InfoHub Logo

Árbir mektep qabyrǵasynan túlep ushqan jas túlek óz ómirindegi  jaýapty kezeńderdiń biri – bolashaq kásibin tańdaýdy júzege asyrýy tıis, jáne de sol kásipke bar kúsh-jigerin salyp, óziniń búkil sanaly ǵumyryn arnaýǵa daıyn bolýy shart.  Bolashaq maman, eń bastysy – ózin qyzyqtyratyn ispen aınalysyp, órisin keńeıtip, mol taǵylym alýǵa bolatyn adamdarmen aralasqysy keletini jáne, álbette, eń úzdik maman bolyp, qoǵamǵa paıdasyn tıgizýge talpynatyny – dáleldeýdi qajet etpeıtin qaǵıda  Bul oraıda, kez kelgen adamnyń ózi tańdaǵan kásibi onyń ómiriniń mánin qurap, tájirıbe júzinde qol jetkizýge tyrysatyn maqsatyna aınalatyn, ózi beıim bolatyn isi bolýy qajet.

Bul qaǵıdanyń kókeıkestiligi, ásirese, qazirgi zamanda artyp otyr, sebebi aldyńǵy býynmen salystyrǵanda, qazirgi jastar jasóspirim kezinen-aq ózine nyq senimdi, álemniń túkpir-túkpirindegi oqıǵalardan mol habardar, óziniń talap-suranystaryn anyq jetkize alatyn, shyǵarmashylyq damý ústinde turǵan tulǵalar retinde tanylyp júrgenimen, búgingi ómir salty, ǵalamtorǵa baılanýy olardyń boıynda ınfantılızm men ózimshildik sezimin qalyptastyrýda, ıaǵnı jastar ómirden jáne qoǵamnan ne kútetinin, ózderiniń qoǵamǵa nendeı paıda ákele alatynynan beıhabar bolatyn jaǵdaılar sırek emes. Al jastardyń tańdaý jasaýy men maman retinde qalyptasýyna yqpal etetin onyń oqyp júrgen bilim ordasy desek, qatelespeımiz. Sondyqtan joǵary synyp oqýshylarynyń qaı pánderge qyzyǵýshylyq tanytyp, ómirdiń kóptegen salalaryna beıimdiligin baıqap, ony ashyp, qabiletterin damytý ata-analar men mektep ustazdarynyń birden-bir paryzy bolyp tabylady.

Sonymen qatar qaı zamanda bolmasyn, kez kelgen adam ózi jeke ómir súre almaıdy, ol adamzat qoǵamynda ǵana tolyqqandy ómir súredi, al adamnyń jeke tulǵa retinde qalyptasýy, áleýmettik qatynastarǵa tabysty túrde kirigýi onyń ózi tańdaǵan salasynda úzdik maman bolýyna tikeleı baılanysty, ıaǵnı ol bilimdi ári bilikti bolýy tıis. Búgingi zamannyń kez kelgen saladaǵy mamandarǵa qoıyp otyrǵan talaby – básekege qabilettilik, demek, árbir maman óz eńbeginde shyǵarmashylyq tanytyp, únemi damyp otyrýy shart, ol úshin, árıne, eń aldymen jan-jaqty bilim alyp, tájirıbe jınaqtap, bilik-daǵdylaryn ushtaýy qajet.

Álemdegi 70 myńnan astam kásiptiń ishindegi eń mańyzdysy ári keń taraǵany – muǵalim mamandyǵy ekeni daýsyz. Sebebi, búginde qoǵamdaǵy balalardyń ósip-damýyn ustazdarsyz elestetý tipti múmkin emes. Osydan kelip, joǵaryda atalǵan básekege qabiletti bolý talaby muǵalimderge qoıylatyny túsinikti.

Elimizdiń árbir óńirinde pedagogterdi daıarlaıtyn oqý oryndary bar, olardyń ishindegi biri ári biregeıi – 1944-jyly ashylǵan Qazaq ulttyq qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıteti. Ýnıversıtet pedagogıkalyq kadrlardy daıarlaý baǵytynda joǵary jáne joǵary oqý ornynan keıingi kásiptik bilim berý baǵdarlamalaryn keń aýqymda júzege asyrady, sonyń ishinde: joǵary bilikti qyzmetkerlerdi, ǵylymı jáne ǵylymı-pedagogıkalyq sala qyzmetkerlerin daıarlaýdy, qaıta daıarlaýdy jáne olardyń biliktiligin arttyrýdy, keń aýqymdy irgeli jáne qoldanbaly ǵylymı zertteýlerdi júzege asyratyn oqý orny ári ǵylymı-ádistemelik ortalyq bolyp tabylady. Ýnıversıtettiń myńdaǵan túlekteri Qazaqstannyń jáne shet elderdiń bilim jáne ǵylym salasynda tabysty eńbek etýde.

Búginde ýnıversıtet rektory Qanaı Gúlmıra Ámirhanqyzynyń basshylyǵymen oqý ordasy álemdik úzdik tájirıbeler negizinde adamı kapıtaldy damytý baǵytynda qyzmet atqarý ústinde jáne osy baǵytta kásipqoılyq pen  akademıalyq adaldyq, aıqyndylyq pen kóshbasshylyq, zamanaýı trendterdi ustanýdy negizgi qundylyqtar retinde qabyldap otyr. Pedagogıkalyq jáne ózge de salalarǵa mamandar daıarlaý maqsatynda ýnıversıtet 400-den astam uıymmen áriptestik ornatqan. Olardyń qataryna mektepter, ózge oqý oryndary, ǵylymı-zertteý mekemeleri, óndiristik kásiporyndar engen jáne onyń 70-ke jýyǵy – sheteldik uıymdar. Ýnıversıtette damyǵan ınfraqurylymy baı sport kesheni, «Aqqý» júzý baseıni, 1 mıllıonnan astam kitapty quraıtyn kitap qory bar asa aýqymdy kitaphana, tıpografıa jumys isteıdi. Ýnıversıtet qalashyǵynyń aýmaǵy ınternet jelisimen qamtylǵan.

Ýnıversıtet – elimizdiń áleýmettik baǵdarlamalaryn qoldaıtyn ári «Úlkenge – qurmet, kishige – izet» dástúrin berik ustanatyn biregeı oqý orny. Bul anyqtamany tarqatyp aıtsaq: ýnıversıtette memlekettik grant ıegerlerine aı saıyn memleket tarapynan tólenetin shákirtaqyǵa qosymsha eń tómengi kúnkóris qarajaty mólsherinde tamaqtaný aqysy jáne jol aqysy ótep beriledi (ıaǵnı 50 myń teńge shákirtaqyǵa qosymsha 60 myń teńge mólsherinde azyq-túlik aqysy jáne stýdentterdiń úıge qatynaýǵa jumsaǵan qarajaty tólenedi), búkil ýnıversıtettiń 1-shi jáne 2-shi kýrs stýdentteri jataqhanamen tolyq qamtamasyz etiledi. Bıylǵy jyly qoldanystaǵy 7 jataqhanaǵa qosymsha ýnıversıtettiń oqý korpýstary janyna birinshi qabatyna asqana ornalasatyn 9 qabatty 1000 oryndyq  jataqhana qurylysy bastalmaq, sol arqyly 3-4 kýrs stýdentterin ǵana emes, tipti magıstranttar men doktoranttardy da jataqhanamen qamtamasyz etý qarastyrylýda.

Ýnıversıtet, ınstıtýttar jáne kafedralar kóleminde jumys isteıtin birqatar stýdenttik uıymdar men túrli qoǵamdyq jáne ǵylymı úıirmeler jastardyń jan-jaqty damyǵan tulǵa retinde qalyptasýyna mol yqpalyn tıgizýde: Jastar «Aq qaýyrsyn» aqyndar klýby men Parasatty Naǵyz Lıderler Odaǵynda sóz sheberligin ushtasa, «Qyz Jibek» klýbynda bilim men tájirıbeni ushtastyryp, jan-jaqty parasatty damýǵa talpynady. Sonymen qatar «Volonterlar lıgasy», «Umaı Ana» uıymy, «Dostyq» uıymy, Sanaly urpaq klýby, Enactus jobalyq uıymy, «Jasyl el» jasaǵy, «Qazaqstan stýdentteriniń alánsy», zańnamany túsindirýmen aınalysatyn «Sert» kómekshi otrády qyzmet atqarady. Sondaı-aq, ýnıversıtette edvaızerlik (ıaǵnı stýdentterge qoldaý kórsetip, keńes berý) ınstıtýty jaqsy damyǵan. Edvaızerler jetekshiligimen stýdentter bilim-ǵylym jáne qoǵamdyq ómir salalarynda qalyptasqan dástúrmen ǵylymı jobalardy oryndaýǵa, ardagerlermen kezdesip, tájirıbe jınaqtaýǵa, mektepterde praktıkadan ótýge, túrli qoǵamdyq is-sharalar, konsertter uıymdastyrýǵa belsene qatysady. Ár oqý jylynyń sońynda búkil ýnıversıtet kóleminde, sonyń ishinde stýdenttik qoǵamdyq uıymdar, edvaızerler jumysynyń qorytyndysy shyǵarylyp, úzdikter marapattalady.

Ýnıversıtette mamandar daıarlaýdy 5 ınstıtýt júzege asyrady, atap aıtsaq: Pedagogıka jáne psıhologıa ınstıtýty; Qazaq tili jáne álem tilderi ınstıtýty; Fızıka, matematıka jáne sıfrlyq tehnologıalar ınstıtýty; Jaratylystaný ınstıtýty; Áleýmettik, gýmanıtarlyq ǵylymdar jáne óner ınstıtýty. Sonymen qatar ýnıversıtet janynda bastaýysh bilim jáne mektepke deıingi bilim jáne tárbıe bilim berý baǵdarlamalary boıynsha kásiptik bilim berý koleji bar. Mamandardy daıarlaý baǵyttary: pedagogıkalyq ǵylymdar, jaratylystaný ǵylymdary, matematıka jáne statısıka, óner jáne gýmanıtarlyq ǵylymdar (sonyń ishinde mýzyka jáne horeografıa, art-dızaın t.s.s.), aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalar, áleýmettik ǵylymdar, jýrnalısıka jáne aqparat, qyzmet kórsetý, bıznes, basqarý jáne quqyq.

Atalǵan ınstıtýttar ishinde Qazaq tili jáne álem tilderi ınstıtýtynyń orny erekshe. Bul ınstıtýt – Qazaq ulttyq qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń negizgi ǵylymı-zertteý jáne pedagogıkalyq ortalyqtarynyń biri. Instıtýt sapaly bilim berý men mádenı damýǵa, ǵylym men tájirıbeniń birligin ornatýǵa baǵyttalǵan, ádistemelik jáne ǵylymı-zertteý salasynda mol tájirıbe jınaqtap, ózindik dástúrlerin qalyptastyrǵan bes bedeldi ǵylymı kafedralardan quralǵan: qazaq til biliminiń teorıasy men ádistemesi kafedrasy, qazaq ádebıeti kafedrasy, shetel tilderin oqytý ádistemesi kafedrasy, praktıkalyq shet tili kafedrasy.

Instıtýttyń bakalavrıat deńgeıindegi bilim berý baǵdarlamalary: 6V01701 – Qazaq tili men ádebıeti, 6V01702 – Qazaq tilinde oqytpaıtyn mektepterdegi qazaq tili men ádebıeti, 6V01703 – Orys tili men ádebıeti, 6V01704 – Orys tilinde oqytpaıtyn mektepterdegi orys tili men ádebıeti, 6V01705 – Shet tili: eki shet tili, 6V02301 – Aýdarma isi, 6V02302 – Fılologıa.

Sonymen qatar osy bilim berý baǵdarlamalary boıynsha magıstratýra jáne doktorantýra deńgeılerinde bilim berý júzege asyrylady.

Bul oraıda aıta keter jaıt – akademıalyq utqyrlyq jáne qosdıplomdy bilim berý baǵdarlamalary aıasynda stýdentter álemniń aldyńǵy qatarly ýnıversıtetterinde oqý múmkindigin ıelenedi, atap aıtsaq: Reseıdiń Halyqtar dostyǵy ýnıversıtetinde (Reseı), Qazan federaldyq ýnıversıtetinde (Reseı), Sılezıa ýnıversıtetinde (Polsha), Hýbeı ýnıversıtetinde (Qytaı), Nııde Omer Halısdemır ýnıversıtetinde (Túrkıa), Mıssısıpı alaby ýnıversıtetinde (AQSH) t.s.s.

Qazaq tili jáne álem tilderi ınstıtýtynyń eń kóne ári bolashaǵy zor qurylymdyq bólimsheleriniń biri – orys tili men ádebıeti kafedrasy. Kafedrada ashylǵannan búgingi kúnge deıin orys tili men ádebıetiniń ózekti máselelerin zertteýmen aınalysatyn joǵary bilikti fılolog mamandar qyzmet atqaryp keledi. Sońǵy jyldary bilim salasynyń orys tili mamandaryna zárý bolyp otyrǵany eskerilip, memleket tarapynan osy bilim berý baǵdarlamasyna kóptep grant bólinýde.

Kafedra jarqyn bolashaq ıdeıalaryn iske asyra otyryp, parasatty, otansúıgish, óz isine adal bilimdi de bilikti mamandardy tárbıelep shyǵarýǵa umtylyp, túlekteri árqashan elimizdiń ósip-órkendeýine qyzmet etetinine senedi.

Qurmetti mektep túlekteri! Til úırenýge qabiletti, ádebı shyǵarmashylyqqa umtylatyn, izdenimpaz, maqsat talpynysy zor, daryndy jastardy stýdentter qatarynan kórýge asyqpyz. Sizderdi ýnıversıtetimizdiń bir parasy bolýǵa shaqyramyz!

Ýnıversıtet týraly tolyǵyraq aqparat alý úshin, https://kazmkpu.kz siltemesin paıdalanyńyz.

Aýbakırova A.M.,

Hankıshıeva E.M.,

Nagıeva A.T.,

Egızbaeva Z.S.

---