InfoHub Logo

Joldastar! Áleýmet!

Amal ne, úlken qazaǵa ushyradyq. Bul qazanyń aýyrlyǵy sonsha — shyǵandaǵy qoıshylar, jer astyndaǵy shahterler, aspandaǵy ushqyshtar — búkil qazaq halqy qabyrǵasy qaıysa kúrsinedi. Qolqańdy sýyrǵandaı qınalyp tur jan!

Ajal bizdiń ortamyzdan taǵy da bir aıaýlymyzdy, arysqa salar azamatymyzdy alyp ketti. Ol azamat birimizge dos, joldas, birimizge áke, aǵa, endi birimizge ustaz 6olatyn. Ol azamat naǵyz halyq uly, eńiregen er bolatyn. Erligi jýan bilekte emes, tereń bilimde, ystyq júrekte, eliniń baryn toptap, joǵyn jańadan jasaýda edi.

Júzdegen jyldar keń dalada kıikshe josyǵan qazaq, búgin ǵylym ordasyn, ǵylymdar armıasyn jasadym dep maqtanady. Ómir boıy jer astynda jasyryn jatqan moıymas keń qazynasyn taptyq, ıgilikke jarattyq dep maqtanady. Maqtanarlyǵy tolyp jatyr. Qazaqstan dańqy búgin jer jarady. Sol maqtan, mártebege jetý úshin Lenın partıasy bastaǵan halyq joryǵynyń aldyńǵy sapynda bara jatqan tulǵaly qazaq kim edi?! deýshige, biz bir aýyzdan Qanysh Imantaıuly Sátbaev deımiz. Onyń atyn tarıhymyzǵa altyn árippen jazyp ta ketemiz. «Eldi el teńgermeıdi, er teńgeredi» degendi qazaq óziniń Qanysh sıaqty ardagerine qarap aıtqan.

Bárimiz de ketemiz bul dúnıeden. Jańa qaýymdar keledi, jańa erler shyǵady. Bizdiń búgingi maqtan etkenimiz jaı nárse bolyp qalady. Sonda da, ótken zamannyń erlerine jańa zamannyń erleri bas ıedi. Qıyn qamaldardy buzyp, keleshekke jol ashqany, oı ashqany úshin ıedi. Olaı bolsa, bizdiń Qanysh urpaqtarymyzdyń da ardaqtysy.

Ataqty adamnyń qoǵamdyq isimen qatar jeke sıpattaryn da bilýge jurt qumar. Qanysh aǵa — tek qazaq kóleminde emes, búkil sovet kóleminde belgili jaryq juldyzdardyń biri. Kóńili kún qushqan aıdyn kóldeı, tulǵasy bir týma nardaı bola tura ózinen jasy, dárejesi tómenge de joǵaryǵa da kishipeıil qalpyn buzbastan ketti. Jamandyqqa, nadandyqqa qas, izgilikke, mádenıetke aınymas dos, adamǵa árdaıym jaqsy tilekte edi ǵoı. Ony dostary túgili dushpandarynyń ishinde eń bir qara peıili bolmasa qara jerge qıa almas. Qanysh aǵa tipti demalys kezderinde, qysyr áńgime, ázil, saýyq ústinde halqynyń, partıasynyń múddesin umyta almaıtyn. Boıyndaǵy baryn birin qaldyrmastan solarǵa arnaǵan. Bergeni kóp, bersem degeni odan kóp edi: Ádemi armanyn .qatal taǵdyr soqty. Arman aman qaldy, ózi mert boldy.

Qosh, Qanysh aǵa! Topyraǵyń torqaǵa, armanyń iske aınalsyn! Súıkimdi beıneńdi, kórsetken úlgińdi este saqtaýǵa qabyryńa bas ıe turyp, kóz jasymyzben sert etemiz.

1964

---