Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
«Zaǵıpany» oqyǵanda...

Óziniń jastyǵyna qaramaı, ádebıet qazynasyna qosyp úlgergen shyǵarmalarynyń sany da tizip-tirkeıtindeı kóp bolmasa da, ádebı ortanyń tolyq múshesi retinde qabyldanatyn biren-saran jas talanttar bolady. Olardyń shyǵarmalary tom-tom bolyp áshekeıli muqabalarmen bezendirilip, kitap dúkenderiniń árdaıym árin keltirip turmasa da, ár jerde gazette ne jýrnal betinde úzilip-jarylyp shyqqan biren-saran áńgime nemese alǵashqy júdeýleý-juqaltań kitaptary arqyly kóńilińde uıalap qalady, olardyń áıteýir bir keleli isterdi tyndyratynyna senesiń. Ómir boıy qatar júrip, qalyń-qalyń kitaptaryn qaıtalap oqysań da, kókiregińde izi qalmaıtyn kóp adamdarǵa emes, ádebıet otaýynyń bosaǵasyn ópiremdep attamaı, óz sánimen, óz bitim-bolmysymen, tabıǵılyǵymen sol ortaǵa engen álgi jastarǵa kóńiliń alańdaıdy, janyńa medeý bolar názik úmitterińdi qaldyrar bireýlerdiń baryna qýanasyń.

Men úshin Shárbaný Beısenova — ózimdi eleńdetetin osyndaı az talanttardyń biri.

Shárbanýdyń «Toıǵa kelgen kelinshek» atty tuńǵysh kitaby shyqpas buryn-aq men ony qalyptasqan jazýshy dep qaraıtynmyn.

Árıne, bul onyń áıel zatynyń ókili bolǵandyqtan, keıbireýlerdiń qaǵıdasy boıynsha sheberliktegi olqylyqtaryna ne talantyna keshirimmen qaraǵandyqtan emes. Qudyqtyń tushshy-tunyqtyǵyn bilý úshin onyń sýyn taýysyp ishýdiń qajeti joq degendeı, Shárbanýdyń bir áńgimesi arqyly men oǵan úmit artqam.

«Toıǵa kelgen kelinshek» kitabyn oqyp shyǵyp, qazaq prozasynyń dúbirli tobyna óz júrisi, óz joly, óz sulýlyǵymen bir talanttyń qosylǵanyna qýandym.

Shárbanýdyń shyǵarmalaryndaǵy oqıǵa, obrazdar tiri sýret kúıinde kóz aldyńnan ótip jatady. Adamdardyń ishki jan tolqyndarynyń ıirimderi ózińdi de birge úıirip alyp, sol oqıǵany óziń bastan keshirgendeı sezinesiń. Asyp-tasyp, lyqsyp jatqan kópirme sózsiz qarapaıym qazaq sózderi óziniń bar qadir-qasıetterimen qanyńa shym-shymdap sińip jatqanyn sezinesiń.

Prozaǵa qajettiń ózi osylar bolsa kerek. Men Shárbanýdyń «Zaǵıpasy» da, basqa shyǵarmalary sekildi, kóp jurttyń kóp taraýly kóńil-tabıǵatyna óz qanymen sińerine senemin.

Ómirdiń biraz belesterinen ótkesin, keı adam sońynda kele jatqandarǵa burylyp kóz salary bolady. Men de ádebıet ólkesindegi keıin kele jatqan aqyn-jazýshylardy baıqap-baǵdarlaıtyndardyń birimin.

Áıel zatyna, onyń ishinde qazaq áıeline, jar bolý, bala súıý, oshaq ıesi bolýmen qatar qalam ustap ádebı shyǵarmalar jazý ońaı tirlik emes. Meniń Shárbaný sińilimmen alǵashqy kezdesýim áli kóz aldymda. Ol kezde men Atyraý qalasynda turatynmyn. «Lenınshil jastyń» tilshisimin. Atyraýda radıoda isteıtin Sara Látıeva telefon shalyp, «Mádenıet jáne turmys» jýrnalynyń qyzmetkeri menimen jolyqqysy keletinin bildirdi. Úıge keldi. Aqsary óńdi súıkimdi Shárbaný jýrnaldyń bas redaktory Mýsa aǵaı sálem joldaǵanyn meni óz jýrnalyna qyzmetker bolýǵa shaqyratynyn aıtty. Áńgimelese kele, Shárbanýdiń Saǵat Áshimbaevtyń jary ekenin bildim. Keıin «Lenınshil jastyń» redaksıasyna jınalysqa kelgenimde, Saǵat pen Shárbaný qonaq úıge kelip:

— Apaı, ázirshe páter jaldap turamyz, úıge shaqyrýdyń reti kelmeı, restoranǵa otyryp áńgimelessek, — desti. Ózderi úlbiregen jas, sonda da qazaqtyń dástúri dep qolyma kúmis bilezik saldy...

Keıin Saǵat inimiz Qazaq teledıdaryna tóraǵa bolǵan kezde talaı habarlarǵa ózi shaqyryp, jurttyń kóńilinde qalǵan «Paryz ben qaryz» aıdarymen ózi júrgizgen habarlarǵa ylǵı qatystyryp otyratyn.

Saǵat ortamyzdan erte ketti. Shárbaný Saǵat inimizdiń bosaǵasyn bosańsytpaı, Máýlenin tárbıelep, óziniń shyǵarmashylyǵyn da jetimsiretpe di.

Men osy adamgershiligine, qazaq áıeline tán parasattylyǵyna rızamyn.

1990


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama