Áke men bala. Ybyraı Altynsarın
Taqyryby: Áke men bala. Ybyraı Altynsarın.
Maqsaty: 1. Áńgimemen tanystyrý, mazmunyn aıta bilýge úıretý. Halyq aýyz ádebıeti túrleri týraly túsinikterin keńeıtý.
2. Sazdy áýen, jumbaq, ertegiler arqyly oqýshylardyń qıalyn, oı - órisin, shyǵarmashylyǵyn, tilin, qıal, oılaý qabiletin, damytý, eńbek súıgishtikke, úlkenderdi tyńdaýǵa, bir – birine degen qamqorlyqqa tárbıeleý.
Sabaq túri: ertegiler eline saıahat sabaq.
Tıpi: aralas sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: ertegi keıipkerleri, taqyryptyq sýretter, kartochkalar, sýretti mozaıkalar, Y. Altynsarınniń portreti, úntaspa.
Sabaqtyń barysy:
I Uıymdastyrý kezeńi: Psıho jattyǵý. Sheńberde turyp jaqsylyq tileý. Balalar, búgin men sabaqqa sıqyrly kilem alyp keldim. Osy kilemge otyryp ertegiler eline saıahatqa shyǵamyz. Saıahatta bizge birlik, dostyq óte qajet bolady. Jolda bizge ártúrli ertegiler keıipkerleri kezdesedi. Sender kórkem ádebıetti sabaǵynda úırengen bilimderińdi jaqsylap kórsetýge tyrysyńdar. « Bilimdi myńdyjyǵar» - dep halqymyz aıtqandaı, qandaı kedergi bolsa da, bilimdi bolsaq, jeńip shyǵamyz. (Kilemdi jaıyp, balalardy otyrǵyzyp ushamyz. Mýzyka áýeni, sham sónip turady).
II Óıtkendi qaıtalaý:
(Jalmaýyz kempir shyǵady, sham janyp, mýzyka áýeni toqtaıdy).
Jalmaýyz kempir: Kimsińder? Qaıda ushyp barasyńdar? Muǵalimińdi aldap, ózderińdi jalmap - jaınap qoıaıyn ba?
Muǵalim: Biz ertegiler eline saıahatqa bara jatyrmyz. Qandaı shartyńyz bolsa da oryndaýǵa daıynbyz.
Jalmaýyz kempir: Á, bálem! Ertegiler eline deısińder me? Al, sol ertegiler týraly ne bilesińder?
1 - oqýshy: Ertegiler halyq aýyz ádebıetiniń bir túri. Olar haıýanattar jaıly, turmys - salt ertegileri, qıal – ǵajaıyp ertegileri bolyp bólinedi.
Jalmaýyz kempir: Halyq aýyz ádebıetine basqa ne jatady? Sender ony bilmeısińder.
2 - oqýshy: Halyq aýyz ádebıetine jumbaq, maqal - mátelder, sanamaqtar, jańyltpashtar jatady.
Jalmaýyz kempir: Ony qaıdan bilesińder? Káne, mysal keltirińder, áıtpese jep qoıamyn.
Jekemen jumystar (3 - 4 balaǵa kartochkalar berý, mozaıkalar qurastyrý, sóılemder qurastyrý).
Jumbaqtar:
Kezikti bir janýar
Ústinde eki taýy bar. (Túıe).
Jylt - jylt etedi
Jylǵadan ótedi. (Sý).
Tańmen kózin ashady,
Álemge nuryn shashady. (Kún).
Jańyltpashtar:
Jilikti shaqtym,
Shilikti jaqtym,
Jilikti astym,
Jilikti shaqtym.
Úsh kishi ishik pishtim,
Bes kishi ishik pishtim,
Neshe kishi ishik pishtim?
Sanamaq:
Bir degeniń – bileý,
Eki degeniń – egeý,
Úsh degeniń – úshki,
Tórt degeniń – tósek,
Bes degeniń – besik,
Alty degeniń – asyq,
Jeti degeniń - jelge
Segiz degeniń - serke
Toǵyz degeniń – torqa,
On degeniń oımaq,
On bir qara jumbaq
Maqal – mátelder:
Oqý - bilim bulaǵy,
Bilim ómir shyraǵy.
Oqýsyz bilim joq,
Bilimsiz kúniń joq.
Oqý bilim ozyǵy,
Bilim – yrys qazyǵy.
Bilim – taýsylmaıtyn ken
Jalmaýyz kempir: Qandaı, keremet! Bárin bilip tur ekensińder. Jazdym – jańyldym. Keshirim suraımyn. Joldaryń bolsyn!
Muǵalim: Biraz dem alyp alaıyqshy.
III. Sergitý sóti:
Maıǵa pisken táp – tátti
Men baýyrsaqpyn, baýyrsaqpyn.
Lá – lá – lá – lá
Lá – lá – lá – lá
Apamnan da qashtym
Atamnan da qashtym
Qoıannan da qashtym
Qasqyrdan da qashtym
Aıýdan da qashtym
Túlkiden de qashtym
Lá – lá – lá - lá
Lá – lá – lá – lá
Muǵalim: Balalar, biz kimniń ánin aıttyq?
Oqýshylar: Baýyrsaqtyń ánin.
Muǵalim: Bizdiń sıqyrly kilemimizdiń jyldamdyǵy sondaı, biz « Baýyrsaq» ertegisi elinen de ótep baramyz. Qarańdarshy, « Baýyrsaq» ertegisinde taǵy da qandaı keıipkerler bar edi?
Oqýshylar jaýaby (apa – ata, qoıan, aıý, t. b.) (shamdy óshirý, mýzyka áýeni).
IV Jańa sabaq:
Muǵalim: Balalar, nege qap – qarańǵy bolyp ketti. Taǵy da bir ertegiler eline kelip qaldyq qoı deımin. Mynaý úsh basty aıdahar ǵoı. Qarańdarshy, aýzynan ot shyǵyp tur. Aıdahar qaı ertegilerde kezdesýshi edi? («Altyn alma», « Batyr men aıdahar»)
Saıahatymyzdy jalǵastyrý úshin, aıdahardan qutylý úshin men senderge jańa sabaqty túsindirip keteıin. Sender muqıat otyryp jaýap berińder. (Mátindi oqý, taldaý. « Áke men bala». Y. Altynsarın.)
Suraqtar: (mazmuny boıynsha).
Muǵalim: Balalar, myna áńgimede ákesi balasyna jalqaýlyqtan bezip, eńbekqor bolýǵa úıretedi. Sender de sabaqty jaqsy oqyp, áke – sheshelerińe kómektesýge úırenýleriń kerek. Bul áńgimeni Y. Altynsarın týraly ne bilesińder?
Muǵalim: Osy áńgimeniń mazmunyn aıtyp jibereıik. (1 - 2 balaǵa). Jańa sabaqtyń tapsyrmasyn jaqsy oryndadyq. Aıdahar bizdi ary qaraı jiberetin shyǵar.
V Jańa sabaqty bekitý, qorytyndylaý kezeńi:
(Sham óshirý, mýzyka áýeni)
Muǵalim: Balalar, saıahatymyzdy jalǵastyryp kelemiz. Anaý alysta júrgen kimder eken, jaqyndap baraıyqshy. Qaı erteginiń keıipkerleri? Kim aıtady? Qyzyl telpekti qasqyrdan qutqaraıyqshy.
Suraqtar:
Búgingi sabaǵymyzdy qandaı áńgime oqydyq? Ony kim jazypty? Áńgime ne týraly eken? Bul áńgimeden qandaı tárbıe aldyq? Biz eńbekqor bolý úshin ne isteýimiz kerek? Eńbek týraly qandaı maqal – mátel bilesińder?
Eńbek túbi zeınet.
Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
Eńbektiń nany tátti,
Jalqaýdyń jany tátti.
(Saıahattan synypqa qaıtý).
Muǵalim: Sabaqta basqa ne óttik? Qaıda saıahatqa bardyq?
VI Bala eńbegin baǵalaý:
(Ájeıdiń syılyqtaryn berý. Baýyrsaqtar taratý)
Maqsaty: 1. Áńgimemen tanystyrý, mazmunyn aıta bilýge úıretý. Halyq aýyz ádebıeti túrleri týraly túsinikterin keńeıtý.
2. Sazdy áýen, jumbaq, ertegiler arqyly oqýshylardyń qıalyn, oı - órisin, shyǵarmashylyǵyn, tilin, qıal, oılaý qabiletin, damytý, eńbek súıgishtikke, úlkenderdi tyńdaýǵa, bir – birine degen qamqorlyqqa tárbıeleý.
Sabaq túri: ertegiler eline saıahat sabaq.
Tıpi: aralas sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: ertegi keıipkerleri, taqyryptyq sýretter, kartochkalar, sýretti mozaıkalar, Y. Altynsarınniń portreti, úntaspa.
Sabaqtyń barysy:
I Uıymdastyrý kezeńi: Psıho jattyǵý. Sheńberde turyp jaqsylyq tileý. Balalar, búgin men sabaqqa sıqyrly kilem alyp keldim. Osy kilemge otyryp ertegiler eline saıahatqa shyǵamyz. Saıahatta bizge birlik, dostyq óte qajet bolady. Jolda bizge ártúrli ertegiler keıipkerleri kezdesedi. Sender kórkem ádebıetti sabaǵynda úırengen bilimderińdi jaqsylap kórsetýge tyrysyńdar. « Bilimdi myńdyjyǵar» - dep halqymyz aıtqandaı, qandaı kedergi bolsa da, bilimdi bolsaq, jeńip shyǵamyz. (Kilemdi jaıyp, balalardy otyrǵyzyp ushamyz. Mýzyka áýeni, sham sónip turady).
II Óıtkendi qaıtalaý:
(Jalmaýyz kempir shyǵady, sham janyp, mýzyka áýeni toqtaıdy).
Jalmaýyz kempir: Kimsińder? Qaıda ushyp barasyńdar? Muǵalimińdi aldap, ózderińdi jalmap - jaınap qoıaıyn ba?
Muǵalim: Biz ertegiler eline saıahatqa bara jatyrmyz. Qandaı shartyńyz bolsa da oryndaýǵa daıynbyz.
Jalmaýyz kempir: Á, bálem! Ertegiler eline deısińder me? Al, sol ertegiler týraly ne bilesińder?
1 - oqýshy: Ertegiler halyq aýyz ádebıetiniń bir túri. Olar haıýanattar jaıly, turmys - salt ertegileri, qıal – ǵajaıyp ertegileri bolyp bólinedi.
Jalmaýyz kempir: Halyq aýyz ádebıetine basqa ne jatady? Sender ony bilmeısińder.
2 - oqýshy: Halyq aýyz ádebıetine jumbaq, maqal - mátelder, sanamaqtar, jańyltpashtar jatady.
Jalmaýyz kempir: Ony qaıdan bilesińder? Káne, mysal keltirińder, áıtpese jep qoıamyn.
Jekemen jumystar (3 - 4 balaǵa kartochkalar berý, mozaıkalar qurastyrý, sóılemder qurastyrý).
Jumbaqtar:
Kezikti bir janýar
Ústinde eki taýy bar. (Túıe).
Jylt - jylt etedi
Jylǵadan ótedi. (Sý).
Tańmen kózin ashady,
Álemge nuryn shashady. (Kún).
Jańyltpashtar:
Jilikti shaqtym,
Shilikti jaqtym,
Jilikti astym,
Jilikti shaqtym.
Úsh kishi ishik pishtim,
Bes kishi ishik pishtim,
Neshe kishi ishik pishtim?
Sanamaq:
Bir degeniń – bileý,
Eki degeniń – egeý,
Úsh degeniń – úshki,
Tórt degeniń – tósek,
Bes degeniń – besik,
Alty degeniń – asyq,
Jeti degeniń - jelge
Segiz degeniń - serke
Toǵyz degeniń – torqa,
On degeniń oımaq,
On bir qara jumbaq
Maqal – mátelder:
Oqý - bilim bulaǵy,
Bilim ómir shyraǵy.
Oqýsyz bilim joq,
Bilimsiz kúniń joq.
Oqý bilim ozyǵy,
Bilim – yrys qazyǵy.
Bilim – taýsylmaıtyn ken
Jalmaýyz kempir: Qandaı, keremet! Bárin bilip tur ekensińder. Jazdym – jańyldym. Keshirim suraımyn. Joldaryń bolsyn!
Muǵalim: Biraz dem alyp alaıyqshy.
III. Sergitý sóti:
Maıǵa pisken táp – tátti
Men baýyrsaqpyn, baýyrsaqpyn.
Lá – lá – lá – lá
Lá – lá – lá – lá
Apamnan da qashtym
Atamnan da qashtym
Qoıannan da qashtym
Qasqyrdan da qashtym
Aıýdan da qashtym
Túlkiden de qashtym
Lá – lá – lá - lá
Lá – lá – lá – lá
Muǵalim: Balalar, biz kimniń ánin aıttyq?
Oqýshylar: Baýyrsaqtyń ánin.
Muǵalim: Bizdiń sıqyrly kilemimizdiń jyldamdyǵy sondaı, biz « Baýyrsaq» ertegisi elinen de ótep baramyz. Qarańdarshy, « Baýyrsaq» ertegisinde taǵy da qandaı keıipkerler bar edi?
Oqýshylar jaýaby (apa – ata, qoıan, aıý, t. b.) (shamdy óshirý, mýzyka áýeni).
IV Jańa sabaq:
Muǵalim: Balalar, nege qap – qarańǵy bolyp ketti. Taǵy da bir ertegiler eline kelip qaldyq qoı deımin. Mynaý úsh basty aıdahar ǵoı. Qarańdarshy, aýzynan ot shyǵyp tur. Aıdahar qaı ertegilerde kezdesýshi edi? («Altyn alma», « Batyr men aıdahar»)
Saıahatymyzdy jalǵastyrý úshin, aıdahardan qutylý úshin men senderge jańa sabaqty túsindirip keteıin. Sender muqıat otyryp jaýap berińder. (Mátindi oqý, taldaý. « Áke men bala». Y. Altynsarın.)
Suraqtar: (mazmuny boıynsha).
Muǵalim: Balalar, myna áńgimede ákesi balasyna jalqaýlyqtan bezip, eńbekqor bolýǵa úıretedi. Sender de sabaqty jaqsy oqyp, áke – sheshelerińe kómektesýge úırenýleriń kerek. Bul áńgimeni Y. Altynsarın týraly ne bilesińder?
Muǵalim: Osy áńgimeniń mazmunyn aıtyp jibereıik. (1 - 2 balaǵa). Jańa sabaqtyń tapsyrmasyn jaqsy oryndadyq. Aıdahar bizdi ary qaraı jiberetin shyǵar.
V Jańa sabaqty bekitý, qorytyndylaý kezeńi:
(Sham óshirý, mýzyka áýeni)
Muǵalim: Balalar, saıahatymyzdy jalǵastyryp kelemiz. Anaý alysta júrgen kimder eken, jaqyndap baraıyqshy. Qaı erteginiń keıipkerleri? Kim aıtady? Qyzyl telpekti qasqyrdan qutqaraıyqshy.
Suraqtar:
Búgingi sabaǵymyzdy qandaı áńgime oqydyq? Ony kim jazypty? Áńgime ne týraly eken? Bul áńgimeden qandaı tárbıe aldyq? Biz eńbekqor bolý úshin ne isteýimiz kerek? Eńbek týraly qandaı maqal – mátel bilesińder?
Eńbek túbi zeınet.
Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
Eńbektiń nany tátti,
Jalqaýdyń jany tátti.
(Saıahattan synypqa qaıtý).
Muǵalim: Sabaqta basqa ne óttik? Qaıda saıahatqa bardyq?
VI Bala eńbegin baǵalaý:
(Ájeıdiń syılyqtaryn berý. Baýyrsaqtar taratý)
You Might Also Like
