InfoHub Logo

Burynǵy ótken zamanda bir úlken baı bolypty. Baıdyń toǵyz balasy bar eken. Baı óziniń qasıetti myltyǵyn alyp, ańǵa shyǵýdy jaqsy kóredi eken. Bir kúni baı ańnan úıge kele jatyp, qarsy aldynan shyqqan býaz kıikti atypty. Kıikti kóterip úıine kele aýyrady. Eki kún tósek tartyp jatyp, úshinshi kúni balalaryna:

— Qaraqtarym, men keshikpeı ólemin, ólgen soń myna myltyqqa talaspaı bireýiń alyńdar, eger talasa qalsańdar myna jerde bir patsha bar, soǵan baryńdar, ol bireýińe áperer. Súıtip meni jaqsylap kómińder, — depti. Úsh kúnnen soń ákeleri ólipti. Ákelerin jaqsylap kómip, endi myltyqty aqyldasýǵa kirisipti. Esh qaısysyna kelise almaı, urys shyǵypty. Sonda eń kishisi turyp:

— Ákem uryssańdar, patshaǵa baryńdar dep edi ǵoı, soǵan baralyq, — depti.

— Barsaq baraıyq, — dep toǵyzy patshaǵa kelipti. Patsha myltyqty aldyna qoıyp:

— Myltyqty alý úshin sender ózderiń qandaı óner bilesińder, sony maǵan aıtyńdar. Sosyn berem, — depti. Eshqaısysy úndemepti.

— Sen aıtshy, — dep eń úlkenine qarapty.

— Men byltyrǵy ushqan qustyń jolyn bıyl ıiskep bilemin, — depti úlkeni.

— Men bir tobylǵyny julyp alyp, toqsan basty úı soǵamyn, — depti onan keıingisi.

— Men qubylaǵa qarap namaz oqyp, aq múıizdi aq qoshqar, kók múıizdi kók qoshqar túsiremin, — depti úshinshisi.

— Men bir kúndik jerden syqqan sirkeniń daýsyn esitem, — depti tórtinshisi.

— Men bir qýraıdy belime qystyryp alyp, bir kúnniń ishinde dúnıeniń tórt buryshyn aınalyp shyǵamyn, — depti besinshisi.

— Men uıyqtap jatqan qoıannyń ishek-qarnyn urlap alam, — depti altynshysy.

— Men aspanda kózim jetken nárseni atyp túsirem, — depti, jetinshisi masattanyp, myltyqqa qarap.

— Men aspannan túıe bolmasyn, túıme bolmasyn, ne bolsa sol bolsyn, jalǵyz tyrnaǵymmen túsirmeı qaǵyp alam, — deıdi segizinshisi.

— Men jerdiń astyn tesip, qalaǵan jerimnen qaıtyp shyǵamyn, — depti eń kishisi.

Patsha túrin sýytyp:

— Báriń de ónershi ekensiń. Jaqynda altyn saraıǵa salyp baǵyp otyrǵan qyzym joǵaldy. Sony senderden basqa eshkim almapty, taýyp berińder, — depti.

— Biz alǵanymyz joq, taqsyr, biraq qyzyńyzdy izdep kórelik, — depti toǵyzy.

Patsha myltyqty eń mergenine berip, barlyǵyn qyzy joǵalǵan saraıǵa alyp kelipti. «Men bildim kim áketkenin, — dedi eń úlkeni saraıdyń tóńiregin ıiskelep, — bir másten-jalmaýyz alyp qara qus bolyp kelip, alyp ketipti».

Patshadan jol qarajat alyp, tyńshy qyzdy izdeýge shyǵypty. Bir neshe kún, birneshe aı jol júripti. Azyqtary taýsylypty. Bir mezgilde qar jaýyp, boran bolypty. Sonda bireý:

— Eı, bir tobylǵyny toqsan basty úı qylatyn, myrza, úıińdi jasasaıshy, tońdyq qoı, — depti.

Bir tobylǵyny julyp alyp toqsan basty úı istep, bári jylynypty.

— Qaryn ashty ǵoı, qoshqar túsiretin, myrza, — depti bireýi. Úshinshisi qubylaǵa qarap namaz oqyp, aq múıizdi aq qoshqar, kók múıizdi kók qoshqar túsiripti. Ony soıyp, asyp jep toıypty. Qalǵanyn qorjyndaryna salypty. Taǵy jol júripti. Bir úlken darıaǵa kezdesip, arǵy jaǵynan bir qara úıge kózi túsipti.

— Oıbaı, toqtańdar, bir syqqan sirkeniń daýsy estiledi, sol úıden, — depti tórtinshisi. «Oǵan men baryp kórip keleıin», — dep besinshisi bir qýraıdy beline qystyryp alyp, darıadan ótip qaıta kelip bylaı depti: «Bir qyz bir kempirdiń basyn qarap otyr eken. Sirá, qyz patshaniki bolý kerek». «Onda álgi qoıannyń ishek-qarnyn urlaıtyndy ertip al da, alyp kel», — depti bular.

Urlyqshyny arqasyna salyp, álgi úıge aparypty. Urlyqshy baryp kempirdiń basyna qazandy tóńkere salyp, qyzdy ertip shyǵypty. Ekeýi jer kezgishke minip, darıadan ótip qalǵandaryna kelipti. Qyz, surastyra kelse, patshanyń qyzy eken. Endi júreıin dep turǵanda kempir alyp qara qus bolyp ushyp shyǵyp, qyzdyń burymynan ustap aspanǵa alyp ushyp ketipti. Torǵaıdaı bolǵanda mergenshi atyp salypty. Sonda qyz aman qalyp, kempirdiń keýdesi bir bólek, bóksesi bir bólek bolyp ketipti. Qyzdy segizinshisi qaǵyp alyp, sýǵa túsirmepti. Kempir sýǵa túsip, darıa tolqyp, arnasynan asyp ketipti. Jerdi sý qaptap júrýge múmkinshilik bolmaı qalypty. Sonda eń kishisi jerdi tesip, bári jer astymen júripti.

Bir jerge kelgende, «patsha osy jerde shyǵar» dep jer ústine shyǵypty. Patsha namaz oqyp otyr eken. Jer astynan adam shyqqan soń, patsha talyp qalypty. Sonda bári qorqyp qashyp ketipti. Al eń kishisi men qyz patshanyń basyn súıep, sý quıyp tiriltipti. Patsha bárin shaqyryp alyp mal berip, yrza qylypty. Al kishisine qyzyn qosypty. Sóıtip, toǵyzy muratyna jetipti.

---