InfoHub Logo

Joǵary dárejeli oqý oryndary shákirtterine qazynalyq oryn berý jumysyn basqarýshy komısıa nusqasy

I. Kindiktegi ár komısarıattar uıǵarýynsha ám Qazaqstan Oqý komısarıatynyń 1922-23 jylǵy joǵarǵy dárejeli oqý ordalary shákirtterine qazynalyq oryn berý taqyrypty jasaǵan qaýlysyn negizge alyp komısıa mynadaı kesim jasady:

Qazaqstandaǵy joǵary dárejeli oqý ordalarynda 425 qazynalyq oryn (stıpendıa).

Qazaqstannan tıisti oqý ordalarynda 195 oryn (stıpendıa).

Bunymen qatar Qazaqstandaǵy ám Qazaqstannan tysqy qalalardaǵy joǵary oqý ordalaryna qazynalyq oryndar bylaısha bólindi:

Jergilikti oqý ordalary

1. Polıtehnıcheskıı ınstıtýttyń aýyl sharýashylyǵy bóliminen Qazaqstan Jer-sý komısarıatyna 60 oryn, oqý komısarıatyna 35 oryn ám Qazaqstan kásibi jumysyn basqaratyn mekemege (Kırprombúro) 20 oryn.

2. Praktıcheskıı (tájirıbe) ınstıtýtqa 50 oryn berilmek.

3. Qazaq ınstıtýtyna 100 oryn. Bular oqý komısarıatynyń qarajatymen ashylmaq.

4. Tatar ınstıtýtyna — 80 oryn.

5. Semeı ınstıtýtyna — 100 oryn.

Qazaqstannan tysqy qalalardaǵy oqý ordalaryna qazynalyq oryndar myna retpen bólindi:

1. Máskeý — 75 oryn. Olardan:

Qazaqstan oqý komısarıatyna — 20 oryn.

Qazaqstan Jer-sý komısarıatyna — 45 oryn.

Qazaqstan kásibi jumysyn basqaratyn mekemege (Kırprombúro) — 10 oryn.

2. Petrogradtaǵy joǵary oqý oryndaryna — 25 oryn.

Olardan:

Qazaqstan oqý komısarıatyna — 5 oryn.

Jer-sý komısarıatyna — 15 oryn.

Qazaqstan kásibı jumysyn basqaratyn mekemege (Kırprombúro) — 5 oryn.

3. Túrkistandaǵy joǵary oqý oryndaryna — 40 oryn. Olardan Qazaqstan Oqý komısarıatyna — 25 oryn.

Jer-sý komısarıatyna — 15 oryn.

4. Tom qalasyndaǵy joǵary oqý jurttarynan — 6 oryn.

Olardan:

Oqý komısarıatyna — 3 oryn.

Memleket kásibı jumysyn basqarýshy mekemege (Kırprombúro) — 3 oryn.

5. Sartaý qalasyndaǵy joǵary Ǵylym ordalarynan — 20 oryn.

Olardan:

Oqý komısarıatyna — 3 oryn.

Jer-sý komısarıatyna — 15 oryn.

Qazaqstan memleket jumysyn basqarýshy mekemege (Kırprombúro) — 2 oryn.

6. Qazan qalasynan — 7 oryn.

Olardan:

Oqý komısarıatyna — 2 oryn.

Jer-sý komısarıatyna — 5 oryn.

7. Omby qalasyndaǵy joǵary oqý ordalarynan — 22 oryn.

Olardan:

Oqý komısarıatyna — 2 oryn.

Jer-sý komısarıatyna — 20 oryn.

II. Oqý ordalaryndaǵy qazynalyq oryndardy shákirtter arasyna rettep úlestirýshi Qazaqstan oqý komısarıaty janyndaǵy joǵarǵy dárejeli oqý jumysyn basqarýshy mekemeniń ıaǵnı Kırglavbúronyń qaraýynda bolatyn qazynalyq oryndar komısıasy (stıpendıalnaıa komısıa) bolady. Bul komısıaǵa joǵarǵy jumysqa dahyly bar komısarıattardan bir-birden ýákil kiredi. Máselen: Jer-sý komısarıatynan, Qazaqstan kásibı jumysyn basqarýshy mekemeden, jumysker uıymdarynyń bas mekemesinen ýákil, jumysker qarashekpen baqylaý mekemesinen, eńbek komısarıatynan ám joǵary oqý jumysyn basqaratyn mekemeden ýákilder kirmek. Joǵary oqý isin basqarýshy mekemeden kirgen ýákil komısıanyń bastyǵy bolmaq.

Qazynalyq oryndar isin basqarýshy komısıa Máskeý ám Tashkentte turǵan Qazaqstan ýákilderi arqyly sóılesedi. Al Petrogradtaǵy, Sartaýdaǵy, Tom qalasyndaǵy, Qazandaǵy ám Omby qalasyndaǵy oqý oryndarymen sol qalalardyń joǵary oqý ordalary jumysyn basqaratyn gýbernıalyq mekemeleri arqyly sóılespek.

III. Qazaqstandaǵy qazynalyq oryndarǵa alý tártibi mynadaı:

Jergilikti joǵary oqý shákirtteri ózderi oqyp júrgen ǵylym ordasy arqyly qazynalyq oryn surap komısıaǵa aryz beredi. Bergende, tómende jobasy kórsetilgen anket qaǵazdy tıisti aqparlarmen toltyryp aryzben birge jiberedi. Qazynalyq oryndar isin basqarýshy komısıa joǵarǵy anket qaǵazdaǵy sózderge súıenip, ıaǵnı ankettegi aqparlardy nazarǵa alyp shákirtterdi qazynalyq orynǵa jazady.

Basqa qalalardaǵy joǵary oqý oryndarynan qazynalyq oryn alý reti.

Joǵary oqý ordalaryndaǵy oryndar taqyrypty Qazaqstan ýákili tarapynan, bolmasa joǵary oqý jumysyn basqaratyn gýbernıalyq mekemeler tarapynan jarıalanǵannan keıin joǵarǵy ǵylym jurttarynyń shákirtteri ózderiniń jergilikti uıymdary arqyly Qazaqstan ýákiline, ıakı aıtylǵan gýbernıalyq mekemege oryn surap aryz beredi. Aryzǵa tıisti bolǵan kýálik hattardy ám kerekti aqparlarymen toltyrylǵan anket qaǵazdy da qosa joldaıdy. Qazaqstan ýákili ám joǵary oqý jumysyn basqarýshy gýbernıalyq mekeme (Gýbprofobr) tapsyrylǵan kýálik hattar men anket qaǵazdaǵy aqparlarǵa qarap shákirtterge oryn beredi. Oryn berilgen shákirtter spısogi (tizimi) ám oryn berý týraly jazylǵan qaǵazdar túgelimen Qazaqstan joǵary dárejeli oqý jumysyn basqaratyn mekeme janyndaǵy qazynalyq oryndar komısıasyna jiberiledi. Joǵarǵy Qazaqstan ýákiliniń, ıakı gýbernıalyq mekemeniń (Gýbprofobr) qaýlysyn ózgertýge komısıanyń haqy bar.

Eskertý: joǵaryda aıtylǵan shet qalalarda oqýshy shákirtterge oryn berý tártibi tek 1922-23 jylǵa ǵana arnalǵan. Keleshekte olarǵa qazynalyq oryn berý, shákirtter spısogin túzý ám basqa da osylar sekildi jumystar shákirtterdi Qazaqstannan jibererde, Qazaqstannyń ózinde istelip, ózinde bitirilmek.

IV. Qazynalyq oryn jumysyn basqarýshy komısıa (stıpendıalnaıa komısıa) Qazaqstan ýákili (Kırpredstavıtelstvo) ám joǵary oqý jumysyn basqaratyn gýbernıalyq mekeme (gýbprofobr) qazynalyq oryndardy (stıpendıa) oqýshylarǵa bólgen ýaqytta tómendegi tártipterdi qoldanady:

1. Qazynalyq oryndar aldymen ortaqshyl partıa tarapynan jiberilgenderge, jumysker uıymdary tarapynan jiberilgenderge ám qazaq halqynyń eńbekshil qara taban tabynan kelgenderge beriledi.

2. Oqýǵa zırek shákirtterge, oqý qyzmetin erinbeı isteıtin, oqý jolynda asa qaırat, qaıtpas talap kórsetken, eńbekti súıetin beınetqor shákirtterge berilmek.

3. Qazaqstan qazynalyq oryndary oqý isinde bolatyn tıisti mindetti jumystardy tartynbaı durys atqarǵan shákirtterge, ıaǵnı alǵan maǵlumattardy jaıynan mezgilimen esep berip turǵandarǵa ám basqa da oqý retinde atqarýǵa tıisti bolǵan qyzmetterdi jerine keltirip turǵandarǵa berilmek.

Sondyqtan qazynalyq oryn alǵan shákirtter (stýdent) ár jarty jyl ótken saıyn, oqyǵan sabaqtarynan qazynalyq oryn jumysyn basqaratyn komısıaǵa (stıpendıalnaıa komısıa) ıakı Qazaqstan ýákiline ám gýbernıalyq mekemege (Gýbprofobr) esep berip otyrady. Buǵan basqa qazynalyq orynmen paıdalanǵan shákirtter oqýyn bitirip shyqqan soń qazynalyq orynmen paıdalanǵan ár jylyna eń kem bolǵanda bir jyldan Qazaqstanda qyzmet etýge mindetti bolmaq, ıaǵnı orynǵa kirerde joǵarǵy shartty oryndaý úshin qolynan qaǵaz bermek. Olaı bolmaǵan halde qazynalyq oryn berilmek emes.

4. Qazynalyq orynǵa (stıpendıa) aı saıyn beriletin aqshanyń mólsherin Qazaqstan eńbek komısarıatynyń 1922 jylǵy 10-qyrkúıektegi (mızan) qarary boıynsha III bólim (grýppa) 17 qatarlyq (razrád) jalovanıa mólsheriniń 12-shi qatary (razrád) men ólshenbek. Bul ólsheýmen belgilengen aqsha shákirtterge (stýdent) jyl boıyna aı saıyn berilip turmaq.

7 shet qalalardaǵy oqýshylarǵa tıisti bolǵan qarjyny ár komısarıattar qazynalyq oryn jumysyn basqarýshy komısıa plany (joba) boıynsha ám shákirtterdiń esebine qaraı tıisinshe jiberip turmaq. Qazaqstan ýákili ám joǵarǵy oqý jumysyn basqaratyn gýbernıalyq mekeme (gýbprofobr) ózderi turǵan qaladaǵy shákirtterge qazynalyq oryn aqshalaryn úlestirip bolǵannan keıin bul týraly qazynalyq oryndar jumysyn basqarýshy komısıaǵa esep tapsyrýǵa mindetti. Egerde sol ózderi turǵan qaladaǵy joǵarǵy oqý ordalaryna túsemin dep suranýshy shákirtterine (kandıdat) bolmasa, ol ýaqytta olar artyq turǵan qazynalyq oryn aqshasyn Qazaqstandaǵy sol aqshany jibergen komısarıattyń ózine qaıyrýǵa mindetti bolmaq.

Qazaqstan komısarlar keńesiniń tóraǵasy: Seıfýllın.

İs basqarýshysy Nıkýlskıı.

Hatshy — Doks.

06.12.1922 jyl

---