InfoHub Logo

Ádebıet 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: A. Baıtursynuly «Qara bult»
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: A. Baıtursynulynyń óleńin oqyta otyryp, aqyn jáne aýdarmashy - synshylyǵyn tanytý, dáleldeý, óleńniń mazmunyn meńgerte otyryp, ıdeıasyn ashý.
2. Tárbıelik: Avtor kótergen ıdeıa arqyly jas urpaqty qaıyrymdylyqqa, janasharlyqqa, meıirimdilikke tárbıeleý, jaman ádetten jırendirý.
3. Damytýshylyq: Ár oqýshynyń oı - qıalyna erik bere otyryp, ózinshe oı túıýge baýlý, shyǵarmashylyqqa, mánerlep oqýǵa daǵdylandyrý, oılaý áreketterin qozǵalysqa túsirý, oılaý daǵdylaryn damytý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádis - tásili: Syn turǵysynan oqý men jazýdy damytý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Ahmet portreti, sýretter, plakattar.
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, qazaqstan tarıhy.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý.
3. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
İ. «Oı qozǵaý» strategıasy
«Neni bilemiz?» (ótkendi qaıtalaý jáne Ahmet ómirine sholý suraqtary)
1. Abaı qaı jerde dúnıege keldi?
2. Ákesi kim?
3. Abaı jastardy nege shaqyrdy?
4. Shákárim neshinshi jyly, qaı jerde dúnıege keldi?
5. Shákárimniń «Adamdyq boryshyń» óleńi ne týraly?
6. Shákárim «Ǵıbrat alarlyq artyńa iz qaldyrsań, máńgilik ólmeısiń» deıdi. Nege? Qalaı túsinemiz?
7. Sultanmahmuttyń «Shyǵamyn tiri bolsam, adam bolyp, Júrmeımin bul dúnıede jaman bolyp»,- degen oılaryn qalaı túsinesiń?
8. Ahmet neshinshi jyly, qaı jerde dúnıege keldi?
9. Muhtar Áýezov Ahmetke qandaı baǵa berdi?
10. Ahmettiń qandaı óleńder jınaǵy bar?
11. Ahmet orys aqyndarynan kimderdiń shyǵarmalaryn aýdarǵan?
12. Adam boıyndaǵy qandaı qasıetterdi synaǵan?
13. Tómengi synypta ótken Ahmettiń qandaı mysal óleńderin bilesizder?
Kim ataıdy?
14. Ahmet óleńderinen jatqa mysaldar keltirińiz.
«Ǵıbrat alar artyńa iz qaldyrsań,
Shyn baqyt,
Osyny uq,
Máńgilik ólmeısiń!»,- dep Shákárim atamyz jyrlaǵandaı, Ahmet Baıtursynuly keıingi urpaqqa ǵıbrat alarlyqtaı is qaldyrǵan, qoǵam qaıratkeri, daryndy aqyn, mysalshy, birtýar tulǵa eken.

İİİ. Jańa taqyrypty túsindirý.
Ahań ashqan qazaq mektebi, Ahań túrlegen ana tili, Ahań salǵan ádebıettegi «Elshildik uran», «Qyryq mysal», «Masa», «Qazaq» gazetiniń 1916 jyldaǵy qan jylaǵan qazaq balasyna istegen eńbegi, óner - bilim, saıasat jolyndaǵy qajymaǵan qaıratyn biz umytsaq ta, tarıh umytpaıtyn ister bolatyn...
Muhtar Áýezov

A. Baıtursynuly. «Qara bult» óleńi.
Mysal degenimiz ne?
Mysalshy degenimiz kim?
Mysal aýdarý Ybyraı, Abaı tájirıbesinen bastalady. Bir mysaldyń ózi árqaısysynyń aýdarmasyna ilikti. Bul ádebıette názıragóılik tásil dep atalady. Ahmet Krylovtan aýdarsa, Krylovtyń ózi grek mysalshysy Ezop, Rım mysalshysy Fedrden aýdarǵan. Ǵalymdardyń pikirinshe Krylovtyń 33 týyndysy aýdarma eken. Bizdiń Ahmet atamyz da Krylovtan mysaldar aýdarý arqyly mysal janryna úlken úles qosty. Sonyń biri «Qara bult» mysal óleńi.
İ. «Neni bilgimiz keledi?» (óleńdi mánerlep oqytý)
« Qara bult»óleńiniń mazmunymen tanystyrý
İİ. «Oı tolǵaý» (toptyq taldaý)
İİİ. «Neni bildik?» (rólge bólip oqytý)
İÚ. «Venn dıagramsy»
BULT adam TAÝ
oıyndaǵy qasıetter

 Bult pen taýdyń astarynda qandaı adamdar jatyr?
 Bultqa uqsaǵysy keletin oqýshy bar ma eken?
 Taýǵa uqsaǵysy keletin oqýshy bar ma eken?
 Bult qandaı beıne?
 Taý qandaı beıne?
 Abaı atamyz aıtqandaı adam boıyndaǵy bes asyl is pen bes dushpandy qane, kim atap beredi?

Ú. «Sózdik jumysy»
Aptap - ystyq
Pármeninshe - bar kúshimen
Qaıran qalý - tańǵalý
Qaıyr - paıda

Úİ. «Mátinmen jumys»
1. Teksten sınonım, antonımderdi tabý
Sınonım - tambaý, jaýmaý; paıda, qaıyr;
Antonım - jaýmaı - quıa salý;
2. «Qara bult» mysalyndaǵy ǵıbrat alatyn shýmaqty tabyńyz.
«Eger de sol qadarly jaýsań jerge,
Sý berseń shóldep turǵan eginderge.
Kók shyǵyp, jer otaıyp, egin ósip,
Qandaı zor tıer edi paıdań elge».
Bult sıaqty qolynan keletin isti paıdaǵa jumsamaıtyn adamdar qazirgi ómirde kezdese me?

Úİİ. «Oı qorytý» (pikiralysý)
- Qaıyrymdylyq degen ne?
- Qazirgi zamanda qaıyrymdylyq kerek nemese kerek emes.

Úİİİ. «Toptastyrý» strategıasy (toptyq jumys)
Ahmet mysalary arqyly neni úırendim?

Túıin:
Adam - ómirge qonaq.
Maqsat - búgingi aıtylǵan jaman qasıetterden aýlaq bolyp, adamsha ómir súrýge tyrysý kerek.

Muǵalim: L. S. Mashırbaeva

Ahmet Baıtursynuly «Qara bult». júkteý