InfoHub Logo

16 jeltoqsan – ata babamyzdyń armany oryndalyp, jasampazdyǵymyzdy jańa beleske kótergen Táýelsizdik kúni. 1991 jylǵy 16 jeltoqsanda Prezıdent Nursultan Nazarbaev qol qoıǵan Konstıtýsıalyq Zańnan bastaý alǵan táýelsizdigimizge 19 jyl toldy.

Tarıhqa kóz jiberetin bolsaq, Táýelsizdik - 1986 jylǵy Jeltoqsan oqıǵasynda alanǵa shyqqan jastardyń erik-jigeri, eń aldymen barsha qazaqstandyqtardyń arman-muratynyń saltanat qurýy. Patsha dáýirinde de, Keńes Odaǵy kezinde de táýelsizdikke degen umtylys halyqtyń edeýir bóliginde qalyptasty. Biz birneshe júz jyl otarshyldyqtan keıin HH ǵasyrdyń aıaǵynda qaıta jańǵyrǵan memleketpiz. Táýelsizdik – bul azap pen tózimniń, halyqtyń san ǵasyrlar boıy erkindikti ańsaǵan shydamynyń ótýi.

Qazaqstannyń táýelsiz, egemendi el retinde tanylǵanyna mine on toǵyz jyl tolyp otyr. Táýelsizdik sıaqty ulttyq merekeni búgingi tańda qazaq halqy júregimen sezinýi kerek. Táýelsiz eldiń eń basty tuǵyry ol qoǵamnyń, sol memlekettegi jergilikti ulttyń rýhy, jigeri, qoǵamdyq sanasy. Basty baılyq jaı ulttyq múdde emes, azamattardyń múddesi men qajettiligi. Jańa álemdegi jańa Qazaqstannyń búgingi qudiretti kúshi el birliginde, ulttar tatýlyǵynda jatyr. Qazaqstan úshin HHI ǵasyr tarıhynyń paraǵy parasat pen paıymǵa toly. Bizdiń strategıalyq mindetimiz eń birinshi turǵyndardyń ómiriniń sapasy men turmystyq deńgeıin kóterý bolyp tabylady.

Memleket basshysynyń kóregendigi men der kezinde júzege asyrylǵan saıası ekonomıkalyq reformalardyń arqasynda ekonomıkasyn túzep, tyǵyryqtan shyqty. Qazaqstanda shuǵyl betburys 1995 jyldan bastaldy. 2000 jyldyń basynda Eýropa qaýymdastyǵy, al 2002 jyly Amerıka tarapynan Qazaqstan naryqtyq ekonomıkasyn qalyptastyryp el retinde tanyldy. Elbasynyń júrgizip jatqan saıasatynyń arqasynda Qazaqstandy búkil álem tanydy. Qazaqstannyń EQYU-ǵa tóraǵalyq etýi Qazaq eliniń dúnıe júzi qaýymdastyǵy aldyndyǵy bedelin bıiktete tústi. Eń bastysy Memleket basshysy naqtylaǵan «Qazaqstan 2030» strategıasynyń maqsattary men mindetteri oıdaǵydaı júzege asyrylýda.

Elimizdiń negizgi memlekettik maqsaty – Konstıtýsıamyzben bekitilgen: «Qazaqstan ózin demokratıalyq zaıyrly, quqyqtyq jáne áleýmettik memleket retinde ornyqtyrady: onyń eń qymbat qazynasy – adam men adamnyń ómiri, quqyqtary men bostandyqtary» delingen. Demek, qoǵamda turaqtylyqty tatýlyqty qalyptastyryp, eldiń turmystyq ál aýqatyn jaqsartý basty másele bolyp tabylady. Biz qazir shyn máninde derbestigimizge dańǵyl jol ashyp, azat oılaýdy qalyptastyrý jolyndamyz. Ata Zańymyzdyń arqasynda elimiz lıberaldy demokratıalyq damý jolyna tústi. Sonymen qatar, ultaralyq kelisim men saıası turaqtylyqqa negizdelgen senimniń bıik deńgeıi saqtalyp otyr.

Táýelsizdik – ol ulttyq memlekettik, onyń tamyry – jasampazdyq rýh, urany – el men halyq. Olaı bolsa, ómirshendik pen kemeldilik aıasynda ómir súrip, beıbitshilik, tatýlyq týyn bıikke kótergen Qazaqstan halyqy jańa álemniń jańalyqtaryna umtyla bermek.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstrligi táýelsizdik týyn kótergen sátten bastap búgingi kúnge deıin quqyqtyq memleketke júktelgen mindetti abyroımen atqaryp keledi. Táýelsizdik jyldarynda Ádilet mınıstrligi jáne onyń organdary túbegeıli ózgerdi, memlekettik organdar júıesinde óz ornyn tapty, óziniń kóp salaly qyzmetiniń arqasynda egemendi memlekettiń quqyqtyq saıasatyn júzege asyrýda. Ádilet organdary óziniń basty mindetin ıýstısıa sóziniń grek tilinen aýdarǵandaǵy uǵymyna saı «ádilettilik» qyzmetin júzege asyrýda.
Búgingi tańda elimizde halyqaralyq standarttarǵa saı zań bazasy quryldy, ádilet organdarynyń ókilettigi keńeıip qulash jaıyp, alǵa qoıylǵan mindetterdi atqarýda.

Qazirgi kezde halyqty quqyqtyq ınstıtýttar men quqyqtyq kómekpen qamtý, jas urpaq zańgerlerimen tolyqtyrý ádilet organdaryn damytýdyń negizgi maqsaty bolyp tabylady. Quqyqtyq júıeni jetildirý, halyqqa notarıaldy, zańı basqa da qyzmet kórsetý, qazirgi zamanǵy talaptar deńgeıine saı baǵyttalǵan.

Ádilet organdarynyń alǵa qoıǵan mindetteri sot ádilettigin, zańdylyqty qamtamasyz etý, zań shyǵarý, quqyqtyq aǵartý tıimdiligin budan ári kóterý, adam quqyǵyn qorǵaý.

Ádilet organdary quqyqtyq memleket qurýǵa baǵyttalǵan barlyq kúsh-jigerlerin salyp qyzmetin atqarýda.

Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrliginiń  Normatıvtik quqyqtyq aktilerdi tirkeý departamenti jalpyǵa mindetti mańyzy bar, azamattardyń quqyqtaryna, bostandyqtary men mindetterine qatysty normatıvtik quqyqtyq aktilerdi  memlekettik tirkeý salasynda zańı saraptama jasaý jolymen memlekettiń quqyqtyq damýyna aıtarlyqtar úlesin qosýda.

Sonymen, óz oıymdy qorytyndylaı kelsem, biz táýelsizdikke qol jetkizý úshin qanshama qıynshylyqtardy basymyzdan ótkizdik, endi osy táýelsizdigimizdi qadirlep qasterlep, halqymyzdyń ál aýqatyn jaqsartýǵa, ekonomıkasyn ary qaraı kóterýge, memleketimizdiń gúldep jaınaýyna, demokratıalyq jáne quqyqtyq memleket qurý jolynda aıanbaı eńbek etýimiz qajet.

Gılymov Aıdynbek

M.T. Jumadil.  t.ǵ.k 

---