InfoHub Logo

Keshege deıin bizde ádebıettiń ıesi de, kıesi de sekildi iri tulǵalar bolyp kelip edi. Qarabaıyrlar men ólermender olar barda aıaqtaryn baıqap basyp, aýyzdaryn abaılap ashyp, birtúrli seskenip, qorqyp júretin. Sol áýlıe syndy ázizder máńgilikke ketkeli ádebıetten de mán-mańyz qasha bastady ma, qalaı? Áıteýir, kim kóringen synshy-sarapshy, bárin joqqa shyǵarǵysh mansuqshy, óliniń de, tiriniń de basyna áńgir taıaq oınatýshy áperbaqan bolyp aldy. Óleńde de, ómirde de ótirik aıtý saltqa aınaldy. Abaı zamanynda "jany aıaýly jaqsyǵa qosamyn dep árkim bir ıt saqtap júrse", bul zamanda keıbir baspasóz quraldarynyń basshylary "jaldamaly kıller" — ádebı terrorıst ustaıtyn úrdis qalyptasyp keledi. Sóıtip, jala jabý arqyly, kekshildikpen ǵaıbattaý arqyly aqıqattyń aýzyna qum quıýdy kózdeıdi.

Keńes tusynda da, ımandylyǵy keri ketken qazirgi kezeńde de aqıqattan aınymaı kele jatqan bir aqyn bar — Sáken Imanasov! Osy úshin de Qudaıǵa myń da bir rahmet! Imanasov qatysqan ortada jalǵandyq pen jaǵympazdyqqa, aramdyq pen pasyqtyqqa oryn joq! Aqyn Sáken poezıasynda da osy qadir-qasıet basty qaǵıda! Memlekettik syılyqqa usynylyp otyrǵan myna "Ar aldynda" jınaǵy S.Imanasovtyń ımandylyq jyrlary taldaý shaǵynda da shaý tartpaı, shamyrqana túskenin anyq ańǵartady. Netken qýat! Netken pafos deseńshi?! Kemel oı, keremet sezim, Ebi jelindeı ereýli rýh-jiger, naǵyz El perzentiniń sózi, adamzatqa amanattaı arýaqty kúı — bári osynda!

Kórnekti aqyn Iran-Ǵaıyptyń: "Syılyq maǵan kerek emes, men syılyqqa kerekpin!" degen óleń jolynyń astarynda keleli shyndyq, kemeńger pálsapa-tujyrym jatqanyn men endi ábden túsindim. Rasynda da, darynsyzdar alsa — syılyqtyń bedelin túsiredi de, Imanasov sekildi sırek te aqıqı, arqaly talanttar ǵana qandaı da bir joǵary syılyqtardyń berekesin kirgizip, bedelin kóteretinine men senimdimin. Al qazirgi qazaq ádebıetiniń klassıgi — búgingi poezıamyzdyń ıesi de, kıesi de ispetti Sáken Imanasovtyń "Ar aldynda" jınaǵy jóninde qara sózben emes, óleńmen aıtaıyn:

AQYNǴA
(Sáken Imanasovtyń avtorlyq keshinde oqylǵan óleń)

Umyta qoıǵan joq shyǵar qazaq jurty áli:
Qaza tapqanda óleńniń qyzyl suńqary,
Qudaı jarylqap, ómirge kelgen Sákensiń —
Qazirgi alash jyrynyń Asaý Tulpary!
Kúıinde kúlli Kún astyn yrǵap-jyrǵardaı
Qulager syndy quıylǵan saz ben nur qandaı!
Baıaǵyńnan da dáýirleısiń ǵoı shyn qyzsań,
Óz aıaǵynan qyzǵa da barmas Birjandaı.
Tegeýrini Ebi jelindeı tekti óleń
(Memleketterdiń shekaralarymen shektemen!)
Barsha adamzatqa Sáken aqynnyń aıtam-aý
Mámilegerlik Málimdemesi dep te men.
Qashyq-aq qonsyn karda jorǵalar qarǵa-baq
Aqıyqtardan aqıqatqa dos, arǵa jaq.
Jarasa almaıdy qaı zamanda da jalǵanmen,
Alasarmaıdy batyr Sákeni bar qazaq.
Keńes kezeńde shaıyrlar Shynnan bezingen
Keleli sózden aınyǵan, sirá, keziń kem.
Aqyn joq sendeı Ardyń aldynda turǵanda,
Dardyń aldynda turǵandaı ózin sezingen!
Adaldyqtan sol at minbeseń de qatyryp,
Júresiń ylǵı Júrekten tandy atyryp —
Jamandyqtardy alyp shyqpańdar jolǵa dep,
Jaqsylyqtardy Alakól jaqqa shaqyryp.
Aryndy Aqsý, Tentek ózender syrlasyń,
Shyndyq deıtuǵyn shyndardan alǵan jyr basyn.
Asqaq bolmasqa qaqyń joq eken,
Aldynda
Dastan İlıas, asqar Alataý turǵasyn!
Teńiziń áli tasyp ta tasyp, tasyp kep,
Teńdik bermeıtin taýlardan ári asyp tók.
Qudireti kúshti jyr jazý qıyn aqynǵa
Qudaıdaı ózin sezinbeı Imanasov bop!

2 maýsym 2006 jyl

---