Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Sultan Birjanuly Baımaǵambetov

Sultan Baımaǵambetov 1920 jyly Qostanaı oblysynyń Semıozer aýdanyndaǵy Qoıandyaǵash aýlynda týady. Qyzyl Armıa qataryna 1940 jyly shaqyrylady. KPSS múshesi. 67-armıanyń 43-Qyzyl Týly atqyshtar dıvızıasy 147-atqyshtar polki 2-pýlemet rotasynyń bólimshe komandıri Sultan Baımaǵambetov óziniń óshpes erligin Sınávıno-Mgınsk ýchaskesinde Lenın qalasy úshin bolǵan urysta kórsetti. Keńes Odaǵynyń Batyry degen joǵary ataq oǵan qaıtys bolǵannan keıin 1944 jyldyń 21 aqpanynda berildi.

Sultan — keńes mektebi men Lenın komsomolynyń túlegi. Aýyr joryqta, azapty urystar onyń qaırat-jigerin shynyqtyra tústi.súıkimdi joldas, tamasha mergen, tańdaýly pýlemechık, jaýynger komýnıs Baımaǵambetov Sultandy bári unatatyn-dy. Sondyqtan da onyń rota partorgi bolyp saılanýy kezdeısoq emes edi.

Sultan Baımaǵambetovtyń soǵystaǵy eki jyly urystyń ot-jalyny ishinde ótti. Osy ýaqyt ishinde ot tórt ret jaralandy, biraq gospıtálda uzaq jatpady; áıýden aıyqpaı-aq Otanymyzdyń qymbat ta súıikti jeri úshin qanyn birge tókken jaýynger dostaryna oralyp otyrdy.
Lenıngrad maıdanynyń Sınávıno-Mgınsk ýchastogindegi Sultan qyzmet atqaryp júrgen bólimshe shabýylǵa shyǵý jóninde buıryq aldy. Fashıser pýlemetten kúshti oq jaýdyyp, bizdiń shabýylymyzdy kidirip qaldy. Osy kezde aǵa serjant Baımaǵambetov dzotqa qaraı eńbekteı jóneldi. Jaýyngerler demin ishine tartyp, onyń ár qımylyn qadaǵalaýmen boldy. Dzotqa 20-25 metr qalǵan kezde ol ambrazýraǵa dáldep birneshe granat laqtyrdy. Jaý pýlemet raschetynyń úni óshti. Keńes jaýyngerleri alǵa umtyldy, biraq tap osy kezde jaýdyń basqa dzotynan oq atyldy. Sultan Baımaǵambetovtyń bir de granaty qalmady. Ol ambrazýraǵa birneshe dúrkin oq atty, biraq eshteńe shyqpady; jaý pýlemeti bizdiń jaýyngerlerimizge ajal oǵyn órshelene jaýdyra berdi. Jaýyngreler qaıtadan jata qalýǵa májbúr boldy.

Qazaqstandyq jaýyngre muny kórip, qaıtkende de fashıs pýlemetiniń únin óshirmek boldy. Ol dzotqa eńbektep baryp, kenet ushyp túregeldi de óziniń denesimen ambrazýranyń aýzyn japty. Jaý pýlemetiniń úni óshti.

Sultannyń jaýynger dosy, rota komandıri Ivan Fılıppov: «Bizdiń Sultan úshin, alǵa!» — dep uran tastap, óz jaýyngerlerin shabýylǵa bastaı jóneldi. Urysta biz uttyq.

Otan úshin kúreste qaza bolǵan Batyrdyń dańqy eshqashan da óshepıdi. Onyń dańqty esimi ózi qyzmet atqarǵan bólimshe jaýyngerleriniń tizimine máńgi jazylǵan. Qoıandyaǵash aýylynyń eńbekshileri óz qarjylaryna Keńes Odaǵynyń Batyry Sultan Baımaǵambetov atynda tank jasatty. Qostanaıdyń, Qusmurynnyń kósheleri men Sultannyń týǵan sovhozy Batyrdyń esimimen ataldy. Halyq aqyndary Batyrdyń esimi máńgi óshpeıtini jaıly jyr tolǵady. Qazaqstandyq Sultan Baımaǵambetov máńgi ómir súretinder sapynda keledi.

Oqýǵa keńes beremiz:

Álıa Moldaǵulova

Beda Leonıd Ignatevıch


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama