InfoHub Logo

Elimiz táýelsizdiktiń besiginde terbelgeli 30 jyl. Otyz jyl ishinde Qazaqstan etek-jeńin jıyp, shekarasyn bekitip, óz aldyna derbes zaıyrly el boldy. 1991 jyly 16 jeltoqsanda egemendigin alǵan elimizdiń óz prezıdenti, ulty men ulysy, salty men dástúri, mádenıeti men ekonomıkasy boldy. Jeltoqsannyń jeli men yzǵaryna qarsy turǵan jastardyń jalyndy rýhy men erlikteriniń arqasynda shańyraǵy bıik, keregesi keń memleket bolyp qalyptastyq. 

1991 jyly el táýelsizdigin alǵan kezde halyq bolyp qana qýanǵan joqpyz. Qazaq eliniń óz aldyna respýblıka bolýyn qalaǵan ári eń birinshi bolyp moıyndaǵan Túrkıa. Bul táýelsizdikti bir el ǵana emes, búkil el bolyp qoldaıdy degen sóz. Al irgesi qalanǵan jańa respýblıkanyń ári qaraı ómir súrýi úshin eren eńbek kerek. Ol onyń ishki jáne syrtqy álemi, ekonomıkasy, aqshasy degen sekildi kóptegen qundylyqtarǵa kelip tireledi. Atalǵan qundylyqtardy jıyrma bes jyl ishinde úlken maqsatqa aınaldyrǵan elimiz astanasyn da bekitti. Tipti búginde Astana arman qalaǵa aınaldy. Aportyna búkil el súısingen Almatynyń ózin mádenıet pen ádebıettiń qalasyna aınaldyrdy. Óziniń ishki týrızmi, teńgesi, uzyn sonar qara joldary taramdalyp jatty.

Táýelsizdiktiń otyz jylyn shartty túrde úsh onjyldyq beleske bólip qarastyrýǵa bolady. Onyń árqaısysy atqarǵan mısıasy turǵysynan ǵasyrdyń júgin arqalap tur.   Men azattyqtyń alǵashqy onjyldyǵyn jańa Qazaqstannyń irgetasyn qalaý kezeńi dep atar edim. Osy ýaqytta Elbasynyń basshylyǵymen memleketimizdiń nyshandary belgilenip, bılik júıesi qalyptasty. Ulttyq valútamyz aınalymǵa endi. Qarýly Kúshterimiz quryldy. Ata zańymyz qabyldandy. Sheteldermen dıplomatıalyq qatynas ornatyldy. Elimiz bedeldi halyqaralyq uıymdarǵa múshe boldy. «Qazaqstan – 2030» strategıasyn qabyldadyq. Shyǵystaǵy kórshimizben shekaramyzdy bekittik. Basqa da irgeles memlekettermen shekara jónindegi kelissózder qarqyndy júrgizile bastady. El aýmaǵyn ıadrolyq qarýdan tolyq tazarttyq. Elordamyzdy Arqa tósine kóshirdik. Naryqtyq ekonomıkaǵa ótip, jekemenshik ınstıtýtyn berik ornyqtyrdyq. Otandyq bıznestiń negizin qaladyq. Jastar álemniń mańdaıaldy oqý oryndarynda bilim ala bastady. Túrli daǵdarystardan aman ótýge múmkindik bergen Ulttyq qorymyz quryldy. Dúnıe júzine tarydaı shashylǵan qazaq balasyn atajurtqa shaqyryp, Uly kóshke jol ashtyq. Sonyń nátıjesinde el eńsesi tiktelip, ulttyq rýhymyz kóterildi. Ekinshi onjyldyq – Qazaq eliniń keregesin keńeıtý kezeńi. Osy jyldarda memleketimizdiń tuǵyry nyǵaıyp, ekonomıkalyq áleýetimiz arta tústi. Qurlyqtaǵy barlyq shekaramyzdy aıqyndap, zań júzinde bekittik. «Mádenı mura» baǵdarlamasyn júzege asyryp, tarıhymyzdy túgendedik. Soltústik Araldy qutqaryp, qashqan teńizdi qaıtardyq. Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń sıezerin, Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymynyń, Azıadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary keńesiniń samıtterin ótkizýge jáne basqa da birqatar mańyzdy halyqaralyq jobalarǵa bastamashy boldyq. Elimizge shetelden qomaqty ınvestısıa tarttyq. Esildiń jaǵasynda boı kótergen eńseli elordamyz ulttyq ıdeıamyzǵa aınaldy. «Batys Eýropa – Batys Qytaı» halyqaralyq dálizi sıaqty iri ınfraqurylymdyq jobalar qolǵa alyndy. Turǵyn-úı qurylysy da buryn-sońdy bolmaǵan qarqynmen damydy.  Úshinshi onjyldyqta shańyraǵymyz bıiktep, ósip-órkendep, mereıli memleketke aınaldyq. Shekara máselesin birjola sheshtik. «Qazaqstan – 2050» strategıasyn qabyldap, ozyq damyǵan otyz eldiń qataryna qosylýdy mejeledik. Ár baǵyt boıynsha «Údemeli ındýstrıalyq-ınnovasıalyq damý», «Nurly jol», «100 naqty qadam» sıaqty aýqymdy baǵdarlamalar júzege asyryldy. Saıası jáne ekonomıkalyq reformalarmen qatar rýhanı jańǵyrýǵa basa mán berdik. Osynaý tolaǵaı tabystardyń bárine Elbasynyń dara kóshbasshylyǵynyń hám halqymyzdyń danalyǵy men parasatynyń, birligi men yntymaǵynyń, otandastarymyzdyń qajyrly eńbeginiń arqasynda qol jetkizdik. Sondyqtan, Elbasy Táýelsizdigimizdiń máńgi sımvolyna aınaldy desek, aqıqatty aıtqan bolar edik.    Aldaǵy tórtinshi onjyldyqtyń bizge júkteıtin mindeti – qýatty eldiń ıesi jáne kemel halyq bolý. Bul jolda saıası-ekonomıkalyq reformalardy jáne sanany jańǵyrtý úderisin jalǵastyryp, zaman talabyna beıimdelgen ulttyń jańa bolmysyn qalyptastyrýymyz qajet. Biz ádiletti qoǵam men tıimdi memleket qurýdy kózdep otyrmyz. Kez kelgen iste ádildik qaǵıdatyn basshylyqqa alsaq, buǵan anyq qol jetkizemiz. Mysaly, turǵyndardyń turmysyn jaqsarta túspesek, elimizdiń jetistikteri men halyqaralyq tabystaryn maqtan etý artyq. Azamattarymyz ekonomıkalyq ósimniń ıgiligin sezine almasa, odan esh qaıyr joq. Men árbir sheshimdi qabyldar sátte osy ustanymdy basshylyqqa alamyn. Biz halyqtyń áleýmettik jaǵdaıyn jaqsartýmen qatar, barlyq azamattardyń múddesin birdeı qorǵaımyz. Meniń uǵymymdaǵy ádiletti memleket degenimiz – osy.

Arysy qazaq handyǵynan bastap berisi egemendi eldiń irgesine deıingi kóshti jalǵastyryp kele jatqan, atadan taraǵan urpaqtyń paryzy osy amanatty saqtaý. Jánibek pen Kereıdiń kergen keregesin kilem ústi kóterip, Otandy qasterlep ótý árbir urpaqtyń mindeti. Qazaqta «Otansyz adam ormansyz bulbul» degen sóz bar. Ormany joq qustyń uıasy da, qonar butaǵy da joq. Dál sol sekildi tirlik keshý ortasy joq ulttyń ómir súrýi múmkin emes. 

Meırambaev Mıras, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ, dintaný mamandyǵynyń 3 kýrs stýdenti, Aǵa oqýtyshysy,Phd mamany Muqan N. www.kaznu.kz

---