InfoHub Logo

Muǵalimdik mamandyq - bul adamtaný, adamnyń  kúrdeli jáne qyzyqty shym-shytyryǵy mol rýhanı jan dúnıesine úńile bilý.

Y.Altynsarın

Ustaz... Jaı ǵana qarapaıym sóz... Osy qarapaıym uǵymnyń árbir adamzat júreginen oryn alatyny, tek qana oryn alyp qana emes, onyń ómirlik ustanymynyń, dúnıege degen kózqarasynyń, adamı qasıetterdi sińirýiniń qaınar kózi ekendigi sózsiz. Al HHİ ǵasyr muǵalimi qandaı bolý kerek? degen suraqtarǵa jaýap izdep kórsem. Búgingi tańda ustaz shákirtine ǵylym negizderinen málimet berip qana qoımaı, ony dúnıejúzilik bilim, aqparat,ekonomıka keńistigine shyǵýǵa, ıaǵnı qatań báseke jaǵdaıynda ómir súrýge tárbıeleýi kerek. Sebebi, jyldam ózgermeli qoǵam mamandardan kásibı ıkemdilik pen utqyrlyqty, san qyrly shyǵarmashylyq qyzmet pen ózin-ózi basqarý , ózin-ózi uıymdastyrý jaǵdaıyndaǵy biliktilikti, tez sheshim qabyldaýdy qajet etedi. Jahandaný dáýiri- álemdegi elderdiń básekelestik jaǵdaıynda halyqaralyq deńgeıde ózara kirigý úrdisteriniń jandaný dáýiri de bolǵandyqtan, bilim-paıdaly ınvestısıa salasy retinde elimizdiń ekonomıkalyq, áleýmettik jáne saıası damý turaqtylyǵyn qamtamasyz etedi.

Elbasy N.Nazarbaev «Qazaqstan HHİ ǵasyrda damyǵan eldermen teńestirip, órkenıetti álemnen mártebeli oryn alýyna yqpal eter birden-bir qudiret-bilim, bilimdi urpaq»,-dep HHİ ǵasyrdy ǵylym men bilimniń ǵasyry atady. Álemdik deńgeıde keń qanat jaıyp kele jatqan ǵalamdaný úrdisinde ár halyqtyń ózindik bet - beınesin saqtap qalýy men ulttyq erekshelikterdi qazirgi órkenıet talaptaryna saı jetildirý máselesi zor mańyzǵa ıe bolyp otyr. Halyqtyń rýhanı qundylyqtary aqparattar aǵynymen, jan- jaqtan enip jatqan jat túsinikter tasqynynda joǵalyp ketpeýi úshin jas urpaqtyń biliminiń berik, biliginiń bekem bolýy tıis. Árıne, ol jalpy bilim beretin bilim mekemelerindegi oqý - tárbıe júıesiniń qalaı uıymdastyrylýyna tikeleı táýeldi.

Halqymyz árqashanda ustaz mártebesin kóterip, asa joǵary qasterlep baǵalaǵan. Uly Abaı “Adamnyń adamshylyǵy jaqsy ustazdan bolady”, dep aıtqany belgili. Sondaı-aq Uly aǵartýshy Ahmet Baıtursynov: «Mekteptiń júregi – muǵalim. Muǵalim qandaı bolsa, mektebi hám sondaı bolmaqshy» deıdi, ıaǵnı muǵalim bilimdi bolsa, bilgen bilimin basqaǵa úırete biletin bolsa, ol mektepten balalar kóbirek bilim bilip shyqpaqshy. Olaı bolsa, HHİ ǵasyr muǵalimi birinshiden, bilimdi óz pánin jettik meńgergen bolýy kerek. Ekinshiden izdenimpaz, óıtkeni oqýshylarmyz bizden kóp nárseni bilgisi, úırengisi, ártúrli aqparat alǵysy keledi. Oqýlyqtaǵy bar málimettermen shektelmeı, jan –jaqty oqýshynyń talap tilegin qanaǵattandyratyndaı únemi izdeniste bolý kerek. Úshinshiden, ár oqýshynyń jeke erekshelikterin eskeretin, onyń ishki jan dúnıesine tereń úńiletin jáne onyń adamgershiligi mol jaqsy adam bolyp qalyptasýyna yqpal ete alatyn, rýhanı baı jaqsy psıholog bolý qajet. Óıtkeni, «Tárbıesiz bergen bilim –adamzattyń qas jaýy» - deıdi Ál-Farabı babamyz. Tulǵanyń adam bolyp qalyptasýyna yqpal etýimiz qajet. Tórtinshiden, qazirgi zaman aqparattandyrý zamany bolǵandyqtan, ár ustaz jańa aqparattyq tehnıkanyń tilin tereń meńgergen İT maman bolýy tıis. Kompúterdiń ishki júıesin, ofıstik baǵdarlamalardy, ınterbelsendi taqtanyń múmkindikterin, ǵalamtor arqyly bilim berý saıttaryn qoldaný arqyly jańa zamanǵa beıim jastardyń talabyn qanaǵattandyryp qana qoımaı ýaqytty únemdeı otyryp, sabaqty qyzyqty ótkize de alady. Besinshiden, jańa ǵasyr muǵalimi jańartylǵan bilim aıasynda jańa ınovasıalyq tehnologıalardy meńgerý kerek.Sebebi, sabaq ustazdyń kóp izdenýimen, kóp eńbek etýimen qatar naqty maqsatqa baǵyttalǵan, oqýshynyń jeke erekshelikterin eskeretin, qalyptastyrýshy baǵalaý men keri baılanys arqyly júzege asyryp qurastyrylǵan pedagogıkalyq shyǵarma. Ár sabaq-muǵalim izdenisiniń jemisi.

Qoryta kele, HHİ ǵasyrdaǵy bilim berý júıesiniń ózgerýi bilim berýdiń naqty qundylyqtarǵa baǵyttalýy, oqýshynyń mektepte alǵan bilimin kúndelikti ómirde qoldana alý daǵdysyn qalyptastyrý bolyp otyr. Sol úshin muǵalim daǵdyǵa baǵyttalǵan jan jaqty bilimdi de bilikti, izdenimpaz –shyǵarmashyl, zertteýshi – synshyl dos, rýhanı baı tulǵa bolýy tıis. XXI ǵasyr – bilimdiler ǵasyry. Máńgilik el atanýymyz úshin oı-órisi joǵary damyǵan, bilimdi, zerdeli,parasatty urpaq tárbıelep jatqanymyzdy bir sátte esten shyǵarmaýymyz kerek. Zaman -bilimdiniń qolynda.

---