InfoHub Logo

Zamandas, qalamdas, qadirli joldastarymyzdyń biri Shahmet Qusaıynov dúnıege kelgeli mine búgin 70 jyl ótipti. Biz qazir sonyń qurmetine jınaldyq. Ortamyzda Shahmet joq, bul qurmetimizdi kórse kóńili bir tasyr edi, kóre almaı ketti. Ketse de bizge, bizden bylaıǵy urpaqtarǵa ózin umyttyrmastaı mura qaldyryp ketti.

Muralar qıly-qıly, alýan-alýan, biri az, biri kóp jasaıdy, biri arzan, biri qymbat. Muralardyń ishinde sózden qymbaty, asyly bola qoımas. Asyl sóz kirlegen kóńildi tazarta alady, qajyǵan kóńilge qýat bere alady, asqan kóńildi basyp, qarańǵy kóńilge shyraq jaǵa alady. Sóz qudiretin erkin paıdalanǵan adam halqyna ómirlik rýhanı azyq, ózine altynnan eskertkish qaldyryp ketedi.

Shahmet árıne bul dárejege jete almady. Jettim, dep eshbir jazýshy aıta almaıdy, aıtsa tek halyq qana, tarıh qana aıta alady.

Shahmetti biz sovet jazýshysy dep qurmetteımiz. Sovet jazýshysy degen óte ardaqty ataq. Ony halyq súıedi, óıtkeni ol uly dáýirdiń oıyn, syryn jyrlaýshy, kórkin sýretteýshi, ǵasyrlar boıy qalyptasqan qaýymdy, tabıǵatty ózgerte, jańarta otyryp, eshqashan eshkim shyqpaǵan ómir bıigine kóterýshi — sovet dáýiriniń qalam qaıratkeri.

Shahmet osy taýdaı mindetti, tamasha maqsatty ábden túsingen, bilek sybana kirisip jańa dúnıeniń kirpishin halqymen birge qalasqan, artyna eleýli eńbek qaldyrǵan jazýshy.

Shahmet ádebıetke ońaı kelmedi. Qıyn-qıyn ótkelderden ótip keldi. Búgingi jas jazýshylar onyń birde-birin kórgen joq, qıyn ótkelderge kópir salǵan, qarańǵy kóshelerge sham jaǵylǵan kezdi kórip otyr. Al, Shahmet sıaqty óner-bilimge talpynǵan jasty keshegi tap kúresi kezinde asyra silteýshiler nemese tap kúresin jeke bas kúresine paıdalanýshylar tujyryp baqty. Biraq, talantty, ony qoldaǵan kúshti qoldy eshqaısysy qaıystyra almaıdy. Shahmet aqyry qazaq sovet ádebıetiniń tór jaǵynan óz ornyn aldy.

Jazýshynyń ádebı eńbekterimen qosa jalpy adamshylyq, azamattyq sıpattaryn da halyq eskere otyrady. Bul jaǵynan qaraǵanda Shahmet aqjarqyn, aqpeıil adam, óner - bilim órine órmeleýden jalyqpaıtyn, qolynan kelgen jaqsylyǵyn jaqyny túgili alysynan aıamaıtyn, meılinshe kirimdi, úıirsek, búkpesiz joldastyqqa, dostyqqa qumar jomart kóńildi jan edi. Bul qasıetteri aldymen óziniń oshaq basyna, semásyna áser etse kerek. Keıde búkil aýylǵa, aımaqqa júrgen yqpaldyń semáǵa júrmeı qalatyn kezi bolady. Shahmet yqpaly, dáldep aıtqanda tárbıesi semásyna ábden sińgen tárizdi. Ol semány kórgen saıyn qazaqtyń: «Ata kórgen oq jonady, ana kórgen ton pishedi» degen maqaly eske túsedi.

Osymen sózdi qysqartyp, Shahmettiń 70 jyldyǵyna arnalǵan jınalysty ashyq dep jarıalaımyn.

1976

---