Álıhan Bókeıhanov – Alashtyń ardaqty arysy
Taqyryby: Álıhan Bókeıhanov – Alashtyń ardaqty arysy
Búgingi tańda batysshyl zıalylardyń atqaryp ketken qyzmeti «Alash» urandy ult - azattyq qozǵalysy retinde tanylsa, Álıhan Bókeıhanovty onyń ıdeıalyq negizin qalaýshy, bas ıdeology, saıası jetekshisi dep biraýyzdan moıyndaıdy.
Qazaq tarıhynda Alash arystarynyń orny erekshe. Olar Qazaq eliniń san ǵasyrlyq damý tájirıbesin, salt - dástúrin tóńkeristik ádispen kúrt ózgertýdi emes, qaıta olardy órkenıetti elderdiń ómir tájirıbesin eskere otyryp, odan ári damytýdy, bilim alyp, kóppen tereze teńestirýin kózdedi. Eń aldymen, qazaqtyń óz ata-mekenine ıe bolýyn maqsat etti. Sol jolda kúresti. Sonymen qatar elge demokratıa, bilim - bilik alyp kelý úderisiniń bastaýynda turǵandar da – solar boldy.
Tarıhymyzdyń HH ǵasyr basyndaǵy kezeńin Alash kósemi Álıhansyz elestetý múmkin emes. Óıtkeni, ol osy kezeńdegi qazaqtyń tarıh kóshiniń baǵyt - baǵdaryn belgilep, el men jer, til men dil taǵdyry, din men dástúr tutastyǵyn saqtaý úshin jurt jumysynyń jaýapkershiligin moınyna júktep, basyn báıgege tikken tarıhı tulǵa. Iá, bul kezeńde elge adal qyzmet etken ult zıalylarynyń árqaısysynyń tarıhymyzdaǵy ózindik orny, ultymyzdyń oıanýyna, órkendeýine sińirgen zor eńbegi bar. Ol aıdan anyq. Alaıda, solardyń arasynda qaısar minez, tabandy qaıratkerlik bolmysymen, saıası kúreskerlik rýhynyń bıiktigimen jáne jan - jaqty bilimdiligimen, bútin bir eldiń taǵdyry men onyń aldyńǵy qatarly zıaly qaýymyn qalyptastyrý, azattyq úshin birigip kúresý jolynda kóshbasshylyq qasıetimen erekshelenip, daralanyp turǵan eń kórnekti tulǵa – Álıhan.
Al, Bókeıhanov esh ýaqytta ulttyq ıdeıadan taban aýdaryp, ketken emes. Búgingi urpaqtyń baqytyna buıyrǵan el Táýelsizdigi jolyndaǵy uzaq ta, taǵdyrly kúrestiń mańyzdy belesi ol 20 ǵasyrdyń basyndaǵy Alash qozǵalysymen tikeleı baılanysty ekeni belgili. Osy ult - azattyq qozǵalystyń kórnekti qaıratkeri, sol zamandaǵy ult zıalylarynyń kósemi osy - Álıhan Bókeıhanov.
Sarbazdar Alash gımnin shyrqaǵanda Álıhan men Annenkovtyń esimin de ánge qatar qosqan kórinedi:
Annenkov – ataman,
Qoldaı gór jasaǵan
Alashpyz jaýynger,
Qoryqpaımyz jaýyńnan, – dep kelse, ári qaraı:
Biz Qalı Arystan,
Doldansa qoımaıtyn.
Alǵa umtyl, er alash,
Eliń bar qorǵaıtyn!
Álıhan, Álıhan – Alashtyń serkesi
El qamyn oılaıtyn!» – delingen.
«Ultyna, jurtyna qyzmet etý – bilimnen emes, minezden» dep jazady Álıhan Bókeıhanov. Ulttyń namysyn alǵa qoıǵan Álıhan el men jer máselesine kelgende minez tanytýdan taıynbaǵan. Rýhy bıik, óresi joǵary Álıhan Bókeıhanov «ne oıy, ne bilimi kólemdi emes», dep esepteıtin Stalınmen kezdesýden bas tartqan. Jazýshy, ǵalym Tursyn Jurtbaı Álıhan Bókeıhanovtyń úsh túrli minezin erekshe atap ótýge bolady deıdi. - Birinshisi onyń týrashyldyǵy. Ekinshisi bolmysynan aldyna kelgen jannyń mysyn basatyn ózgeshe jaratylys ıesi ekendigi. Úshinshi qasıetin aıtar bolsaq, sondaı Uly tulǵa názik jandy, adamdarǵa baýyrmal, jany ashyǵysh, sezimtal bolǵan. Mine, osydan baryp biz Álekeńniń uly adam bolǵandyǵy taǵy bir márte kóz jetkize alamyz.
Oryndaǵan: Jarylqasynova Tolqyn
Jetekshi: Tabıltaıqyzy Serikgúl
Álıhan Bókeıhanov – Alashtyń ardaqty arysy júkteý
Búgingi tańda batysshyl zıalylardyń atqaryp ketken qyzmeti «Alash» urandy ult - azattyq qozǵalysy retinde tanylsa, Álıhan Bókeıhanovty onyń ıdeıalyq negizin qalaýshy, bas ıdeology, saıası jetekshisi dep biraýyzdan moıyndaıdy.
Qazaq tarıhynda Alash arystarynyń orny erekshe. Olar Qazaq eliniń san ǵasyrlyq damý tájirıbesin, salt - dástúrin tóńkeristik ádispen kúrt ózgertýdi emes, qaıta olardy órkenıetti elderdiń ómir tájirıbesin eskere otyryp, odan ári damytýdy, bilim alyp, kóppen tereze teńestirýin kózdedi. Eń aldymen, qazaqtyń óz ata-mekenine ıe bolýyn maqsat etti. Sol jolda kúresti. Sonymen qatar elge demokratıa, bilim - bilik alyp kelý úderisiniń bastaýynda turǵandar da – solar boldy.
Tarıhymyzdyń HH ǵasyr basyndaǵy kezeńin Alash kósemi Álıhansyz elestetý múmkin emes. Óıtkeni, ol osy kezeńdegi qazaqtyń tarıh kóshiniń baǵyt - baǵdaryn belgilep, el men jer, til men dil taǵdyry, din men dástúr tutastyǵyn saqtaý úshin jurt jumysynyń jaýapkershiligin moınyna júktep, basyn báıgege tikken tarıhı tulǵa. Iá, bul kezeńde elge adal qyzmet etken ult zıalylarynyń árqaısysynyń tarıhymyzdaǵy ózindik orny, ultymyzdyń oıanýyna, órkendeýine sińirgen zor eńbegi bar. Ol aıdan anyq. Alaıda, solardyń arasynda qaısar minez, tabandy qaıratkerlik bolmysymen, saıası kúreskerlik rýhynyń bıiktigimen jáne jan - jaqty bilimdiligimen, bútin bir eldiń taǵdyry men onyń aldyńǵy qatarly zıaly qaýymyn qalyptastyrý, azattyq úshin birigip kúresý jolynda kóshbasshylyq qasıetimen erekshelenip, daralanyp turǵan eń kórnekti tulǵa – Álıhan.
Al, Bókeıhanov esh ýaqytta ulttyq ıdeıadan taban aýdaryp, ketken emes. Búgingi urpaqtyń baqytyna buıyrǵan el Táýelsizdigi jolyndaǵy uzaq ta, taǵdyrly kúrestiń mańyzdy belesi ol 20 ǵasyrdyń basyndaǵy Alash qozǵalysymen tikeleı baılanysty ekeni belgili. Osy ult - azattyq qozǵalystyń kórnekti qaıratkeri, sol zamandaǵy ult zıalylarynyń kósemi osy - Álıhan Bókeıhanov.
Sarbazdar Alash gımnin shyrqaǵanda Álıhan men Annenkovtyń esimin de ánge qatar qosqan kórinedi:
Annenkov – ataman,
Qoldaı gór jasaǵan
Alashpyz jaýynger,
Qoryqpaımyz jaýyńnan, – dep kelse, ári qaraı:
Biz Qalı Arystan,
Doldansa qoımaıtyn.
Alǵa umtyl, er alash,
Eliń bar qorǵaıtyn!
Álıhan, Álıhan – Alashtyń serkesi
El qamyn oılaıtyn!» – delingen.
«Ultyna, jurtyna qyzmet etý – bilimnen emes, minezden» dep jazady Álıhan Bókeıhanov. Ulttyń namysyn alǵa qoıǵan Álıhan el men jer máselesine kelgende minez tanytýdan taıynbaǵan. Rýhy bıik, óresi joǵary Álıhan Bókeıhanov «ne oıy, ne bilimi kólemdi emes», dep esepteıtin Stalınmen kezdesýden bas tartqan. Jazýshy, ǵalym Tursyn Jurtbaı Álıhan Bókeıhanovtyń úsh túrli minezin erekshe atap ótýge bolady deıdi. - Birinshisi onyń týrashyldyǵy. Ekinshisi bolmysynan aldyna kelgen jannyń mysyn basatyn ózgeshe jaratylys ıesi ekendigi. Úshinshi qasıetin aıtar bolsaq, sondaı Uly tulǵa názik jandy, adamdarǵa baýyrmal, jany ashyǵysh, sezimtal bolǵan. Mine, osydan baryp biz Álekeńniń uly adam bolǵandyǵy taǵy bir márte kóz jetkize alamyz.
Oryndaǵan: Jarylqasynova Tolqyn
Jetekshi: Tabıltaıqyzy Serikgúl
Álıhan Bókeıhanov – Alashtyń ardaqty arysy júkteý
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Dara jáne kúrdeli san esimder, emlesi.
-
Sabaqtyń taqyryby: Jas qazaq áıeliniń portreti.
