InfoHub Logo

Qazirgi kezde barlyǵymyz biletindeı mektep kýrsyna arnalǵan algebra jáne geometrıa oqýlyqtary jetkilikti. Biraq osy oqýlyqtardyń sany kóbeıgenimen sapasynyń da joǵalyp bara jatqany jasyryn emes.

Mektep qabyrǵasynda júrgen oqýshylar qaı oqýlyqtan oqıtynyn bile almaı sharshasa, ustazdar oqýshylaryma kimniń jazǵan oqýlyǵynan oqytsam tıimdi? Qaı oqýlyqtaǵy mysaldarmen berilgen taqyrypty jyldam ári tıanaqty túsindire alam?- dep sharshaýda. Jalpylama aıtqanda mektepterde oqýlyqtyń bir negizdiligi qalyptaspaýda. Sondyqtan da mektep oqýlyqtaryna zertteý jasap, qaı avtordyń jazǵan oqýlyǵy mektep kýrsynda oqýǵa tıimdi, memlekettik jalpy bilim standartyna saı?- degen suraqqa jaýap izdep kórdik.

Zertteý nysany retinde 8 synypqa arnalǵan eki oqýlyqty qarastyrdyq.

1. A.N. Shynybekov. 2012 jyl, «Atamura» baspasy.

2. A.Abylqasymova, I.Bekbaev, A.Abdıev, Z.Jumaǵulova, 2012jyl, «Mektep» baspasy.

Shynybekov:

Bul oqýlyq IV taraýdan jáne matematıkany tereńdetip oqytýǵa arnalǵan esepterden turady.

I.Kvadrat túbirler.

§1.2 taqyrypshadan, 2 mysal, «Qaıtalaý jattyǵýlaryna» - 3 esep, «A» - 10, «V» - 9, «S» -7. §2. 2 taqyrypsha, 2 mysal, 3 - qaıtalaý esepteri, «A» - 9, «V» - 9, «S» - 8 esep (2 esep *-men berilgen, bul qabileti erekshe oqýshylarǵa arnalǵan tapsyrma). §3. 3 taqyrypsha 3 mysal, «A» - 9, «V» - 10,«S» - 7 (3 esep erekshe qabáletti oqýshylarǵa arnalǵan) esep, qaıtalaý esepterine - 5 esep. §4. 2 taqyrypsha, 9  mysal, «A» - 10,«V» - 16,«S» - 10 (2 esep *), qaıtalaý tapsyrmalarynyń - 3 esep. §5. 2 taqyrypsha,2 mysal, «A» - 7,«V» - 10,«S» - 5 (2*-ly) jáne qaıtalaý esepterine – 4 (1 qabiletti oqýshylarǵa arnalǵan).Taraýǵa qosymshaesepterge jalpy – 20 esep berilgen.

Ábilqasymova: V taraýdan turady.   

§1. 2 anyqtama, teorema jáne onyń dáleldeýi, «A» - 4, «V» - 6, «S» - 3.§2. 4 mysal, 2 anyqtama berilgen. «A»  - 10,«V» - 8, «S»  - 5. §3. Teorema berilgen, onyń 2-eýi dáleldeýmen. 6 mysal berilgen. «A» - 8, «V» - 6, «S» - 7. §4. 5 mysal berilgen.«A» - 14, «V» -10, «S» - 4. §5 «A» - 4, «V» - 4, «S» -7.Taraýdy qaıtalaýǵa arnalǵan test 29 esep.

Shynybekov:

İİ.Kvadrat teńdeýler.

§1. 2 taqyrypsha, 3 mysal,«A» - 8,«V» - 9,«S» - 8(onyń 4-ýi *), qaıtalaý esepterine 3-esep berilgen.  §2. 2  taqyrypsha, 6 mysal,«A» - 18,«S» - 12,  qaıtalaý esepterine arnalǵan - 3 esep. «V» tobyna arnalǵan deńgeılik tapsyrma berilmegen. §3. 2 taqyrypsha, 4 mysal.«A» - 7,«V» - 11,«S»-9 (onyń ekeýi *), qaıtalaý esepterine - 3 esep. §4. 2 taqyrypsha,2 mysal,«A» - 6,«V» - 4, «S» - 8,qaıtalaý esepterine -3. §5.2 taqyrypsha 3 mysal, «A» - 7,«V» - 9,«S» -11, qaıtalaý esepteri-2. §6. 2 taqyrypsha, 5 mysal, «A» - 4,«V» - 4,«S» - 6(1 *).İİ taraýǵa arnalǵan qosymsha esepterge-16 esep berilgen.

Ábilqasymova:

Kvadrat teńdeýler.

§1. 4 mysal, «A» - 6, «V» - 5, «S» - 4. §2. 3 mysal, «A» - 6,«V» - 7,«S» - 6. §3. 2 teorema dáleldeýimen, 2 mysal . «A» - 6, «V» - 7,«S» - 10. §4.  2 mysal, «A» - 5,«V» - 6,«S» - 5. §5. 2 mysal, «A» - 4,«V» - 4,«S» - 5.§6. 3 mysal, «A» - 6, «V» - 12,«S» - 8.

Taraýdy qaıtalaýǵa arnalǵan test tapsyrmasynda 25 esep.

Shynybekov:

İİİ.Kvadrattyq fýnksıa taraýy.

§1. 3 taqyrypsha, 2 mysal, «A» - 6, «V» - 6.«S» - 6(1 esep *), qaıtalaý tapsyrmalarynyń -2 esebimen qamtylǵan. §2. 3 taqyrypsha 3 mysal, «A» - 10, «V» - 12,«S» - 7. qaıtalaý esepterine tapsyrma berilmegen.§3.  4 taqyrypsha, 6 mysal,«A» -10, «V» -14, «S» -9 (6*) esep berilgen. §4. 2 taqyrypsha,6 mysal, «A» - 4, «V» - 5, «S» - 6.(3 esep qabiletti oqýshylarǵa arnalǵan),  qaıtalaý esepterine-2 esep. İİİ taraýǵa qosymsha esepterge- 14 esep.

Ábilqasymova:

Kvadrattyq fýnksıa.

 §1. 4 mysal. «A» - 6, «V» - 5, «S» - 6. §2. 2 mysal. «A» -7, «V» - 5,«S» - 7. §3. 2 mysal. «A» - 6, «V» - 6, «S» - 2.  Taraýdy qaıtalaýǵa arnalǵan test tapsyrmasynda 25 esep.

Shynybekov:

İV.Kvadrattyq teńsizdikter.

§1- taqyrypshasy qabileti joǵary oqýshylarǵa arnalǵan,taqyryp - 30 esepti qamtıdy,8 mysal, «A» - 8,«V» -10, «S» - 10, qaıtalaý esepterine-2. §2. 4 taqyrypsha, 6 mysal, «A» - 7, «V» - 10, «S» -11, qaıtalaý esepterine- 3 esep berilgen.   §3. 2 taqyrypsha, 2 mysal, «A» - 8, «V» - 8, «S» - 8. qaıtalaý esepterine -2.   §4. 2 taqyrypsha, 2 mysal, «A» - 5, «V» - 6, «S» - 5.(1  esep *), 2- qaıtalaý esepterine berilgen. §5. 2 taqyrypsha, 1 mysal. «A» - 6, «V» - 7,  «S» -3.qaıtalaý esepterine - 4 tapsyrma berilgen. İV taraýǵa qosymsha esepter sany - 36.[1]

Ábilqasymova:

Kvadrattyq  teńsizdikter.

§1.  6  mysal, «A» - 6, «V» - 6, «S» - 5.   §2. 3 mysal. «A» - 7, «V» -13, «S» -5.  Taraýdy qaıtalaýǵa arnalǵan test tapsyrmasynda 25 esep berilgen              

Ábilqasymova:

V-taraý. Yqtımaldyq teorıasy jáne matematıkalyq statısıka týraly alǵashqy maǵulmattar: 2 taqyryp,12 jattyǵý bar.

Matematıkany tereńdetip oqytýǵa arnalǵan qosymsha materıaldar taraýynda: jalpy-57 mysal, onyń 19- İ taraýyna, 38- İİ taraýyna berilgen: İ taraý: §1-ge mysal berilmegen, §2 jáne § 4-ke 1 mysaldan, §3,§5,§8-ge 4 mysaldan, §6-ǵa 2, §7-ge 3 mysal; İİ taraý: §1-ge mysal berilmegen, §2jáne §10-ǵa 3 mysal, §3,§4,§5,§7,§8-ge 4 mysaldan, §6-ǵa 5, §9-ǵa 7 mysal berilgen.[2]

Qoryta kele, jalpy zertteý boıynsha: Shynybekovtiń oqýlyǵynda 264 bet, 1005 esep,38 taqyryp,56 taqyrypsha,15 anyqtama men 132 mysal berilgen.

Ábilqasymovanyń oqýlyǵynda 143 bet, 432 esep, 38 taqyryp, 7 anyqtama, 46 mysal berilgen.

Eki oqýlyqty salystyra otyryp, mektep kýrsyna eki oqýlyqty birdeı paıdalaný kerek degen tujyrymǵa keldim. Óıtkeni Ábilqasymova jazǵan oqýlyq óte yqshamdy jáne esepter sany óte az. Bul oqýshylardyń taqyrypty jetkilikti túsinýine múmkindik jasaı almaıdy. Jáne mektep kýrsyn jaqsy biletin keıbir qabiletti oqýshylar úshin esepter óte jeńil. Osy máseleniń sheshimin Shynybekovtyń oqýlyǵynan tabýǵa bolady. Shynybekovtyń oqýlyǵynyń basty ereksheligi, esepterdiń kúrdeliligi, ári kóp esep shyǵarý arqyly taqyrypty jetkilikti túsinýge bolatynydyǵy. Eger mektep kýrsynan Ábilqasymova oqýlyǵy alyp tastalynyp, tek Shynybekovpen oqytylsa, ol oqýshylarǵa aýyrlyq týdyrady. Esepterdiń qıyndyǵy matematıka pánine qyzyǵýshylyǵy az oqýshylardy jalyqtyryp, taqyrypty túsine almaı qalýyna sebepshi bolýy ábden múmkin. Sondyqtan da mektep kýrsyna eki oqýlyqty da nemese olardan bir oqýlyq qurap shyǵarylsa, oqýshylardyń deńgeıine, bilim alýyna baılanysty salystyryp oqytýǵa tıimdi bolady.

Paıdalanylǵan ádebıetter:

Kitap:

Algebra jáne analız bastamalary: Jalpy bilim beretin mekteptiń qoǵamdyq-gýmanıtarlyq baǵytyndaǵy 8-synybyna arnalǵan oqýlyq:

1. A.N. Shynybekov. 2012 jyl, «Atamura» baspasy.

2. A.Abylqasymova,I.Bekbaev, A.Abdıev,Z.Jumaǵulova.2012jyl. «Mektep» baspasy. Matematıkany oqytýdyń teorıasy men ádistemesi [Tekst] / A. Ábilqasymova, A. K. Kóbesov, D. R. Rahymbek, Á. S. Kenesh. - Almaty : Bilim, 1998. - 208 b. - ISBN 5-7667-2354-7 : 200 t.

3. Bıdosov Á. Orta mektepte matematıkany oqytý metodıkasy. (Jalpy metodıka). Almaty, «Mektep», 1989.

Semeı qalasy, Shákárim atyndaǵy memlekettik ýnıversıtetiniń
«5V010900» - matematıka mamandyǵynyń stýdenti Álıhan Erqanat
Ǵylymı jetekshisi – Taıboldına Q.R.

---