InfoHub Logo

Erjigit búgin tús kórdi. Túsinde qıyn is kórdi: Mektepten jalǵyz qaıtty. Úıge kirdi. Tym-tyrys. Tiri jannyń bar-joǵy bilinbeıdi. Qorqaıyn dedi. Kúnde sabaqtan alyp qaıtatyn ájesi búgin barmady. Ne boldy? Aýyryp qalǵannan saý ma eken? As úıge kirdi — joq. Ekeýi jatatyn bólmege kirdi — joq. Basqa bólmelerdi aralady — joq. Qaıtyp óz bólmesine bardy. Oıy: mektepke kıetin kıimderin sheship, úıde kıetinderin kıý. Iyǵyna asyp alǵan sómkesin jerge qoıdy. Sosyn kástóm, shalbaryn sheshti. Endi úıde kıetinderin bir-birlep kıe bastady. Kıinip bolǵany sol, kenet bireý búıirinen túrtip qalǵandaı artyna jalt qarady. O, sumdyq! Kúni boıy neǵyp kórmegen! Ústinde aq kóılek, aq jaýlyq, qashan kórse aýzynan «aınalaıyn» túpeıtin aıaýly ájesi! Buǵan bir qyryn qarap tósektiń bir shetinde shoshıyp otyr. Ózi burynǵysynan da sulýlanyp ketipti. «Áje!» dedi. Selt etpedi. Tastan soqqan eskertkish músin sıaqty. Buǵan bir qyryn qaraǵan kúıi tastaı qatyp, tapjylmaı otyr. Ne ún joq. Ne bolmasa qybyr etken qımyly joq. Taǵy da: «Áje!» degen boldy. Biraq qansha aıqaılaǵanymen, birtúrli daýsy shyqpaıdy. Bul ne álemet? Ájesi qybyr etpeıdi. Óziniń daýysy shyqpaıdy. O, sumdyq-aı! Endi ne isteý kerek? «Áje! Áje! Áje!» dep qaıta-qaıta qaqyldady. Erjigit qorqaıyn dedi. Tipti qaltyrap ta ketti. «Eger bul shyn ájem bolsa, maǵan til qatpaýy múmkin emes! Oǵan sonsha ne jazdym? Keıde meni qorqytatyny bar edi. Kim bilsin, meni qorqytqaly ádeıi óstip otyrǵan shyǵar». Osy ispettes oımen ol jaımenen jyljyp ájesine jaqyndaı berdi. Tipti kempirdi sıpap, o jer, bu jerinen ustap kórmek te boldy. Ózine aıaq astynan, Allań kimge bersin, bir kúsh bitken sıaqty kórindi. Ájesi buǵan degende shyǵarda jany basqa edi. Ne aıtsa da oryndaıtyn edi. Tipti munyń ákesi men sheshesi de onyń aldynda qurdaı jorǵalaýshy edi. Ájesi — myqty. Basqalarǵa kelgende myqty da kúshti ájesi munyń aldynda álsiz emes pe edi? Endi myna myqtylyǵyna jol bolsyn! Tas bolyp qatyp, buǵan til qatpaǵany qalaı? Ne de bolsa, janyna jaqyndap syr tartyp kórgeni ońdy shyǵar. Osyndaı oımen Erjigit kempirge qaraı tósek ústinde quıryǵymen syrǵyp, oǵan jaqyndaı tústi. Jyljyp-jyljyp jaqyndap kelip, jasqanshaqtaı otyryp, oǵan jylańqy únmen til qatty:

— Á-je... Ne-ge ún-de-meı-siń? Men... renjitip qoıdym ba?..Jaýap bolmady.

— Á-je... Men qorqyp... otyrmyn... Bir nárse deseńshi. Munyń ne? Mundaıyń joq edi... Sen óstip otyrsań, meniń jaǵdaıym qalaı bolady? Halim múshkil bolmaı ma? Nege úndemeısiń, áje?.. Bir nárseden kóńiliń qalsa, ony aıt...

Kenet tas kempirge jan bitti. Betin nemeresine burdy. Túsi susty. Betinde qan-sól joq. Qaraǵanda kózi kisiniń óńmeninen ótedi. Erjigit qıbyjyqtap qaldy. Ómiri ájesiniń mundaı keıpin birinshi márte kórip otyr.

 — Sen... maǵan ne aıtqanyńdy bilesiń be? «Qazaqtyń kóńili bir atym nasybaıdan qalady» degen...

Erjigit ne derin bilmeı qıpaqtady. Óıtkeni, ájesiniń betinen alǵany, oǵan artyq sóılegeni esinde joq. Uzyndy-qysqaly ekeýi qashan bolsa da juptary jarasyp, áldebir sharýany atqaryp júrer edi. «Men ájeme ne jasap qoıdym?..» Ol oılanyp otyr. Oılaı-oılaı basy qatty. Qansha basyn qatyrsa da, eshteńe esine túspedi.

— Qaı kúni meniń ana eki qurbym kelgende, sen ne dediń? Esińde me?

— Bilmeımin... — dep Erjigit múláıimsidi.

— Senen kóńilim qatty qaldy... Ózińdeı beıpil aýyz balanyń maǵan kók tıyn, qara baqyrǵa keregi joq!!! Bildiń be?!

— Á-je... — dep jylamsyrady Erjigit. — Á-je... Men ne dedim sonda? Túsinbeı otyrmyn...

— Sen maǵan «qaqbas!» dediń... Sosyn «ól!» dediń... Sen «ól» degen soń, endi ne otyrys, sol jaqqa jınalyp otyrmyn... Qudaıǵa shúkir. Sendersiz de tańymyz atyp, taýyǵymyz shaqyrar. Meniń de tórkinim bar. Darıanyń arǵy betinde. Jerge tastamaıdy. Alaqanyna salady. Ákem bar. Sheshem bar. Ákemniń ákesi, sheshemniń sheshesi bar. Olardyń ata-babasy bar. Darıanyń arǵy betindegi el kóp. Baýyrmashyl. Sender sıaqty tasbaýyr emes. Ketem sol jaqqa! Ákem men shesheme. Qımas baýyrlaryma. Menen qutyla almaı júr ekensiń! Bildik syryńdy! Qal, týǵan ákeń men shesheńniń qasynda!.. Men bóten ekem...

Ekeýi syrtqa shyqty.

— Áje... Aýzymnan... baıqamaı shyǵyp ketipti... Keshirshi... Kesh... Óziń de, keıde, atama «Ól! Óle qal!» dep jatasyń ǵoı... Ózińnen estigenimdi aıtqan shyǵarmyn, qaıdan bileıin... Áıtpese, sen... sen... sen bolmasań, men qalaı ómir súremin? Ájetaıym-aý?! Meni sen sıaqty kútetin, jaǵdaıymdy jasaıtyn kim bar!? Seniń alaqanyńdaı ózi jumsaq, ózi ystyq alaqan bar ma?..

---