InfoHub Logo

«Aldar Kóse jáne maqtanshaq baı» qazaq ertegisin sahnalyq kóriniske aınaldyryp, Ózin - ózi taný páninde, tárbıe sharalarda róldik jáne sahnalyq kórinis.

Aldar Kóse jáne maqtanshaq baı (qazaq ertegilerinen)
Dastarhan basynda qymyz iship otyrǵan (jas, kári, shal t. b.) Aldar Kóseni maqtap otyrady. Ol sózder qısaıyp jatqan qyzǵanshaq baıdyń uıqysyn buzyp, Aldar kóseni maqtaǵan saıyn dóńbekship jatady.
- Elde Aldar Kósedeı aqyldy adam joq qoı.
- Aldar Kóseni eshkim jeńe almaıdy deseıshi.
- Iá, Aldar Kósedeı tapqyr kemde kem ǵoı.
Maqtanshaq baı: (kúıinip, atyp turyp, ári - beri teńselip)
Aldar Kóse, Aldar Kóse dep qoımaısyńdar. Kezdespeı júr ǵoı ol maǵan! Aıaǵyn aspannan keltirer em! (kúpinip)
Besti qymyzǵa mas bolǵan jigit: Oı, baı - eke, maqtanbańyz! Aldardy jeńemin dep aıtpańyz, qalaı túsip qalǵanyn sezbeıdi jurt - ol buǵyp jatqan qaqpan.
Kempir: (ile - shala)
Ózdiginen tıispeıdi. Tıiskendi aıamaıdy deseńshi...
Maqtanshaq baı: (yzalanyp) Jo - o - oq! Qaıtkende de jeńbeı tynbaımyn! Aqyl aıqasynda, qýlyq shaıqasynda men ony tirileı óltiremin! Al eger aldaı almasam, aıybyma tý bıe soıyp, bárińdi shaqyramyn. Maǵan ony jeńý emes, kezdesý, kezdestirý qıyn bop júr. Áıtpese...

*******

(Baı jelmaıasymen jelip bara jatyp, beıtanys bireýge kózi túsedi. Beıtanys birdeńe izdep júrdi. ári - beri júrip, beıtanysty shyr aınala beredi)
Baı: Áı, mıǵula, neǵyp máńgirip júrsiń? Ne joǵaltqanyń bar?
Beıtanys: (Aldar Kóse)
Joǵaltqan eshteńem joq. Biraq izdep júrgenim ras...
Maqtanshaq baı: (julyp alǵandaı)
Ne izdep júrsiń sonda?
Beıtanys: (Aldar Kóse) (asyqpaı)
Jerdiń bir shetin ıakı bastalar jerin osy tusta ekenin, jaqsy bilem. Biraq anyqtaı alar emespin. Shóp basyp ketipti. Joǵarydan qarasam, tez tabar edim. Biraq bul arada shyǵyp qaraıtyn taý da, tóbe de joq.
Baı: (sabasyna túsip)
Túıege minseń kóriner me edi? Beıtanys: (Aldar Kóse) Kóringende qandaı!
Baı: Biraq mende keıin jerdiń bir ushyǵyn ekeýmiz birge tapqanbyz dep aıtyp júretin bolsań. Sonda abyroı - ataq, qadir - qurmet ekeýmizge ortaq bolady. Kelistik pe? Beıtanys: (Aldar Kóse): (mıyǵynan kúlip) Árıne! Árıne!
Maqtanshaq baı: (Baı túıeden túsip, joq izdeýshi minedi)
Qalaı kórine me jerdiń pushaǵy?
Beıtanys: (Aldar Kóse): (túıeniń buıdasyn qolyna beri ustap)
Joq, Jerdiń pushaǵyn kórip turǵam joq. Biraq bireýlerdiń aqmaǵyna kózim jetti. Budan bylaı qaraı elge Aldar Kóse ekeýińizdiń jerdiń álgi pushpaǵyn qalaı birigip izdegenińizdi aıtyp maqtanýyńyzǵa bolady. Maqtanshaq baı: (yzalanyp)
Ne dep ottap tursyń? Qaıdaǵy Aldar Kóse?! Túıemdi qaıyr, qaraqshy! Aldar Kóse: (shaýyp baryp jatyp)
Qýyp jetseń, alasyń! Eger qýyp jete almasań, masqara bop qalasyń! (Aqmaq baı aýzyn ashyp qala beredi)

*******

Maqtanshaq baı: (úıine jaıaýlap - jalpylap, súıretilip kirip keledi) Áıeli: (shoshynyp)
Ne bop qaldy? Túıeń qaıda?
Maqtanshaq baı: (jylarman bolyp)
Túıe joq! Túıeden aıyrylyp qaldym! Aldar Kóse alyp ketti! Masqara qylyp ketti.
Áıeli: (shashyn julyp, jer sabalap, oıbaı salady. Halyq jınalyp qalady)
– Túıeńizdi qaıtyp alyp qoıdy?
– Kúshpen be, qýlyqpen be?
Maqtanshaq baı: (odan beter ashýlanyp) Qýlyqpen, aılamen, árıne! (jastar qarqyldap, káriler mıyqtarynan kúlip, búkil aýyl máz bolady) - Masqara bolǵan ekensiń!
– Ózińe de sol kerek!
– Maqtanshaq neme!
– Tfý, túkirdim betińe!
– Aıtqanyńdy iste.
- Iá, ıá sony aıt!
– Tez eldi shaqyr! (Jurttyń bári ýlasyp - shýlasyp dastarqan basyna kelgende, Aldar Kóse kirip keledi.)
Aldar Kóse: (kúlip)
Baı - eke, túıeńizdi alyńyz! Biraq qulaq salyńyz! Óser bala danaǵa qarap júgiredi, óler bala molaǵa qaraı júgiredi. Aldar Kósemen aıqasyp ne sharýańyz bar edi?
(Baı es tússiz, otyryp qalady, halyq Aldar Kósege degen súıispenshilikpen qaraıdy)
Shymyldyq.
Aldar Kóse jáne maqtanshaq baı sahnalyq kórinis (qazaq ertegilerinen) júkteý