InfoHub Logo

Sońǵy jyldary kishkentaı balalardyń telefon, kompúter oıyndaryna  táýeldi ekendigi bárimizge málim. Táýeldilikti bylaı alǵanda, bala shyn ómirdi qabyldaı almaıtyn jaǵdaıǵa da jetip jatyr. Oıynda oınaıtyn áreketterin óz ómirinde jasap, ol áreketiniń durys, ne burys ekendigin bilmeıdi. Psıhologtardyń aıtýy boıynsha,ata-ananyń balaǵa jas kezden durys kóńil bólmeýi osyndaı áreketke alyp keledi,- dep otyr. Bala psıhologıasy óte álsiz, ol kórgen dúnıesine qyzyǵyp, ony qaıtalaıdy. Psıholog Adıa Aralbaı balanyń shydamsyz, qyrsyq, ashýshań bolyp qalyptasýyna, psıhıkany buzatyn oıyndar áser etedi,-deıdi. Osy oraıda Qytaı memleketinen úlgi alý kerek sekildi. Sebebi, memlekette bala psıhıkasyn buzatyn oıyndarǵa tyıym salynǵan. Tek Qytaı ǵana emes, Germanıa, Japonıa da bundaı oıyndarǵa tyıym salynǵan bolatyn.

“ Balam gadjettegi oıyndardy durys oınaı almaı qalsa, qatty ashýlanyp, telefondy laqtyryp jiberetin kezder de boldy.” Iá, bundaı sózderdi qazir kez kelgen analardan jıi estıtin boldyq. Sońǵy kezderi oıyn ishindegi jaman áreketterdi balalardyń shynaıy ómirde jasap, artynsha ózderine qol salatyn oqıǵalar kóbeıip ketti. Bala mıyn durys dúnıelermen, jaqsy árekettermen qalyptastyrý qajet. Alaıda, bizdiń elimizde tyıym salynǵan oıyndar da sterılızasıadan ótken kompúter oıyndary joq. Eresek adam bul oıyn ekenin túsinedi, biraq balalar ózderiniń názik dúnıetanymymen oıyn sújetterin naqty ómirge aýystyra alady, olardyń áreketteriniń saldary týraly oılanbaı.

Ata ana balaǵa jan-jaqty qoldaý kórsetý, qyzyqty  taqyrypta jıi sóılesý, jigerlendirý, jetistikter men problemalardy talqylaýy qajet. Osy arqyly, balanyń jaqsy qalyptasýyna septigimizdi tıgizemiz. 

Arýjan Maqsut

---