Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)
Abaı Qunanbaıulynyń ómirbaıany
 

 

   
Abaı Qunanbaıulynyń ómirbaıany  
Abaı Qunanbaıulynyń balalyq shaǵy Otbasylyq ortasy, bilim alýy
Abaıdyń jastyq shaǵy Abaıdyń tárbıesi, alǵashqy shyǵarmashylyq qadamdary
Abaıdyń otbasylyq ómiri Neke jáne balalary, úıdegi ómiri
Abaıdyń shyǵarmashylyq joly Alǵashqy shyǵarmalary, poezıasy
Abaıdyń mýzykalyq shyǵarmashylyǵy Ánderi, kúı óneri
Abaıdyń fılosofıasy Adamgershilik týraly oılary, ulttyq qundylyqtar
Abaıdyń qoǵamǵa qosqan úlesi Áleýmettik qyzmeti, aǵartýshylyq qyzmeti
Abaıdyń eńbekteriniń mańyzy Qazaq ádebıetine áseri, mádenı mura
Abaıdyń ustazdyq qyzmeti Oqýshylary, shákirt tárbıesi
Abaıdyń synshylyq qyzmeti Syn maqalalary, ádebıetke kózqarasy
Abaıdyń dinı kózqarastary Dinge qatynasy, rýhanı izdenisteri
Abaıdyń saıası kózqarastary Saıasatqa kózqarasy, patsha ókimetine kózqarasy
Abaıdyń ómiriniń sońǵy jyldary Sońǵy shyǵarmalary, densaýlyǵy
Abaıdyń qaıtys bolýy Ólimniń sebepteri, onyń qaıǵysy
Abaıdyń rýhanı murasy Ádebı muralary, qoljazbalary
Abaı týraly estelikter Zamandastarynyń estelikteri, týystarynyń áńgimeleri
Abaıdyń eskertkishteri Qazaqstandaǵy jáne álemdegi eskertkishteri
Abaıdyń ádebı muralary Kitaptary, maqalalary
Abaıdyń poemalary Qara sózderi, óleńderi
Abaıdyń halyqaralyq mańyzy Álem ádebıetine áseri, aýdarmalary
Abaıdyń zertteýshileri Abaıtanýshylar, eńbekteri
Abaıdyń ómirbaıanynyń zerttelýi Tarıhı derekter, ǵylymı eńbekter
Abaı Qunanbaıulynyń murajaıy Abaı murajaıy, eksponattary

 

 

Abaı Qunanbaıulynyń ómirbaıany

 

 

Abaı Qunanbaıuly – qazaq halqynyń uly aqyny, fılosofy jáne aǵartýshysy. Onyń ómiri men shyǵarmashylyǵy qazaq mádenıeti men ádebıetine úlken áser etti. Bul maqalada Abaıdyń ómirbaıany men onyń shyǵarmashylyq jolyn tolyq qarastyramyz.

Abaı Qunanbaıulynyń balalyq shaǵy

Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly Shyńǵystaý óńirinde dúnıege kelgen. Onyń shyn aty – Ibrahım. Abaıdyń ákesi Qunanbaı Óskenbaıuly – belgili bı jáne batyr, al anasy Uljan men ájesi Zere Abaıdyń tárbıesine erekshe kóńil bólgen. Abaı jasynan zerek bolyp, bilimge qushtar bolyp ósti.

Abaıdyń jastyq shaǵy

Abaıdyń jastyq shaǵy bilim men tárbıemen ótti. Ol aýyl mektebinde oqyp, musylmandyq bilim aldy. Jastaıynan aqyndyqqa, ádebıetke qushtar boldy. Abaıdyń alǵashqy shyǵarmashylyq qadamdary da osy kezde bastaldy.

Abaıdyń otbasylyq ómiri

Abaı jas kezinde neke qurdy jáne birneshe balalary boldy. Onyń otbasylyq ómiri tynyshtyq pen syılastyqqa toly boldy. Abaıdyń balalary da bilim men ónerge qushtar bolyp ósti.

Abaıdyń shyǵarmashylyq joly

Abaıdyń shyǵarmashylyq joly óte baı jáne túrli-tústi. Ol alǵashqy óleńderin jastaıynan jaza bastady. Abaıdyń poezıasy qazaq ádebıetiniń asyl qazynasyna aınaldy.

Abaıdyń mýzykalyq shyǵarmashylyǵy

Abaı tek aqyn ǵana emes, sonymen qatar kompozıtor da boldy. Ol kóptegen ánder men kúılerdi shyǵardy. Abaıdyń mýzykalyq shyǵarmashylyǵy qazaq halqynyń rýhanı baılyǵyna qosylǵan úlken úles.

Abaıdyń fılosofıasy

Abaıdyń fılosofıasy adamgershilik, ádilettilik jáne ulttyq qundylyqtarǵa negizdelgen. Ol adam ómiriniń mánin, qoǵamnyń damýyn jáne ulttyq mádenıettiń saqtalýyn óz shyǵarmalarynda tereń zerttedi.

Abaıdyń qoǵamǵa qosqan úlesi

Abaı qoǵamda úlken ról atqardy. Ol áleýmettik jáne aǵartýshylyq qyzmetimen belgili boldy. Abaıdyń eńbekteri men ıdeıalary qazaq qoǵamynyń damýyna úlken yqpal etti.

Abaıdyń eńbekteriniń mańyzy

Abaıdyń eńbekteri qazaq ádebıetine jáne mádenıetine úlken áser etti. Onyń shyǵarmalary ulttyq mura retinde saqtalyp, bolashaq urpaqqa ósıet bolyp qaldy.

Abaıdyń ustazdyq qyzmeti

Abaı ustaz retinde de belgili boldy. Onyń shákirtteri onyń ıdeıalaryn jalǵastyryp, qazaq ádebıetiniń damýyna óz úlesterin qosty.

Abaıdyń synshylyq qyzmeti

Abaı ádebı synshy retinde de tanymal boldy. Ol ádebıetke óz kózqarastaryn bildirip, qazaq ádebıetiniń damýyna baǵyt-baǵdar berdi.

Abaıdyń dinı kózqarastary

Abaıdyń dinı kózqarastary onyń shyǵarmashylyǵy men ómirinde úlken ról atqardy. Ol din men rýhanıatty tereń túsinip, óz shyǵarmalarynda bul taqyryptardy qozǵady.

Abaıdyń saıası kózqarastary

Abaıdyń saıası kózqarastary da mańyzdy boldy. Ol patsha ókimetine syn kózben qarady jáne óz halqynyń múddesin qorǵaýǵa tyrysty.

Abaıdyń ómiriniń sońǵy jyldary

Abaıdyń ómiriniń sońǵy jyldary shyǵarmashylyqtyń sharyqtaý shegi boldy. Ol kóptegen mańyzdy shyǵarmalaryn osy kezde jazdy, biraq densaýlyǵy nasharlaı bastady.

Abaıdyń qaıtys bolýy

Abaı 1904 jyly qaıtys boldy. Onyń ólimi qazaq halqy úshin úlken qaıǵy boldy. Biraq onyń shyǵarmalary men ıdeıalary máńgilikke qaldy.

Abaıdyń rýhanı murasy

Abaıdyń rýhanı murasy óte baı. Onyń ádebı shyǵarmalary, fılosofıalyq eńbekteri jáne mýzykalyq shyǵarmashylyǵy qazaq halqynyń mádenı murasynyń ajyramas bóligi bolyp tabylady.

Abaı týraly estelikter

Abaıdyń zamandastary men týystary onyń týraly kóptegen estelikter qaldyrdy. Bul estelikter arqyly biz Abaıdyń ómiri men qyzmeti týraly kóbirek bile alamyz.

Abaıdyń eskertkishteri

Abaıǵa arnalǵan kóptegen eskertkishter Qazaqstanda jáne álemde ornatylǵan. Bul eskertkishter onyń ulylyǵyn eske salyp turady.

Abaıdyń ádebı muralary

Abaıdyń ádebı muralary qazaq ádebıetiniń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Onyń kitaptary men maqalalary búgingi kúnge deıin ózektiligin joımaǵan.

Abaıdyń poemalary

Abaıdyń poemalary men qara sózderi qazaq ádebıetiniń altyn qazynasy. Onyń óleńderi adam ómiriniń mánin, mahabbatty, ádilettilikti tereń túsinip, kórkem sózben jetkizgen.

Abaıdyń halyqaralyq mańyzy

Abaıdyń shyǵarmalary halyqaralyq deńgeıde de tanylǵan. Onyń óleńderi kóptegen tilderge aýdarylyp, álem ádebıetiniń bir bóligine aınaldy.

Abaıdyń zertteýshileri

Abaıdyń shyǵarmashylyǵyn zertteýmen aınalysqan kóptegen ǵalymdar bar. Olardyń eńbekteri Abaıdyń ómiri men shyǵarmashylyǵyn tereńirek túsinýge kómektesedi.

Abaıdyń ómirbaıanynyń zerttelýi

Abaıdyń ómirbaıany men shyǵarmashylyǵy kóptegen ǵylymı eńbekterde zerttelgen. Bul eńbekter arqyly biz Abaıdyń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly tolyq málimet alamyz.

Abaı Qunanbaıulynyń murajaıy

Abaı Qunanbaıulynyń murajaıy onyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan. Murajaıda Abaıdyń jeke zattary, qoljazbalary jáne basqa da qundy eksponattar saqtalǵan.

Jıi qoıylatyn suraqtar

Abaı Qunanbaıuly qashan dúnıege kelgen? Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly Shyńǵystaý óńirinde dúnıege kelgen.

Abaıdyń shyn aty kim? Abaıdyń shyn aty – Ibrahım.

Abaıdyń ákesi kim bolǵan? Abaıdyń ákesi Qunanbaı Óskenbaıuly belgili bı jáne batyr bolǵan.

Abaıdyń qandaı shyǵarmalary bar? Abaıdyń kóptegen óleńderi, qara sózderi jáne mýzykalyq shyǵarmalary bar.

Abaıdyń dinı kózqarastary qandaı boldy? Abaı din men rýhanıatty tereń túsinip, óz shyǵarmalarynda bul taqyryptardy qozǵady.

Abaıdyń zamandastary ony qalaı sıpattaǵan? Abaıdyń zamandastary ony dana, ádil jáne shyǵarmashyl adam retinde sıpattaǵan.

 

Abaı Qunanbaıulynyń ómiri men shyǵarmashylyǵy qazaq halqynyń rýhanı baılyǵyna úlken úles qosty. Onyń eńbekteri men ıdeıalary búgingi kúnge deıin ózektiligin joımaǵan. Abaıdyń murasy qazaq mádenıetiniń ajyramas bóligi bolyp qala beredi.

 

Abaı kúnine arnalǵan chellendjder 

Abaı kúnine arnalǵan senarı 

Abaı Qunanbaıulynyń ómirbaıany

Abaıdyń óleńderin taldaý

Abaı kúni tarıhy

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama