dep, osy aýyldyń túlegi, aqyn Ertaı Ashyqbaevtyń jyryna arqaý bolǵan Oıyl ózeniniń oń jaq búıirinde ornalasqan, qyrǵa shyqsań shashyrańqy ornalasqan júz úıdiń arqa-jońy anyq kórinetin aýyl, sol – Qaıyńdy. Bizdiń Qaıyńdy! Meniń Qaıyńdym! Meniń jumaq mekenim...

Júıitkip ótken júrdek poıyzdaı zymyrap óte shyqqan alańsyz balalyq shaǵym osy aýyldyń shańy burqyraǵan kóshelerimen, esip aqqan tolqyny buıra-buıra Oıyl ózeniniń jaǵasynda ótti.  Aspanmen talasar bıik-bıik taýlary bolmasa da, arqasyn qysta qar jaýyp ásemdeıtin, baýraıy kóktemde qyzyldy-saryly ásem gúlge oranyp tátti ıis syılaıtyn, jazda kún qaqtaıtyn qyrattary  men úshin áste asqar taýdan kem emes. Asyq atyp, asyr salyp júrip-aq osy aýylǵa ǵashyq bolǵam. Betimnen súıip ótken samaly jeline, dalanyń juparyn ańqytqan aq jaýynyna ǵashyq bolǵam. Jazdyń aptaǵan ystyǵyn, qystyń surapyl boranyn elemeı, jazy baýǵa, qysy taýǵa jetelegen aýyl maǵan asqaq arman, shym shabyt, qaıtpaıtyn qaırat syılady. 

Tarıhyna úńilseń tamyry tereńde jatqan aýylymyz aýzy dýaly Qaraǵuldaı bıdi, daýys dıapazony qaıtalanbas tulǵa, daýysy  jıyrma bes shaqyrymǵa jetetin, áıgili Muhıt ánshiler mektebiniń túlegi Qyzyldaı aqyn, ánshi, jyraýdy, Ult azattyq kóteriliske úlesin qosqan, patshaǵa qarsy qara jumysqa qazaqtardan adam bermeýdi uıymdastyrǵan, Buhar medresesiniń túlegi, aǵartýshy, Oıyl aýdany boıynsha alǵashqy meshit pen mektep salýshynyń biri İzbasaruly  Jıenálideı Ishan-Haziretti, qazaqtan shyqqan tuńǵysh gıneral-leıtenant Kereev Jansendeı batyrdy, Aqtóbe oblysynyń bas aqyny sanalatyn Ashyqbaev Ertaıdaı oıshyl aqyndy qursaǵynda qundaqtaǵan bolatyn. Endeshe, ótkeninde  osyndaı zıaly qaýymy bar Qaıyńdydan aqyn-jazýshylardyń shyǵýy da zańdylyq. 
Ertaı aqyn Qaıyńdyǵa taǵy bir óleńinde: 

Sen týraly ańyz joq el esinde
Tuńǵıyqqa shym batqan kemesiń be?
Qaıyńdy dep ataldy,
Nege biraq?
Qaıyńyń joq belińde,belesińde? -

- dep jyrlaǵan bolatyn. Rasymen de aýlasynan da, dalasynan da, surap izdemek túgili jylap izdeseńde Qaıyń tappaısyń. Desek te, qazirgi tańda babasynyń izin jalǵap, danalyǵyn jahanǵa pash etip júrgen qyzdary men jigitteri synbaıtyn, órtenbeıtin, qulamaıtyn bir-bir túp aqqaıyńǵa aınaldy.

---