Tamyr bólimderi
Bıologıa 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Tamyr bólimderi
Sabaqtyń maqsaty:. Tamyr bólimderimen olardyń árbiriniń atqaratyn qyzmeti jáne qurylysy jaıly túsindirý.
2. Oqýshylardyń bilim - bilik daǵdylaryn damytý.
3. Jaýapkershilikke, tabandylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, elektrondy plakattar.
Sabaqtyń ádisi: kórneki baıandaý
Sabaqtyń barysy:
1 uıymdastyrý.
2. úı tapsyrmasyn tekserý
3. Jańa sabaqty túsindirý.
Tamyr uzyndyǵyna, atqaratyn qyzmetine qaraı: tamyr oımaqshasy, bóliný, sozylý (ósý), sorý, ótkizgish dep bólinedi.
Tamyr oımaqshasy tamyr bólimine kirmeıdi. Tamyr ushyndaǵy ósý núktesiniń syrtyn qaptap turady. Oımaqsha jasýshalary tiri. Syrtqy qabatyndaǵy jasýshalary topyraqtaǵy kedergilerge úıkelip zaqymdanyp túlep túsedi. Onyń ornyna jańa jasýshalar túzilip udaıy jańaryp otyrady. Tamyr oımaqshasynyń syrtqy qabatyndaǵy jasýshalar shyryshty zat bóledi. Ol zat tamyr ushyndaǵy jańadan paıda bolǵan názik jasýshalardy jaraqattanýdan qorǵaıdy. Tamyrdyń topyraqtaǵy qozǵalysyn jeńildetedi. Tamyr oımaqshasy tamyrdyń bóliný aımaǵynyń syrtyn qaptap qorǵap turady.
Bóliný aımaǵy atqaratyn qyzmetine qaraı syrtqy, ortańǵy, ishki bolyp 3 qabattan turady. Eń syrtqy qabatyndaǵy jasýshalar tamyrdyń móldir óńi men oımaqshasyn túzedi. Ortańǵy qabatynan alǵashqy qabyq, ishki qabattan ortalyq sılındr túziledi. Jasýshalary damylsyz bólinip, basqa bólimderiniń qalyptasýyna sebepshi bolady.
Ósý bóliminiń jas jasýshalary bólinbeıdi. Uzynynan sozylyp uzaryp, tamyr ushynyń topyraqqa tereń enýine áser etedi. Alǵashqy ótkizgish ulpalar osy bólimde túzile bastaıdy.
Sorý bólimi – ósý bóliminen keıin ornalasqan, qalyń túkteri bar bólik. Tamyr túkteri tamyrdyń syrtyn qaptap jatqan juqa óń qabyqshasy jasýshalarynyń sozylýynan paıda bolady. Ol alǵash jaı ósindi túrinde 1 - 3 kúnde burtıyp shyǵady. Qabyqshasy tez sozylyp, túk ushynan uzaryp óse bastaıdy. 10 - 20 kúnnen soń qýrap túsip, ornyna jańa túkter shyǵyp, jańaryp otyrady. Tamyr túkteriniń uzyndyǵy ár túrli. Árbir túk – juqa qabyqshasy, sıtoplazmasy, ıadrosy jáne vakýoli bar jeke uzyn jasýsha. Ol topyraq túıirshikterimen tyǵyz janasyp, sý men onda erigen mıneraldy tuzdardy sorady. Jas tamyrǵa tirek qyzmetin atqarady.
Ótkizý bólimi – sý men onda erigen qorektik zattardy tamyrdan ósimdiktiń jer ústi múshelerine ótkizedi. Bul bólimde tamyr túkteri bolmaıdy, janama tamyrlar damıdy.
Tamyrdyń ósýi. Tamyrlar aǵash túrlerine baılanysty jyldyń ár mezgilinde árqalaı ósedi. Kóktemde tamyr qarqyndy (jyldam) ósse, japyraqtar men órkender de tez ósedi.
Tamyr oımaqshasy (sýret)
Tamyr bólimderi.
1. Bóliný
2. Ósý
3. Sorý
4. Ótkizý
Ósýi aıaqtalǵan kezde tamyrlardyń biraz bóligi qýraıdy. Tamyrlar qarqyndy ósý kezinde qorektik zattar qory men sýdy birqalypty tolyq paıdalanady. Tamyr ushynan ósedi, sebebi túzýshi ulpalardan turatyn ósý núktesi bar. Ony dáleldeý úshin qarapaıym tájirıbe jasap kórýge bolady.
Sabaqtyń taqyryby: Tamyr bólimderi
Sabaqtyń maqsaty:. Tamyr bólimderimen olardyń árbiriniń atqaratyn qyzmeti jáne qurylysy jaıly túsindirý.
2. Oqýshylardyń bilim - bilik daǵdylaryn damytý.
3. Jaýapkershilikke, tabandylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, elektrondy plakattar.
Sabaqtyń ádisi: kórneki baıandaý
Sabaqtyń barysy:
1 uıymdastyrý.
2. úı tapsyrmasyn tekserý
3. Jańa sabaqty túsindirý.
Tamyr uzyndyǵyna, atqaratyn qyzmetine qaraı: tamyr oımaqshasy, bóliný, sozylý (ósý), sorý, ótkizgish dep bólinedi.
Tamyr oımaqshasy tamyr bólimine kirmeıdi. Tamyr ushyndaǵy ósý núktesiniń syrtyn qaptap turady. Oımaqsha jasýshalary tiri. Syrtqy qabatyndaǵy jasýshalary topyraqtaǵy kedergilerge úıkelip zaqymdanyp túlep túsedi. Onyń ornyna jańa jasýshalar túzilip udaıy jańaryp otyrady. Tamyr oımaqshasynyń syrtqy qabatyndaǵy jasýshalar shyryshty zat bóledi. Ol zat tamyr ushyndaǵy jańadan paıda bolǵan názik jasýshalardy jaraqattanýdan qorǵaıdy. Tamyrdyń topyraqtaǵy qozǵalysyn jeńildetedi. Tamyr oımaqshasy tamyrdyń bóliný aımaǵynyń syrtyn qaptap qorǵap turady.
Bóliný aımaǵy atqaratyn qyzmetine qaraı syrtqy, ortańǵy, ishki bolyp 3 qabattan turady. Eń syrtqy qabatyndaǵy jasýshalar tamyrdyń móldir óńi men oımaqshasyn túzedi. Ortańǵy qabatynan alǵashqy qabyq, ishki qabattan ortalyq sılındr túziledi. Jasýshalary damylsyz bólinip, basqa bólimderiniń qalyptasýyna sebepshi bolady.
Ósý bóliminiń jas jasýshalary bólinbeıdi. Uzynynan sozylyp uzaryp, tamyr ushynyń topyraqqa tereń enýine áser etedi. Alǵashqy ótkizgish ulpalar osy bólimde túzile bastaıdy.
Sorý bólimi – ósý bóliminen keıin ornalasqan, qalyń túkteri bar bólik. Tamyr túkteri tamyrdyń syrtyn qaptap jatqan juqa óń qabyqshasy jasýshalarynyń sozylýynan paıda bolady. Ol alǵash jaı ósindi túrinde 1 - 3 kúnde burtıyp shyǵady. Qabyqshasy tez sozylyp, túk ushynan uzaryp óse bastaıdy. 10 - 20 kúnnen soń qýrap túsip, ornyna jańa túkter shyǵyp, jańaryp otyrady. Tamyr túkteriniń uzyndyǵy ár túrli. Árbir túk – juqa qabyqshasy, sıtoplazmasy, ıadrosy jáne vakýoli bar jeke uzyn jasýsha. Ol topyraq túıirshikterimen tyǵyz janasyp, sý men onda erigen mıneraldy tuzdardy sorady. Jas tamyrǵa tirek qyzmetin atqarady.
Ótkizý bólimi – sý men onda erigen qorektik zattardy tamyrdan ósimdiktiń jer ústi múshelerine ótkizedi. Bul bólimde tamyr túkteri bolmaıdy, janama tamyrlar damıdy.
Tamyrdyń ósýi. Tamyrlar aǵash túrlerine baılanysty jyldyń ár mezgilinde árqalaı ósedi. Kóktemde tamyr qarqyndy (jyldam) ósse, japyraqtar men órkender de tez ósedi.
Tamyr oımaqshasy (sýret)
Tamyr bólimderi.
1. Bóliný
2. Ósý
3. Sorý
4. Ótkizý
Ósýi aıaqtalǵan kezde tamyrlardyń biraz bóligi qýraıdy. Tamyrlar qarqyndy ósý kezinde qorektik zattar qory men sýdy birqalypty tolyq paıdalanady. Tamyr ushynan ósedi, sebebi túzýshi ulpalardan turatyn ósý núktesi bar. Ony dáleldeý úshin qarapaıym tájirıbe jasap kórýge bolady.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
