InfoHub Logo

Adamǵa bıazylyq, ádeptilik jarasqan. Bireýdiń bosaǵasyn attarda boıyńdy yńǵaısyzdyq bıleıdi, qysylasyń. Qalaı qarsy alady, kim shyǵady aldyńnan? Kúndegi úırenshikti tirshilikte, tipti kórshi men kórshiniń arasyndaǵy qarym-qatynastarda osylaı bolady.

Al mektep bosaǵasyn attarda she? Joq, olaı emes. Sen erkinsiń, sen qysylmaısyń, yntyǵa kelesiń bul bosaǵaǵa. Óıtkeni saǵan ómir esigin aıqara ashatyn adam bar onda. Sol adam búkil ǵumyrynda bólekshe ystyq. Eseıip erjetseń de, mártebeń qansha ósse de, ol adamnyń aldynda alasasyń, kishisiń, balasyń. Adamdar kókireginde ǵumyr boıy osylaısha qurmetke bólengen, ómir boıy pir tutar bir jan bolady. Ol — ustaz!

Mektep — urpaq — ustaz! Osy uǵymdar bir-birimen birikken, tutasqan. Mektep — altyn besik, urpaq — koǵam bolashaǵy, ustaz — sony daıarlaýshy. Bolashaqty daıarlaýshy! Bolashaqqa artar úmitti eń aldymen ustazdarǵa artamyz. Ár semá áziniń ardaqty asyly, tátti úmiti - sábıin, qoǵamda eń senimdi tiregi — bolashaq qurylysshylaryn ustaz qolyna beredi, aqaýsyz azamat shyǵarady dep senedi.

Ustaz paryzy — úlken paryz. Al búgingi urpaqqa ustaz bolý tipten jaýapty. Bir kezde bizder tań qalǵan, tamsanǵan, arman etken, dúnıe endigi urpaqqa úırenshikti bop ketti. Búgingi bala úshin televızor kúnde kórip júrgen jaı nársesi, «TÝ-İ04» samoleti shyǵa sala mine shabatyn beldeýde turǵan aty sekildi, kosmosqa ushý da endi tań bolmaı qaldy.

Osy ǵajaıyp ózgeristiń bári qazirgi urpaqtyń kóz aldynda ótip jatyr. Ol ómir súrip otyrǵan qoǵam — jasampaz qoǵam. Balaǵa qazir jaqsy ne, jaman ne ekenin úıretip qoıý jetkiliksiz. Ony sábıler balalar baqshasynan - aq bilip shyǵady. Saýat ashýdy «A» árpin úıretýden, esep shyǵarýdy «2+2=4» - ten bastaý bárimizge úırenshikti.

Bul jylda qaıtalanady. Syrt qaraǵanda bir jyldyń bir jylǵa uqsas sıaqty. Keıbir muǵalimder de solaı dep uǵady. Osy jaı keıde bizdi adastyrady. Keshegi bala men búgingi balanyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty eletpeıdi.

Al shyn máninde, ár jylǵy urpaqtyń rýhanı tanysyna úńilsek, múlde basqasha. Búgingi oqýshylardy budan on jyl burynǵy oqýshylarmen salystyrýǵa bolmaıdy. Búginginiń talaby da zor, talǵamy da kúshti. Óıtkeni olardyń óresin ómir keńeıtip otyr. Muny eskermegen ustaz aqaý jiberedi, urpaq boıyna shaq bilim bere almaıdy.

Muǵalimge de tvorchestvolyq ósý qajet. Ómir talabyna onyń óresi saı kelmese qıyn. Saǵatyn ǵana sanap, qara basynyń qaýyzynda ǵana júretin adam búgingi kúnniń muǵalimi emes. Balany asqaq azamattyqqa, arly bolýǵa kim baýlıdy? Ózi sondaı muǵalim ǵana.

Balany shynshyldyqqa, ólkesin, óńirin, Otanyn súıýge kim úıretedi? Boıynda sondaı qasıetter bar muǵalim ǵana.

Balany armanshyldyqqa, tabandylyqqa kim jetekteıdi? Ózi armanshyl, ózi tabandy muǵalim ǵana. Oqýshy bilimin otannyń berik senimdiligine kim aınaldyrady? Otan murattaryna ózi sengen, sol jolda ózin kúresker dep esepteıtin muǵalim ǵana.

Sonda ol aǵartýshy, saýattandyrýshy ǵana emes, jańa turpatty qoǵam múshesin shyndaýshy, osy jolda emshek sútinen keıingi jaýapkershilikti ózine alýshy. Muǵalim eńbegi qoıǵan baǵa — úlgerimmen ǵana ólshenbese kerek. Eshbir málimetke jazylmaıtyn, eshbir statısıka kórsete almas muǵalim eńbeginiń qyry bar. Ol — shákirtiniń boıyna qandaı azamattyq asyl qasıet daryta alǵandyǵy, rýhanı nor ekkendigi.

Ustazdyń tvorchestvolyq tulǵa ekeni osydan. Pedagog mamandyǵy úshin de talant kerek. Pedagogıkalyq joǵary oqý oryndaryna da óner ınstıtýtyna talanttardy tandap alatyny sekildi ustazdyq etýge talanty barlardy ǵana qabyldasa, qandaı jaqsy bolar edi. Sonda qazir jaı ǵana kóshke ilesip, tárbıeniń kóbigin ǵana berip, sólin daryta almaı júrgenderge altyn bosaǵa - mektep esigi jabyq bolar edi.

Mektep — azamattyqqa, adamgershilikke baýlýdyń alǵashqy baspaldaǵy. Oqýshylar oqý kestesinde kórsetilmegen, árkimge qajet uly bir ǵylymmen tanysýdy osydan bastaıdy. Ol ǵylym bir ǵana bilim mólsherimen ólshenbeıdi, adam boıyndaǵy búkil sezim tutastyǵynan, qalyptasqan qasıetter qarasynan kórinedi. Ol — Otandy súıýge, sonyń laıyqty azamaty bolyp, ystyq mahabbatpen eńbek etýge baýlý ǵylymy.

Tarıhshylar Otannyń tarıhyn, tilshiler sol eldiń sóıleıtin tilin, geograftar tabıǵatyn úıretedi deıik. Biraq ár pedagog, tipti, ol eki jerde ekiniń tórt ekenin úıretetin bolsa da, shákirtiniń júregine Otandy súıý sezimin ege bilýi kerek. Mine, bul — ustaz tulǵasyn anyqtaıtyn basty kórsetkish.

Bizdiń respýblıkanyń tek aýyldyq jerlerinde ǵana 95 myń muǵalim bar. Olardan 1 mıllıon 630 myń oqýshy tálim alady. Sál oılanyp kóreıikshi, ustazdyń qolyna qanshama adamnyń taǵdyry tapsyrylǵan. Bular ár ata-ananyń úmiti, ár otbasynyń kóziniń aǵy men qarasy.

Eń bastysy — qoǵamnyń erteńgi bolashaǵy. Ustaz bolashaq úshin kúresker, keleshegimizdi shyndaýshy.

---