InfoHub Logo

«Tar jol, taıǵaq keshý» kitap bolyp basylyp shyqqaly ár jerlerden, árkimderden áldeneshe hat aldym. Bul hattardy jazýshylar menen «Tar jol, taıǵaq keshý» týraly ár túrli suraýlar surady. Jáne kitapty oqyǵan adamdardyń keıbireýleri ózimmen júzdesip jolyqqanda da, aýyzsha da ár túrli saýaldar qoıady.

Bárin qorytyp kelgende «Tar jol, taıǵaq keshý» týraly menen suraıtyn oqýshylardyń suraýlary myna tómendegiler:

«Tar jol, taıǵaq keshýdiń» basylýy týraly.

1. Kitap nege jaqsy qaǵazǵa basylmaǵan?

2. Nege jańylystary kóp?

3. Nege sonsha qymbat? (3 som 70 tıyn).

4. Qazaqtyń jalpy eńbekshileri túgel oqıtyn kitapty sonsha qymbat qylǵannan kimge paıda?

«Tar jol, taıǵaq keshýdiń» endi ózi týraly.

5. Basqa gýbernıalarda bolǵan ýaqıǵalar nege túgel, tolyq jazylmaǵan?!

6. Aktardyń, «alashordashylardyń» jaýyzdyqtary nege tıisti jazasyn tartpady?

7. Shoqaevtyń sýreti nege basylmaǵan?

8. Keıbir aqtarǵa qyzmet qylǵandar Sovet úkimetine tilektes tárizdi bolyp kitapqa kirip ketkeni qalaı?

9. Sovet úkimetine zor qyzmet qylǵan keıbir azamattar nege tolyǵyraq jazylmaǵan?

10. «Tar jol, taıǵaq keshýdiń» ekinshi kitaby shyǵa ma? Shyqsa qashan shyǵady?

11. Sovet úkimetiniń jolynda dushpandarmen maıdandasqan, ólgen, qyzmet qylǵan, hatta, sol jolda qurban da bolǵan keıbir azamattardyń sýretteri nege kirmeı qalǵan?

12. «Tar jol, taıǵaq keshýde» aqtardyń, alashordashylardyń» belsendi, alasurǵan bastyqtary bolǵan keıbireýleri qazir nege úlken oryndarda júr?

Mine ózge ýaq-túıek suraýlardy qospaǵanda «Tar jol, taıǵaq keshýdi» oqyǵandardyń menen suraıtyn suraýlary osy. Endi osyǵan qysqasha gazet júzinde jalpylama jaýap bermekpin.

1. Kitap nege jaman qaǵazǵa basylǵan, nege qateleri kóp, nege qymbat degen suraýlar.

Bular maǵan jatpaıtyn suraýlar. Buǵan ol ýaqyttaǵy Qazaqstan baspasynyń basynda otyrǵan Muhtar Samatov jaýap berýi tıis.

Jazýshynyń jumysy — kitapty jazyp aparyp berý. Jaqsylap basý nemese shym-shytyryq qylyp basý — baspahananyń basynda otyrǵan adamdardiki.

Sol baspada sol kezde basylyp shyqqan meniń «Ekspress» degen óleń jınaq kitabymnyń keıbir betteriniń sózderin sonsha shym-shytyryq qylǵan. Áýeli óz jazǵanymdy keı betterinde ózim de áreń oqımyn. Keı betterinde tastap ketken sózderi bar, buzǵan sózderi de bar. Bul — baspanyń kemshiligi. Biraq keı kitaptardy baspanyń basyndaǵy adam jaqsylap shyǵarmaq bolyp qadaǵalasa kitap táýir bolyp ta shyǵady.

Endi «Tar jol, taıǵaq keshýdiń» ózi týraly suraǵan suraýlarǵa jaýap berelik.

5-suraýga jaýap: basqa gýbernıalardyń oqıǵalary jazylmaǵany ras. Ýaqıǵany ózi kórmegen soń ekinshi adamdardyń aıtýlaryna, gazet, jýrnal, basqa sondaı maǵlumattar kitap jazýshynyń qolynda tolyq bolsa jazýshy sonda tolyǵyraq qylyp jazady. Kómeski, shúbáli maǵlumattardy qoldana almadym, sol sebepti basqa gýbernıalardyń ýaqıǵalary «Tar jol, taıǵaq keshýge» onsha tolyq kirmedi. Biraq kitap shyqqannan beri edáýir maǵlumat qolyma jınaldy. Endi ekinshide kemdikteri tolyqtyrylmaq.

6-suraýǵa jaýap: «Alashordashylarǵa» Sovet úkimeti burynǵy jazalaryn keshirim qylǵan.

7-suraýǵa jaýap: Shoqaevtyń joldastarymen túsken sýreti ózgelerimen birge baspahanaǵa berilip edi, baspahana ony Máskeýge jiberip baspaǵa daıyndap (klısheletip) alǵyzyp edi, basýǵa umyt qaldyrypty.

8-suraýǵa jaýap: aqtarǵa qyzmet qylǵan keıbireýler Sovet úkimetine tilektes tárizdi bolyp kitapqa baıqaýsyz kirip ketkeni ras. Ony ekinshide túzetpekpin.

9-suraýǵa jaýap: ekinshide kitaptyń tolymsyzyraq jazylǵan jerleriniń bári de tolyqtyrylmaq.

10-suraýǵa jaýap: «Tar jol, taıǵaq keshýdiń» ekinshisi shyǵady.

Qazir kitapty tolyqtyrýǵa ár jerden maǵlumattar jınap jatyrmyn.

11-suraýǵa jaýap: tóńkeriske qatynasqan keıbir azamattardyń sýretteri qolyma túspegendikten kitapqa kire almaı qaldy.

Máselen, Sháımerden Áljanulynyń, Ysqaq Kóbekulynyń, Kólbaı Tógisuldarynyń sýretterin áli de taba almaı otyrmyn. Kimde-kimniń qolynda osy kisilerdiń sýretteri bolsa, maǵan jiberýin qolqalaımyn, kerek bolsa basyp alǵan soń, sýretterin jibergen kisiniń ózine taýdaı alǵys aıtyp qaıtaramyn.

12-suraýǵa jaýap: «Alashordanyń» belsendi adamy bolyp, qazir sovetshil bolyp partıaǵa da enip júrgender bar. Endi eńbekshil tapqa shyn, taza nıetpen qyzmet qylýshylarǵa jol keń, odan qorqýǵa bolmaıdy. Eńbekshi taptyń kózi — mıllıon.

Mine ázirge jaýaptarym osy ǵana. «Tar jol, taıǵaq keshýdi» oqyǵandardan jáne tóńkeris oqıǵalaryn jaqsy biletinderden zor ótinishim: bekerlerin, kúdikti suraýlaryn ózime taǵy da jazsyn.

Sol ýaqyttaǵy gazet, jýrnal tárizdi maǵlumattar bolsa maǵan jiberýlerin qatty qolqalaımyn. «Tar jol, taıǵaq keshýdiń» ekinshisi tez daıarlanyp, durys, tolyq bolyp shyǵýy úshin, mine, osy kúngi birinshisiniń teris jazylǵandary bar deýshiler bolsa, kemis jazylǵandary bar deýshi bolsa gazetterge, «Eńbekshi qazaqqa» jazýlaryn, ne ózime jazýlaryn zor ótinish qylamyn.

1928 jyl

---