InfoHub Logo

Kóptegen áskerı taktıkalar qolbasshynyń shuǵyl sheshimderi men kútpegen manevrlerge negizdelgen. Biraq tarıhtaǵy eń erekshe áskerı taktıkalar bir qaraǵanda aqylǵa syımaıtyndaı kóringenimen sátti iske asqan. 

1. İİ ǵasyr jazýshysy Polennge sáıkes, Persıa bıleýshisi Kambıs İİ b.z.d. 525 jyly mysyrlyqtarmen Pelýsıadaǵy shaıqasta mysyrlyq qasıetti janýarlardy paıdalanǵan. Ol jaýyngerlerine qalqandaryna tyrnaqutandardy (Tota qudaıynyń jerdegi beınesi) salyp qoıýǵa buıyrǵan, al aldyńǵy sheptegi jaýyngerleriniń aldyna tiri mysyqtar (Bast qudaıynyń jerdegi beınesi) men ıtterdi (Anýbısa qudaıynyń jerdegi beınesi) qoıyp qoıǵan. Mysyrlyqtarǵa qasıetti janýarlardy qorlaý qylmys sanalatyn jáne ólimmen teń bolǵan, sondyqtan olar keri sheginip, qalasyn jaý qolyna bergen. 

2. Birinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde nemis biroryndy súńgýir qaıyqtary Eýropaǵa baǵyt alǵan azyq-túligi bar kemelerdi sýǵa batyra bergen. Osylaı jalǵasa berse ashtyq ornaıtynyn sezgen Brıtanıa bıligi súńgýir qaıyqtarmen balǵa men sómke arqyly kúresýge kirisedi. Túnde ustalar men birneshe zeńbirekshilerdi kishigirim saldarǵa otyrǵyzyp teńizge jiberedi. Eger olar súńgýir qaıyqtardy baıqap qalsa, perıskopqa jaqyndap kelip, oǵan sómkeni jaýyp, terezelerin balǵamen shaǵyp ketetin bolǵan. Osyndaı erekshe tásilmen brıtandyqtar 16 nemis súńgýir qaıyǵyn zıansyzdandyrǵan. 

3. B.z.d. 860 jyly vıkıngter rımdik qalany tonaýǵa bekinedi. Biraq qalany tonaý áldeqaıda qıyn ekenin túsingen olar erekshe taktıkany oılap tabady. Olardyń áskerı qolbasshylary ólip qalǵan sıaqty bolyp, al atty jasaǵy qala kúzetshilerinen kóshbasshysyn qalada jerleýge ruqsat suraıdy. Nátıjesinde Troıan atyna uqsas oqıǵa oryn alady. 

4. Temirlan, Azıa tarıhynda mańyzdy ról atqarǵan ortaazıalyq jaýlap alýshy Delıdi basyp alý shaıqasynda erekshe taktıkany paıdalanady. 1398 jyly 120 áskerı pildi paıdalanǵan úndi áskerimen qaqtyǵysyp qalǵanda, onyń áskeri úreılenip, qasha bastaıdy. Biraq ol azyq-túlik tasyp júrgen túıelerine júk salýǵa buıryq beredi. Keıin ol túıeniń ústindegi júkti jaǵyp jiberedi de, áskerı pilderge qarsy jiberedi. Órtenip jatqan túıelerdiń júgirisinen qoryqqan pilder úndi armıasyn basyp-janshyp qasha bastaıdy. 

---