InfoHub Logo

Qazaqstan halyqaralyq arenada úlken jeńiske jetti. Samarqandta ótken jahandyq jıynda bizdiń elimizge kıik múıizin eksporttaýǵa salynǵan kópjylǵy shekteý resmı túrde alynyp tastaldy. Bul sheshim el ekonomıkasy men ekologıasy úshin neni bildiredi?

Samarqand qalasynda ótken CITES (Joıylyp ketý qaýpi tóngen jabaıy faýna men flora túrlerimen halyqaralyq saýda týraly konvensıa) taraptarynyń 20-shy konferensıasy Qazaqstan úshin sátti aıaqtaldy. 24 qarasha men 5 jeltoqsan aralyǵynda ótken aýqymdy jıynda qazaqstandyq kıik popýlásıasynan alynǵan múıizderge arnalǵan "nóldik eksporttyq kvota" kúshin joıdy.

Bul bastamany QR Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev bastaǵan otandyq delegasıa tabandylyqpen qorǵap shyqty.

Halyqaralyq qaýymdastyq nege kelisti?

Konferensıanyń jabylý saltanatynda CITES Bas hatshysy Ivonn Igýero Qazaqstannyń tabıǵatty qorǵaý salasyndaǵy eńbegin erekshe atap ótti. Shyn máninde, kórsetkishter tańǵaldyrarlyq: bir kezderi joıylyp ketý qaýpi tónip, sany nebári 21 myńǵa deıin azaıǵan kıikterdiń basy búginde 4 mıllıonnan asty.

Osy keremet nátıjeni kórgen halyqaralyq sarapshylar qatań baqylaý aıasynda kıik ónimderin saýdalaýǵa ruqsat berý týraly sheshim qabyldady. Bul nátıjege qol jetkizý ońaı bolǵan joq. Qazaqstandyq delegasıa:

• 31 ekijaqty kezdesý ótkizdi;

• Azıa, Afrıka jáne arab elderiniń óńirlik forýmdarynda belsendi jumys istedi;

• Kelissózderdi ashyq ári transparentti júrgizdi.

Tabys qaıda jumsalady?

Kópshilikti mazalaıtyn basty suraq – kıik múıizin satýdan túsken qarajat qaıda ketedi? Qazaqstan tarapy bul tabysty tolyǵymen bıoalýantúrlilikti saqtaýǵa baǵyttaýǵa ýáde berdi.

Naqtyraq aıtqanda, qarjy kelesi maqsattarǵa jumsalady:

• Ekojúıelerdi qalpyna keltirý;

• Janýarlar popýlásıasyna turaqty monıtorıń júrgizý;

• Jaıylymdardy saqtaý;

• Dalaly jáne shóleıtti aımaqtarǵa zıan keltirmeı, tabıǵı resýrstardy tıimdi paıdalaný.

Bul qadam jabaıy tabıǵatty qorǵaýdyń jahandyq baǵdarlamasyna tolyq sáıkes keledi jáne Qazaqstannyń ekologıalyq bedelin odan ári nyǵaıta túspek.