Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Sheńgel

Sheńgel (Stalnık pashennyı, lat. Ononis arvensis) — bıiktigi 50 santımetrge deıin jetetin, butaly ósimdik. Sabaqtary qyzyl qońyr tústi, túzý ári tik ósedi, butaqtary kóp. Japyraqtary kezektesip ornalasqan, saǵaqtary uzyn, tómengi jaǵyndaǵy jáne orta shetindegi japyraqtary úsh-úshten qosaqtalyp turady. Gúlderi — iri, ashyq qyzyl tústi, gúl sabaqtary qysqa, gúlderi masaq tárizdenip butaqtarynyń ush jaǵyndaǵy japyraqtarynyń qýysynda eki-ekiden jınalyp turady. Gúl táji bes gúl japyraqshalarynan kuralǵan. Gúl japyraqshalary gúl tostaǵanshasynyń qalaqshalarynan uzynyraq. Ońaı ashylatyn býyltyq kaýashaqta eki tuqym bar. Sheńgel maýsym-tamyz aılarynda gúldeıdi. Ol ózenderdiń jaǵalarynda, dalaly aımaqtarda, shabyndyqtarda, butalardyń arasynda ósedi.

Dárilik maqsat úshin sheńgeldiń tamyryn kúzde qazyp alady. Quramynda ononın, ononıd degen glıkozıdter, onoseral, ogokol, ılik zattar, efır maılary bar. Sheńgel tamyrynyń ter shyǵaratyn, ish júrgizetin, nesep aıdaıtyn qasıetteri bar. Osyǵan baılanysty halyq medısınasynda sheńgel tamyrymen shemendi, sarypty (podagrany), revmatızmdi emdeıdi. Sonymen qatar búırekke jáne qýyqqa tas baılanǵanda da onyń tamyryn dári retinde paıdalanady. İsh júrgizetin qasıetin gemoroıdy emdegende paıdalanady. Mundaıda aýrýdyń ishi durys júrip, jaǵdaıy jaqsarady, dárini ishken soń 1 aptadan keıin gemoroı túıinderinen qan ketýi toqtadady.

Dárini daıyndaý jáne qoldaný tásili

Untaqtalǵan ósimdik tamyrynyń 30 gramyn 1 lıtr sýǵa salady da, jarty lıtri qalǵansha qaınatady. Daıar bolǵan dárini súzip alyp, 1 stakannan kúnine 3 mezgil ishedi. Nesep aıdaıtyn dári retinde untaqtalǵan ósimdiktiń 30 gramyn qaınap turǵan 1 stakan sýǵa jarty saǵat tundyrady da, 1 as qasyqtan kúnine 4-6 ret ishedi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama