InfoHub Logo

Balaǵa jaqsy tárbıe bere alý úshin ata-ana jáne basqa otbasy músheleriniń búkil tárbıelik qaǵıdalardy oryndaýymen qatar, otbasy ómiriniń júıeli, ata-ana ara-qatynasy jaqsy bolýy shart. Úıde urys-keris bolýy balaǵa keri áser etedi. Ásirese ajyrasýdaı balanyń kóńiline qaıaý salatyn nárse joqtyń qasy. Balalar ata-anasyn ıdeal, minsiz adam retinde kóretinin umytpaý kerek. Solar sıaqty bolýǵa, solar sıaqty áreket etýge tyrysady. Úlkenderdiń daǵdylaryn, áreketterin tez qaǵyp alady. Sondyqtan bala dúnıege kelgennen bastap ata-ana barlyq jaǵynan jaqsy bolýǵa, úlgili bolýǵa májbúr. Sondaı-aq ata-analar eshbir balasyn bólip jarmaı, barlyǵyna birdeı qaraýy, birdeı mámile etýi qajet. Árbir ata-ana balasynyń jaqsy jetilýin, jaqsy minezdi, tárbıeli, eńbekqor, tabysty bolýyn qalaıdy. Munyń sheshimi joǵaryda aıtqanymyzdaı, balańyz qandaı bolýyn qalasańyz, ózińiz sondaı bolyńyz. Óıtkeni bala aıtqanymyzdy emes, bizden kórgenin isteıdi. «Uıada ne kórseń, ushqanda sony ilersiń.» «Aldyńǵy arba qaıda júrse, sońǵy arba sonda júrer» degen maqal-mátelder de osyny kórsetedi. Ata-ana balasynan jaǵymsyz áreket kórgenderinde oǵan ashýlanýdan buryn «Qaısymyz osylaı istedik» dep ózderinen suraýy kerek. Biraz oılansa mindetti túrde tabady. Ózimiz kitap oqymaıtyn bola tura «Kompúter basynda otyra bermeı kitap oqysańshy» dep aıtý qanshalyqty mánsiz bolsa, balada bolymsyz áreket kórgende «sen kinálisiń» dep bir-birin aıyptaý da sonshalyqty mánsiz. Ótken ótti, bolar is boldy, endi budan bylaı ne isteýmiz kerek deıtinder úshin onyń da joly bar. Minez-qulyq, is-áreketter ózgerýi múmkin. Siz ózińizdi durys jaǵynan ózgertseńiz, bala da durys jaǵyna ózgeredi.  Aldyńǵy arba qaıda júrse, sońǵy arba sonda júredi, ıaǵnı jaqsy jaǵyna qaraı júredi. Úıde únemi urys-keris jaǵdaıynda bolsańyz, balalaryńyzdyń bir-birine súıispenshilikpen mámile etýin kútýińiz bos qıal bolmaq. Ata-anasynan jábir kórgen bala aldymen baýyrlaryn, keıin syrttaǵy áli jetetinderdi jábirleı bastaıdy. Sondaı-aq úıde bir-birińe rahmet aıtpaıtyn, iltıpat kórsetpeıtin bolsańyz, syrtta «Balam kókege rahmet aıtpaısyń ba» degen ónegeńiz aýada qalady. Áıelin jábirleıtin adamnyń balasy dostaryna, baýyrlaryna, ilgeride jubaıyna jábir kórsetýi múmkin. Bir-birine ótirik aıtatyn jubaılar ilgeride balalarynyń da ótirik aıtatynyna kýá bolady, tipti muǵaliminen de bul jóninde shaǵym estıdi. Eger ata-anańyz aman bolyp, al siz jumystaryńyzdy syltaý etip olarǵa qaraý bylaı tursyn, izdep, telefon shalyp hal-jaǵdaıyn suramaıtyn bolsańyz, balalaryńyz da sizden kórgenin isteıdi. Olar da úlkeıgende sizdi izdemeıtin, hal-jaǵdaıyńyzdy suramaıtyn bolady. Basqalarmen qarym-qatynasta qandaı bolsańyz, máselen júzine kúlip, arqasynan jamandaıtyn adamdar qatarynan bolsańyz, balańyz da muny durys dep sanap, osylaı mámile ete bastaıdy. Keıbir ata-analar óz zaýqymen álek bop, óz rahatyn oılap, balasyn nazardan tys qaldyratyny ashshy da bolsa shyndyq. Munyń ózi de balanyń ishki dúnıesin oıran etetin, ilgeride qandaı keleńsizdikterge sebep bolatyny belgisiz dúnıe. Qoryta aıtqanda ózimiz úlgili bolaıyq, ózimizdi májbúrlep bolsa da jaqsy minezdi bolýǵa, jaqsy ister isteýge ádettendireıik. Úıde ózara qurmet, mahabbat ishinde, adaldyqty, kórkem minez-qulyqty sińirip ósken bala ilgeride elge paıdaly azamat bolatyny, qoǵamnan oıyp oryn alary sózsiz.     

---