- 05 naý. 2024 00:53
- 248
1886 - 1897 jyldardaǵy ákimshilik aýmaqtyq reformalar
Qazaqstan tarıhy
Sabaqtyń taqyryby: 1886 - 1897 jyldardaǵy ákimshilik aýmaqtyq reformalar
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: XIX ǵ. 80 - 90j. j patsha úkimetiniń Qazaqstanda júrgizgen ákimshilik reformalarynyń máni men maqsaty jáne ózgerister barysy týraly maǵlumat berý;
b) damytýshylyǵy: XIX ǵ. boıynda Qazaqstanda júrgizilgen reformalardyń bir - birimen baılanysyn, erekshelikterin aıyra bilý arqyly oqýshylardyń oılaý qabiletterin damytý;
v) tárbıeligi: Reformalardyń otarshyldyq mazmunyn aıta otyryp, oqýshylardy otansúıgishtikke tárbıeleý;
Sabaqtyń túri: Ashyq sabaq
Sabaqtyń ádisi: STO, Blým taksonomıasy
Kerekti quraldar: Qazaqstannyń saıası kartasy, ınteraktıvti taqta, syzbalar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) sálemdesý, túgendeý;
á) oqý quraldaryn tekserý;
b) bala zeıinin shoǵyrlandyrý.
İİ. Bilý
a) oı shaqyrý;
Imperıa, Otar, Jarǵy, Reforma sózderine toqtalý, anyqtama berý
İİİ. Túsiný
a) Tirek syzba arqyly ótken sabaqty eske túsirý;
b) Kartamen jumys
1 - top: Túrkistan general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
2 - top: Orynbor general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
3 - top: Batys - Sibir general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
İÚ. Qoldaný
1 - top Sáıkestendirý
Oblys 15 - 20 bolystardan
Okrýg 3 - 8 okrýgten
Bolys 50 - 70 shańyraqtan
Aýyl 10 - 12 aýyldan
2 - top Tujyrymdaý
Oblysty – gýbernator -
Okrýgti - aǵa sultan
Bolysty - Bolys sultany
Aýyldy - Aýyl starshyny
3 - top Salystyrý
1822 -- 1824jj. reforma → Handyq bılik joıyldy, aǵa sultan laýazymy engizildi, Orta júz ben Kishi júzdi qamtydy. Tórt satyly basqarý júıesi.
1867 - 1868 jj. reforma → Jańa gýbernıa ashyldy, ýez bastyǵynyń bir kómekshisi jergilikti ult ókili boldy, úsh júzdi qamtydy. Jer memleket menshigi
V. Taldaý
a) HİH ǵ 80 - 90 jj. reformanyń maqsaty
- HİH ǵ 60 jyldary jasalǵan reformalardy zańdastyrý boldy.
1886 j 2 maýsym
- «Túrkistan ólkesin basqarý jáne onda jer - salyq ózgeristerin engizý týraly» ereje
1891 j 25 naýryz
- «Aqmola, Semeı, Jetisý, Oral jáne Torǵaı oblystaryn basqarý týraly» ereje qabyldandy. Oǵan İİİ Aleksandr patsha qol qoıdy.
HİH ǵ. 80 - 90 jyldaryndaǵy reforma boıynsha Qazaq jerleriniń biriktirilýi Túrkistan gýbernatorlyǵy
ortalyǵy Tashkent – Syrdarıa, Samarqan, Ferǵana oblystary
Orynbor, Batys Sibir gýbernatorlyǵy
- 1891jylǵy 25 naýryzdaǵy «Ereje» boıynsha Dala gýbernatorlyǵy quryldy. Ortalyǵy Omby. Quramyna Aqmola, Semeı, Torǵaı, Oral, Jetisý kirdi.
B) 1886 - 1891 jyldardaǵy reformanyń nátıjesi
1. HİH ǵ 20 jyldarynda bastalǵan erejelerdiń zańdy jalǵasy boldy
2. Basqarý júıesine jańashyldyq engizýdiń sońy boldy;
3. Qazaq jeri Reseı memleketiniń menshigi dep jarıalandy;
4. Qazaqstan Reseıdiń túpkilikti jáne ajyramas otaryna aınaldy.
Sabaqtyń taqyryby: 1886 - 1897 jyldardaǵy ákimshilik aýmaqtyq reformalar
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: XIX ǵ. 80 - 90j. j patsha úkimetiniń Qazaqstanda júrgizgen ákimshilik reformalarynyń máni men maqsaty jáne ózgerister barysy týraly maǵlumat berý;
b) damytýshylyǵy: XIX ǵ. boıynda Qazaqstanda júrgizilgen reformalardyń bir - birimen baılanysyn, erekshelikterin aıyra bilý arqyly oqýshylardyń oılaý qabiletterin damytý;
v) tárbıeligi: Reformalardyń otarshyldyq mazmunyn aıta otyryp, oqýshylardy otansúıgishtikke tárbıeleý;
Sabaqtyń túri: Ashyq sabaq
Sabaqtyń ádisi: STO, Blým taksonomıasy
Kerekti quraldar: Qazaqstannyń saıası kartasy, ınteraktıvti taqta, syzbalar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) sálemdesý, túgendeý;
á) oqý quraldaryn tekserý;
b) bala zeıinin shoǵyrlandyrý.
İİ. Bilý
a) oı shaqyrý;
Imperıa, Otar, Jarǵy, Reforma sózderine toqtalý, anyqtama berý
İİİ. Túsiný
a) Tirek syzba arqyly ótken sabaqty eske túsirý;
b) Kartamen jumys
1 - top: Túrkistan general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
2 - top: Orynbor general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
3 - top: Batys - Sibir general - gýbernatorlyǵyna kirgen oblystardy kórsetý
İÚ. Qoldaný
1 - top Sáıkestendirý
Oblys 15 - 20 bolystardan
Okrýg 3 - 8 okrýgten
Bolys 50 - 70 shańyraqtan
Aýyl 10 - 12 aýyldan
2 - top Tujyrymdaý
Oblysty – gýbernator -
Okrýgti - aǵa sultan
Bolysty - Bolys sultany
Aýyldy - Aýyl starshyny
3 - top Salystyrý
1822 -- 1824jj. reforma → Handyq bılik joıyldy, aǵa sultan laýazymy engizildi, Orta júz ben Kishi júzdi qamtydy. Tórt satyly basqarý júıesi.
1867 - 1868 jj. reforma → Jańa gýbernıa ashyldy, ýez bastyǵynyń bir kómekshisi jergilikti ult ókili boldy, úsh júzdi qamtydy. Jer memleket menshigi
V. Taldaý
a) HİH ǵ 80 - 90 jj. reformanyń maqsaty
- HİH ǵ 60 jyldary jasalǵan reformalardy zańdastyrý boldy.
1886 j 2 maýsym
- «Túrkistan ólkesin basqarý jáne onda jer - salyq ózgeristerin engizý týraly» ereje
1891 j 25 naýryz
- «Aqmola, Semeı, Jetisý, Oral jáne Torǵaı oblystaryn basqarý týraly» ereje qabyldandy. Oǵan İİİ Aleksandr patsha qol qoıdy.
HİH ǵ. 80 - 90 jyldaryndaǵy reforma boıynsha Qazaq jerleriniń biriktirilýi Túrkistan gýbernatorlyǵy
ortalyǵy Tashkent – Syrdarıa, Samarqan, Ferǵana oblystary
Orynbor, Batys Sibir gýbernatorlyǵy
- 1891jylǵy 25 naýryzdaǵy «Ereje» boıynsha Dala gýbernatorlyǵy quryldy. Ortalyǵy Omby. Quramyna Aqmola, Semeı, Torǵaı, Oral, Jetisý kirdi.
B) 1886 - 1891 jyldardaǵy reformanyń nátıjesi
1. HİH ǵ 20 jyldarynda bastalǵan erejelerdiń zańdy jalǵasy boldy
2. Basqarý júıesine jańashyldyq engizýdiń sońy boldy;
3. Qazaq jeri Reseı memleketiniń menshigi dep jarıalandy;
4. Qazaqstan Reseıdiń túpkilikti jáne ajyramas otaryna aınaldy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.