InfoHub Logo

              Vavılon patshalyǵynyń tarıhy dramalyq kóterilister men quldyraýlardyń, kóterilister men jaýlap alýlardyń tutastaı tarıhyn kórsetedi, ejelgi vavılondyqtardyń ózderi birneshe ret jaýlap alýshylar retinde de, jaýlap alýshylardyń qurbany retinde de bolǵan. Munyń bári bizdiń dáýirimizge deıingi HH ǵasyrda bastaldy, ańyz boıynsha, aty ańyzǵa aınalǵan qalanyń negizin qalaýshy Nuhtyń shóberesi aty ańyzǵa aınalǵan patsha Nımrod boldy. Ol Vavılon munarasynyń qurylysyn bastady, ony keıinirek basqa uly Vavılon patshasy Nabýhodonosor II aıaqtady.

              Kóp uzamaı Vavılon Mesopotamıanyń basqa qalalarynan joǵary kóterilip, joǵarǵy Mesopotamıanyń tómengi jáne edáýir bóligin biriktiretin qýatty patshalyqtyń astanasy boldy. Bul kezeń qalalyq mádenıettiń, ádebıettiń, ónerdiń, Zańnyń órkendeýimen sıpattalady (osylaısha, osy ýaqytta Vavılon patshasy Hammýrapıdiń áıgili zańdar kodeksi, ejelgi zańdardyń eń úlken Zańdy eskertkishi quryldy). B.z. d. 1595 jyly Mesopotamıaǵa Vavılonnyń bıligin basyp alǵan hetterdiń soǵysqan kóshpendileri basyp kirdi. Sol kezde damyǵan Vavılon órkenıetin joıýdyń ornyna, ondaǵy kóshpendiler vavılondyqtardyń mádenı dástúrlerin birtindep qabyldap, asımılásıalaýda. Olardyń salystyrmaly álemdegi bıligi 400 jyldan astam ýaqytqa sozyldy, tarıh arenasyna jańa kúshti, sonymen qatar ejelgi álemniń óte áskerı kúshi – Assırıa keldi.

              Bıblıalyq áńgimede Vavılonnyń kúıreýi jaıly ańyz jazylǵan, maqtanshaq Vavılon patshasy aspanǵa munara turǵyzyp, Qudaıǵa teń bolýǵa sheshim qabyldady, biraq ashýly Qudaı bul tákapparlyqty qurylysshylardyń tilderin aralastyrý arqyly jazalady, barlyq qurylys jumystaryn toqtatýǵa týra keldi. Shyn máninde, Vavılon qudaıy Mardýkqa arnalǵan putqa tabynýshy ǵıbadathana bolǵan Vavılon men onyń áıgili munarasynyń qulaýy ǵasyrlar boıy birtindep júrdi. Vavılonǵa jańa qaýip shyǵystan keldi, onda parsylardyń Mıdıaǵa qarsy kóterilisi bastaldy, biraq parsylardyń talǵamyna enip, Mıdıadan basqa Vavılon patshalyǵyn sátti jaýlap aldy. Vavılonnyń ózi Parsy ımperıasynyń injý-marjanyna aınaldy.

 

Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ, 1 kýrs magıstranty Sýıeýbaı U. N.

---