InfoHub Logo

 Dúnıege kelgen sátten bastap ómirińniń sońǵy kúnine deıin kúresip ótesiń. Árbir basqan adymyńa senimdi bolý úshin búgingi kúni bilimiń jetik bolýy tıis. Osyndaı qarbalas zamanda óz quqyǵymyzdy qorǵaı almaı jatatyndyǵymyz ótirik emes.
Baıqaısyz ba, búgingi kúni ata-analarymyz: «Shamań kelse, zańdy oqyp al, qaraǵym. Sonda ǵana ózgege jem bolmaısyń» - dep jatady. Astaryn aqtaryp jatpasaq ta, belgili jaıt. Óz quqyǵyn bilmegendikten joq jerde taıaq jep jatqandar az emes. Bul quqyqtyq saýatsyzdyqtan dep bilemin.
Jumyssyzdyq jaıy búgingi kúnniń aıtýly problemalarynyń biri. Arman qala Almatyǵa oqý, jumys izdep kelip, qur alaqan qaıtyp jatqan adam sanynan góri aldanyp jatqandar belden asady. Stýdentter arasynda tájerıbeni bir aı ótip, jumysqa alynbaı, kók tıynsyz qalyp jatatyndary da bar. Mundaı jaǵdaılarlarda árbir adamzat balasy azamattyq quqyǵyn, eńbek quqyǵyn bilmeı jatsa, jaǵdaı tek qıyndaı túsedi. Zańnan xabary joq xalyq quqyq pen zań sózderin estise, bastaryn ala qashady. Munyń da sebebi saýatsyzdyq.
Gazet-jýrnal betterinen zań men qylmysqa baılanysty maqalany oqyp, baıybyna baryp jatqandar sanaýly shyǵar. Azamattyq quqyǵymyzdy qansha taptap jatsa da tabandylyq kórsetetinder az. Keı kezderi qazaqqa tán «uıat» jibermeı qalatyn kezder az emes. Odan qalsa, erinshektigimiz de bar.
Jaqynda QazUÝ-dyń zań fakúlteti azamattyq quqyq jáne azamattyq is júrgizý, eńbek kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Ýrısbaeva Aınur apaıymyzdyń "Azamattyq isterdi ońaılatylǵan is júrgizý tártibimen qaraýdyń túsinigi men erekshelikteri" atty eńbegine kózim tústi. Bul maqalada avtor azamattyq is jýrgizýde jańadan engizilgen normalarlyń utymdy tustaryn, onyń ereksheligi, talap qoıý men aryzdyń elementterin sóz etken.
 
Azamattyq qoǵam ınstıtýttarynyń jan-jaqty damýy, memleket pen qoǵam qatynastarynyń úılesimdiligi baǵdarynyń nátıjesinde memlekettik jáne qoǵamdyq ınstıtýttardyń neǵurlym belsendi ózara is-qımylyna konstıtýsıalyq tyıymdar men shekteýler alyp tastalǵandyǵy jáne sonyń nátıjesinde búginde bizdiń eldiń ishki jaǵdaıy men qajettilikterine tolyqtaı saı keletin jergilikti ózin-ózi basqarý júıesi jańartylǵandyǵyn aıtyp ketken bul eńbektiń baıybyna bara bilseń, quqyq salasynan saýatyń biraz ashylady.
Azamattyq quqyq, búgingi kúni beleń alyp kele jatqan jas otbasylardyń arasyndaǵy ajyrasý máselese, bıznes taqyryby, jeke menshik fırmalardyń quqyqtaryn keń aýqymda qarastyrylǵan jumystaryna qarap otyryp ózime alǵanym da kóp boldy. Qashan da eńseńdi tik ustaý úshin jan-jaqty bolǵan durys eken. Eńbek taqyrybyna, jumysqa baılanysty, eńbek etýge baılanysty týyndaǵan daýlardy sheshý joldary jáne árkimniń óz quqyǵyn qorǵaýdaǵy quqyqtary jaıly taqyrypty Hýdaıberdına Gúlnur oqytýshymyz óz eńbekterinde ashyp jazǵan. Týyndylardy oqý barysynda óz- ózińe senimdilik paıda bolatynyna kózim jetti. Sebebi óz quqyǵyn bilgen adam jaıdan-jaı ózgeniń degenine kóne qoımaıdy. Ne degenmen zańnan xabardar bolǵan durys eken.
Jaqynda ákemniń shaǵyn bıznesi jabylǵan bolatyn. Sep-saldary belgisiz bolyp qaldy. Eger izine túsip, ózimizdi ózimiz qorǵaýǵa azda bolsa tyrysqanda is bizdiń paıdamyzǵa sheshiler me edi?
Otandastar, álemdi qulpyrtýdyń ornyna quldyratyp almaıyqshy, áıtpese bir kúni qurdymǵa keter túrimiz bar.

Aqbaıan Nurlanova

---