InfoHub Logo

Búgin Nartaılardyń úıinde kishigirim mereke. Sońǵy kezderi «soǵym» degen sóz kóp estilip edi, endi sony kózben kóretin ýaqyt jetipti. Qalaı ekenin ózi de bilmeıdi, burynǵy soıǵan soǵymdar esinde qalmapty.

Erteńgilik shaıyn iship, dalaǵa shyǵyp edi, esik aldynda tóbedeı ker at baılaýly tur eken. Soǵym osy bolar dep topshylady. Esik aldyna biraz adam jıylyp qalypty. Kóbi kórshiler, keıbiri ákesiniń dostary. Jalańdatyp pyshaq qaırap, taǵy birdeńeler istep, ábiger bop jatyr.

Qastaryna baryp sálem berdi. Sálemin alǵanmen, asa elemedi. Bar nazarlary ker atta. «Jaqsy semirgen eken» deıdi bir-birine qarap. Osy sózderden Nartaı óz boljamynyń durys ekenin bildi. Alǵashqy qar jaýǵan. Biraq kún jyly. Nartaıdyń atasy jumysqa kóp aralaspady. Tek «anany alaı isteńder, mynany bylaı isteńder» dep soǵymshylarǵa jol-joryq kórsetip júr.

Atty jyǵý ońaıǵa soqpady. Artqy aıaǵynan shalyp alǵan arqan álsin-áli shyǵyp ketip, biraz áýrege saldy. Aqyry Nartaıdyń atasynyń aıtýy boıynsha, arqandy attyń shashasyna shalmalap salyp, áreń jyqty.

Jylqyny baýyzdar aldynda atasy uzaq duǵa jasady. Sońynan «Áýmın» dep betin sıpady.

Jylqyny baýyzdaǵan kezde ákesi kelip kózin jaýyp, kórsetpeı qoıdy. «Nege?» dep surap edi, «Bala kórýge bolmaıdy» dedi. Ary qaraı attyń terisin sypyrý bastaldy. Bul jumys tez-aq bitti. Pyshaqtary qylpyldaǵan jigitter demde irep tastady. Endi etti borshalaý bastaldy. Bul jumys úıde atqaryldy. Buzylǵan et ishek-qarnymen qosylǵanda, aldyn ala daıyndalǵan jeke bólmeni alyp ketti. Soǵym semiz shyǵypty. Nartaı muny úlkenderdiń áńgimesinen bildi.

— Taban qazy, — dedi bir aǵa barmaǵyn kórsetip.

— Odan da joǵary, — dedi taǵy bir aǵa kelispeı. —  Kóresiń. Azdan soń qazy ishekke syımaı áýre qylady.

Aıtqany keldi. Tońazysyn dep dalaǵa ilip qoıǵan tutas qabyrǵany kóterip ákep, tilgende, qyrtysynan maıy kóp bolyp, bileýlenip jatty. İshekke syımaǵan soń juqalap tilip alyp, shujyqqa tyqty. Aralyqta ájesi kelip «qýyrdaq» dep, et surap edi, ákesi aldynda jatqan súıektiń etinen kesip alyp berdi.

Áne-mine degenshe qýyrdaq ta daıyn boldy. Osy aralyqta kún de batyp úlgeripti. Qyzý áńgimemen as ishken kisiler «Saý bolyńyzdar?» dep qaıta bastady. Dál osy kezde Nartaı buryn kórmegen taǵy bir joralǵyǵa kýá boldy.

— Qolúzdik, — dedi ákesi esikke bettegen soǵymshy jigitterge et salynǵan bir-bir qalta usynyp jatyp.

* Qolúzdik — soǵym nemese jalpy mal soıysqan adamǵa úı ıesiniń sol soıylǵan maldyń etinen shıkideı beretin sybaǵasy. «Qolúzdikti» elimizdiń keıbir jerlerinde «qolkeser» dep te ataıdy.

---