Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Sheshen sózdiń bilgirleri (cynyptan tys jumys)
Sabaqtyń taqyryby: Sheshen sózdiń bilgirleri
Sabaqtyń maqsaty: Sheshendik sózder arqyly oqýshylarǵa adamgershilikti, ımandylyqty ǵıbrat etý. Sheshenderdiń sóıleý ónerin úıretý. Bos sóz sóıleýden jırendirý, taýyp sóıleýge tóseldirý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta materıaldary

Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Oqýshylarmen sálemdesip, synyp tazalyǵyn, sabaq jabdyqtaryn baqylaý.
1. Kirispe.
2. Synypty 3 topqa bólip, saıystyrý.
3. Sheshendik sózder. Kórinis.
4. Tapqyrlyq. Oı úndestigi.
5. Sergitý sáti.
6. Tobyqtaı túıin. Oqýshy túıini. Jyraý sheshendigindegi negizgi oı.
7. Bı jáne men.

1. Kirispe. Sabaqtyń ótilý tártibimen tanystyryp, synypty 3 topqa bólgennen keıin, sheshendik sózder týraly kórinis kórsetilip, ádilqazy alqalary saılanyp, baǵasy beriledi. Ádil baǵa 5 baldyq júıemen belgilenedi.
Saıysymyzdyń ekinshi bólimi «Tapqyrlyq» dep atalady. Bunda oqýshylarǵa sheshendik sózdiń basy ǵana aıtylyp, ári qaraı ózderi jalǵastyrýlary kerek. Aıtylǵan oı sheshendik sózdegi negizgi oımen úndesýi saıystyń sharty bolyp tabylady.
İ top
Birde Abaı áńgime ústinde:
- Qalqam Ábish osy álemdegi jaratylysta aq zat asyl ma, qara zat asyl ma?- dep surapty. Ol irkilmesten:
- Aq zat asyl ǵoı,- deıdi.
- Nege qara zat asyl emes pe?
Ábish kúlimdep:
- Qarany qalaı asyl deısiz?- deıdi.
.............................................................
Sizdiń oıyńyz.....................................
İİ top
Ataqty Janqutty sheshen Abaıdy bozbala shaǵynda kórip, aqyl - oıyn, bilim - biligin, tanym - órisin tekseredi
- Shyraǵym, dúnıe nege súıenedi? Kózdiń kórmesi bola ma?
Sham jaryǵynyń túspesi bola ma?
Bolat pyshaqtyń kespesi bola ma?
Tamaǵyna tartpaıtyn maqluqat bola ma?- dep suraıdy. Abaı lezde:.....
Sizdiń oıyńyz.....................................
İİİ top
Áz Jánibek hannyń alpys bıi bolǵan eken deıdi bir ańyz. Bir joly han bılerine: “Bul dúnıede ne ólmeıdi?- dep suraq qoıypty. Sonda alpys bıi birden: “Asqar taý ólmeıdi, aspanda Aı men Kún ólmeıdi, aǵyn sý ólmeıdi, qara jer ólmeıdi,- dep jaýap beredi. Oǵan Jırenshe daý aıtady.
Sizdiń oıyńyz.....................................


İİİ bólim Sergitý sáti. Slaıd arqyly sáıkestendirý. Oqýshy jaýabynan keıin ǵana siltememen durys nusqasy kórsetiledi.
Adamnyń basshysy sabyr
Jetekshisi halyq
Sholýshysy arman
Qorǵaýshysy aqyl
Synaýshysy ar saqtaý
Taýsylmaıtyny talap
Eń qymbattysy oı

Ata - ananyń qadirin dál jetkende bilersiń
Aq tánińniń qadirin jazaly bolsań bilersiń
Bostandyqtyń qadirin mal ketkende bilersiń
Dáýletińniń qadirin sán ketkende bilersiń
Ajaryńnyń qadirin jan ketkende bilersiń
Tirshiliktiń qadirin jaraly bolsań bilersiń
Ańdyp júrgen dushpandy balaly bolsań bilersiń

İV bólim. Tobyqtaı túıin. Oqýshy túıini. Jyraý sheshendigindegi negizgi oı. Óleńdi mánerlep oqyǵannan keıin, 3 top óziniń túsingenin, ıaǵnı negizgi oıdy ashyp kórsetedi.
Aınalasyn jer jutqan
Aıdy batpas demeńiz
Aınala ishse taýsylmas,
Kól sýalmas demeńiz
Qursaǵy qushaq baılardan
Dáýlet taımas demeńiz.
Jarlyny jarly demeńiz,
Jarly baıǵa teń kelip,
Jaılaýǵa jarysa kóshpes demeńiz
Jalǵyzdy jalǵyz demeńiz
Jalǵyz kópke teń kelip
Bir japanda soǵysyp,
Kegin almas demeńiz,
Qulandar oınar qý taqyr,
Qýraı bitpes demeńiz,
Qýraı bitpes quba jon,
Qulan jortpas demeńiz.
Qursaǵy jýan boz bıe
Qulyn salmas demeńiz.
Qýlyq týǵan qulasha
Qursaqtanbas demeńiz.
Qý taıaqty kedeıge,
Dáýlet bitpes demeńiz
Buqar jyraý

V bólim. Bı jáne men.
Qazybek bıdiń Buqarǵa bergen jaýaby
Bir degenińiz - birligi ketken el jaman
Eki degenińiz - egesip ótken er jaman
Úsh degenińiz - úsh butaqty shideriden shoshynǵan at jaman
Tórt degenińiz - tóskeıge shyǵa almaǵan kárilik jaman
Bes degenińiz - bilikti adamnan belgili azamat týmaǵan jaman
Alty degenińiz - aımaǵyn bıleı almaǵan han jaman
Jeti degenińiz - jetem degen maqsatyna jete almaǵan jaman
Segiz degenińiz - serkesiz bastaǵan qoı jaman
Toǵyz degenińiz - tolǵanyńyz
On degenińiz ótkenińiz, o dúnıege jetkenińiz

Ózimshe
Oqýshy jaýaby
Bir degenińiz - bilgenniń tilin almaǵan jaman
Eki degenińiz - el qadirin bilmegen jaman
Úsh degenińiz - úmitti aqtamaǵan jaman
Tórt degenińiz - tilazarlyqty serik etken jaman
Bes degenińiz - belsendilik
Alty degenińiz - ata anany syılamaǵan jaman
Jeti degenińiz - jetesizdikke boı aldyrǵan jaman
Segiz degenińiz - sertten taıǵan jaman
Toǵyz degenińiz - tárbıege kónbegen jaman
On degenińiz olaqtyq, oı men iske salaqtyq

Qorytyndy. Ádilqazylar sheshimi.
Úıge tapsyrma: Babalar sózi - aqyldyń kózi.
Oıtolǵaý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama