Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 15 saǵat buryn)
Áripter álemine saıahat

(1-4 synyp aralyǵyndaǵy oqýshylarǵa arnalǵan mýzykalyq ertek)

KEIİPKERLER:

Jaqsybek.
Buzyqbek/Dosbek.
A.
Z (Z).
B (V).
Ó (O').
R (R).
i (İ).
S (S).
T.
Latyn álipbıi.
Tilshi.

BİRİNSHİ KÓRİNİS

Shymyldyq. Sahnaǵa Jaqsybek degen keıipker ándetip shyǵady.

Jaqsybek. Sálem berdim dostarym!

A-a-a!
Qosylypty bastaryń.
A-a-a!
Túsińseńder astaryn,
Jańa ertek bastadym!

Qaıyrmasy.

Jaqsybek esimim,
Jaqsylyq nesibim,
Kelińder, erińder!
Ǵajapty kórińder,
Kórińder, erińder! A-a-a!

Sálemetsińder me, balalar?! Meniń atym Jaqsybek!

Ýa, qurmetti kórermen!
Búgin sizder ǵajaıyp,
Qyzyqty eń bastysy,
Tanymdyq ertek kóresiz!

Endeshe, ertekti bastaıyq! (Dúrbi salady) Más-s-s-s-saǵan! Áripter eli qandaı ǵajap. Al, anaý kim boldy eken-eı?! Túr-tulǵasy – kelisti, boıy... boıy – up-uzyn, oǵan qosa sary altyndaı salmaqty! E-e-e-e, endi esime tústi, ol sol eldiń patshasy ǵoı! Álipbı aýysty, estidińder me, balalar?! Oı, búkil jańalyqtan qur qalypsyńdar. Buryn Kırıl edi. Biraq, qazir qazaq álipbıi kırılısadan latyn qarpine kóshýde. Al, anaý turǵan sol Áripter eliniń jańa patshasy – Latyn! Al, anaý kim? Qaısy, kim aıtady? Ol – A! Kádimgi ózderiń biletin A árpi! Onda, ony ortaǵa shaqyraıyq! Ehe-eı! Áne, ózi de kele jatyr.

Mýzyka. Zal arqyly ótip, sahnaǵa A árpi shyǵady.

A. Esensińder me, kórermender?! Sálemetsińder me, balalar?! Kóńil-kúıleriń qalaı? Balalar, jańa jyl qutty bolsyn! Naýryz merekesi ár shańyraqqa shattyq, bekere-birlik, yrys-qut alyp kelsin! Sendermen qaýyshýǵa kelip em. Meniń esimim kim? Durys! Men A-myn!

Jaqsybek. Al, meniń atym – Jaqsybek!

A. Ata-anań atyńdy jaqsylyqqa jany qumar, izgi jan bolsyn degen nıetpen qoıǵan ǵoı?

Jaqsybek. Dál solaı! Balalar! Al, sender A árpinen bastalatyn qandaı sóz bilesińder?

A. Qane, qane!

Zalmen oıyn.

Jaqsybek. Ata!

A. Aǵa!

Jaqsybek. Aıpad!

A. Aǵash!

Jaqsybek. Aıran!

A. Aǵaıyn!

Jaqsybek. Aı!

A. As! Taǵy?

Jaqsybek. Abyroı!

A. Arman!

Jaqsybek. Asyq.

A. Apa!

Jaqsybek. Aıfon!

A. Ana!

Jaqsybek. Qazaqta A-dan bastalatyn sóz óte kóp.

A. Rasynda da, aıtyp taýysýdyń ózi qıyn.

Jaqsybek. Abaı atamyzdyń aty da A-dan bastalmaı ma?!

A. Mine, tamasha!

Mýzyka. Sahanaǵa entigip Z árpi júgirip shyǵady.

Z (Z). A-a-a... a-a-a... Aǵajan! Aǵajan!

Jaqsybek. Bul kim, taǵy?

A. Oý, zýyldaǵym-aý, taǵy qandaı asyǵys habar alyp keldiń?

Z (Z). (Demigip) Sumdyq, aǵa, sumdyq! Áripter eli qaq jaryldy. Ýf! Buǵan sebep – álipbıdiń aýysýy. Olar tolyǵymen Latynǵa kóshkisi kep júr. Alaıda, ishindegi altaýy bar ǵoı, bólek shyǵyp, basqalarǵa qosylǵysy joq. Óıtkeni, olar qalyptasqan tańbalanýynan ózgergisi kelmeıdi! Dál qazir Latyn patshalyǵyna qaýip tónip tur. Eger áripter bólinip ketse, onda balalar kitap oqýdan, tipti jazý jazýdan da maqurym bolmaq.

Jaqsybek. Oı-oı-oı!

Z (Z). Ýaqyt az, aǵajan!

A. Endeshe, attanaıyq!

Jaqsybek. Attanaıyq, Áripter eline!

Z (Z). Kettik, kettik! Tez, tez!

Olar zaldy kesip ótedi. Mýzyka.

EKİNSHİ KÓRİNİS

Sýper-shymyldyq ashylady. Áripter elinde Buzyqbek júredi.

Buzyqbek. Sálemetsińder me, balaqaılar! Meniń kip-kishkentaı dostarym! Qaldaryń qalaı? Bárekeldi! Meniń kim ekenimdi bilesińder me?! A?.. Qane, qane, kim aıtady? Eshkim bilmeıdi! Meniń atym – Buzyqbek! Uqtyńdar ma, Bu-zyq-bek! Bala kezden qolǵa túsken buıym-zatty buzyp... syndyryp, shashyp, butarlaıdy ekenmin. Sodan beri meni osylaı atap ketken. Sebebi, buzyqpyn! Ózderiń sekildi men de bir buzyqtyq istemesem, ishken asym boıǵa taramaıdy. Áripter eli atty patshalyq bar. Ol oqýdyń ordasy bop sanalady. Álgiler aýyzbirlikten aıyrylyp, patshalyq ekige bólinipti. Ha-ha-ha! Maǵan da keregi osy bop tur ǵoı, ehe-heı! (qos alaqanyn ysqylap). Onsyz da bir-birimen araz aqymaqtardyń ortasyna ot jaǵaıyq! Kelistik pe?! Onda, men dostarymdy shaqyraıyn! Ehe-heı, áripterim, jınalyńdar!

B (V). Ne bop qaldy?

S (S). Ne jaǵdaı?

T. Nege shaqyrdyń?

Ó (O'). (Esinep, uıqysyrap) Ó-ó-ó-ó, shaqyrdyń ba-eı, Buzyqbek?..

Buzyqbek. Iá, shaqyrdym! Áripter eline Jaqsybek pen A, Z kele jatyr.

R (R). Ne úshin?

i (İ). Qashan? Qaıda?

Buzyqbek. Ne aıtsa da senbeńder! Sebebi, olar bárińe qastyq oılap júr!

R (R). Ýh, ońbaǵandar! Kókesin kózine kórseteıik, r-r-r-r.

Ó (O'). Ó-ó-óı, kelsin, kelsin, jaqsylap kútip alaıyq!

S (S). (Saqaýlanyp) Bereıik, s-s-s-sazaıyn!

Mýzyka. Buzyqbek pen áripter án aıtyp bıleıdi.

Birge. Buzyqben birge!

Iá! Birge! Birge! 3ret qaıtalanady.

Buzyqbek. Men Buzyqbek jaqsy bala bolmaımyn!
Buzyq balalardy ár kezde men qoldaımyn!
Latyn áripterin úıretýge shaqyrsa,
Men, ıá, men eshqashanda barmaımyn!

Birge. Buzyqben birge!

Iá! Birge! Birge! 3 ret qaıtalanady.

Buzyqpen birge!

R. Men R-myn, ıá, ıá osyndaımyn,

Ustazdar uryssa-daǵy basylmaımyn!

T. Men T-myn, men T-myn,

Jaqsylarǵa múldem qosylmaımyn!

S. Men S-myn, soıylym bar sotqarmyn,

Ár qashanda Buzyqbekti jaqtarmyn!

Ó. Óńkıgen Ó bolamyn ógizdeı,

Ózimshilmin, tek ózimdi maqtarmyn!

Birge. Buzyqben birge!

Iá! Birge! Birge! 3ret qaıtalanady.

Buzyqpen birge!

İ. İlmıgen qalpymmenen sımaımyn

İlgishteı bop jamandyqty jınaımyn!

B. Al men she B bolsamda bıazymyn,

Jamandyqqa dostarymdy qımaımyn!

Birge. Buzyqben birge!

Iá! Birge! Birge! 3ret qaıtalanady.

Buzyqpen birge!

Buzyqbek. Áne! Kele jatyr! Tyǵylyńdar!

ÚSHİNSHİ KÓRİNİS

Buzyqbek pen áripter tyǵylyp qalady. Sahanaǵa Jaqsybek, A men Z shyǵady.

A. Al, keldik pe zýyldaǵym?!

Z (Z). E-e-e-eı, kim bar?

Jaqsybek. Typ-tynysh!

A. Eshkim joq qoı deımin, ıá?! Biz týra taptyq pa, ózi Z?

Z (Z). Týra taptyq aǵajan!

Jaqsybek. Qaıdasyńdar áripter?

Z (Z). T-s-s, bireýler jaqyndap keledi...

Buzyqbek pen áripter aqyryndap shyǵa bastaıdy.

Buzyqbek. Ha-ha-ha! Bizdiń patshalyqta...

A. Bul seniń emes, bizdiń patshalyq!

Buzyqbek. Solaı ma?!

A. Iá, solaı!

B (V). Aǵam! Aǵam keldi, alaqaı!

Buzyqbek. Eı, bylaı turshy!

Ó (O'). Jetpegeni sender edińder, ó-ó-ó-óı!

Z (Z). Aǵama óıtip sóıleme!

R (R). A árpi jaǵdaıdy ýshyqtyrǵan ústine, ýshyqtyra túspekshi ǵoı!

B (V). Bireýi ary tartady, bireýi beri tartady. Biraq, birin-biri múlde túsinbeıdi.

A. «Eldestirmek elshiden» degen.

i (İ). İ-i-i-i, elshiniń túrine qarańdar?! Ha-ha-ha!

A. Eı, i-i-i-i-i-i-i... biz senderdi tatýlastyrý úshin keldik.

Z (Z). Iá, tatýlastyrý úshin keldik!

Jaqsybek. Tyńdańdarshy, áripter! Kóshke ilesý úshin burynǵy Kırılısadan latyn álipbıine aýysýymyz kerek. Onsyz bolmaıdy! Sondyqtan, ózderińdi ǵana emes, myna balalardyń da bolashaǵyn oılańdar.

B (V). Men de baǵanadan beri osyny aıtyp júrmin. Biraq, eshkim estimeıdi, eshkim tyńdamaıdy. (Jylaıdy)

Ó (O'). Aqymaq, ó-ó-ó-ó!

B (V). Men be aqymaq?

Ó (O'). Men be, endi, ó-ó-ó-ó?!

B (V). Ózińe qarap al! Naǵyz aqymaq myna – sen!

Ó (O'). Uqpadym?..

B (V). Uqpasań uqpa, Bójaı, m-ó-ó-ó-ó!

Ó (O'). Men be, bó-ó-ó-ójaı? Kó-ó-ó-órsetemin, saǵan, bó-ó-ó-ójaıdy!

B (V). Mó-ó-ó-ó-ó... bójaı, bójaı, bójaı!

Ekeýi tóbelesedi. Bári shýlaı bastaıdy

A. Doǵaryńdar! Doǵaryńdar, deımin!

Jaqsybek. Balalar, áripter, dostarym, biz latyn álipbıine kóshiýmiz kerek.

Buzyqbek. Ne dep tur-eı, mynaýyń?! Bul ne degen soraqylyq! Balalar, ol álipbıge kósh-peń-der! Muny aıtyp turǵan men – Buzyqbek! Kırılısada qala berińder! Latynnyń bizge keregi joq!

S (S). Men de Buzyqbekpen kelisemin.

T. Men de!

R. Men de!

İ. Men de kelisemin! Máselen, men İ árpi ózgermeımin.

R. Iá, ózgermeısiń!

İ. Ózim aryqpyn, ózim up-uzynmyn.

Ó. Mynadaı syzyqsyń!

İ. Álipbı ózgergenimen, meniń tabıǵatym ózgermeıdi eken.

S. Durys aıtady!

İ. Men sony túsindim. Sondyqtan, soqa basym sopıyp júre bereıinshi. Oı, tıispeńdershi, maǵan.

S (S). Al, men S árpi sol baıaǵysha dybystalamyn. Tek úırek uqsap maıysyp, jylansha ıreleńdep mynandaı S-ǵa aınalamyn. Al, ne ózgerdi, aıtyńdarshy? Ne ózgerdi? Esqandaı aıyrmas-s-sylyq zoq qoı, ıá? Zoq! Olaı bolsa, burynǵy qalpymda qala bergenim jón!

T. Durys aıtasyń, S! Men latynǵa aýyssam da, aýyspasam da janym, jaratylysym, eń bastysy ózegim ózgermeıdi eken. Sondyqtan, maǵan, báribir.

A. Nege báribir?! Eger biz Latyn álipbıine kóshsek, onda aǵylshynsha úırenemiz. Jaqsy emes pe?! Ǵylym damıdy. Jan-jaqty bolamyz! Salt-dástúr, tarıh, mádenıet, ádebıet, óner týraly derekterimiz ózge elderge qoljetimdi bolady.

S (S). Maǵan latynnyń da, aǵylshynnyń da, bas-s-qanyń da qazeti zoq.

Z (Z). Óı, mynaýyń, qyzyq qoı-eı. Syrtyń ǵana ózgeredi. Biraq, mán-mazmun qalady. Jańa ǵana óziń aıttyń ǵoı.

S (S). Qajeti joq!

Z (Z). Sen she?

i (İ). Ne, men?

Z (Z). Dostas!

i (İ). Ondaıdy aıta kórme!

Ó (O'). Iá, aıta kórme!

B (V). Óıtpeseńshi, sen!

Ó. Men – Ó árpi, ózimshilmin. Bireý unamasa múıizdeımin kep! Sondyqtan, ózim bilemin, uqtyń ba?..

Jaqsybek. Seniń atyńmen bastalatyn basqa da jaqsy sózder bar.

Ó (O'). Mysaly?

Jaqsybek. Mysaly, ózgeris!

Z (Z). Ómir!

Jaqsybek. Ózen!

Z (Z). Óner!

Jaqsybek. Órkenıet!

Z (Z). Órkesh!

T. Órkesh, órkesh. Ha-ha-ha!

Bári kúledi.

A. Áripter, toqtańdarshy! Bólinbeıik, birge bolaıyq! Taǵy da qaıtalap aıtamyn, álipbı bolmasa sóılemdi bylaı qoıǵanda, sóz de quralmaıdy.

B (V). Aǵam A durys aıtady. Jalǵyz árip sóz quraı almaıdy.

S (S). Qalaı s-s-sonda?

i (İ). İ-i-i-i, ıá, qalaı sonda?

A. Mysaly, sen Ó árpi, eger álipbıde bolmasań, ornyń úńireıip, balalar órkesh degen sózdi rkesh dep oqıdy. Al, eger t sen bolmasań, tasbaqa degendi asbaqa dep oqıdy. Al İni degen sózden n árpi ǵana qalady.

Jaqsybek. Al, sary degendi ary dep oqıtyn bolady.

Buzyqbek. Jaqsy ǵoı!

Jaqsybek. Nesi jaqsy?

Buzyqbek. Olardyń basyn qatyrmaı jaıyńa júr!

A. Sondyqtan, ondaı bassyzdyqqa jol bermeımiz. Óıtkeni, biz jalǵyz emespiz. Biz – kóppiz! Solaı emes pe, áripterim?

Bári. Iá, solaı! Biz – kóppiz. Biz – kóppiz.

Buzyqbek. Tynysh-sh-sh! Mynalaryń ne dep tur-eı?

S (S). Oı, men, men, eshteńe degen joqpyn!

Ó (O'). Men de!

İ. Esh kinám joq.

R (R). Meniń de!

Buzyqbek. Áripterim! Nege dostasqylaryń kelmeıdi?

S-dan suraıdy.

Buzyqbek. Eı, S, nege dostasqyń kelmeıdi?

S. Bólip tastady...

Buzyqbek. Aıtshy, nege dostasqyń kelmeıdi?

T. Iá, qalǵan áripter bizdi bólip tastady.

A men Jaqsybekke aıtady.

Buzyqbek. Mine, kórdińder ǵoı!

B (V). Ótirikshi-órmekshi, senderdi eshkim bólgen joq. Bólingen ózderiń!

Z (Z). (T-ǵa) Iá, bólingen ózderiń!

S (S). Sonda, sen bizdi qaldyryp baramysyń?

B (V). Joq, qaıta birge bolýǵa shaqyramyn! Men senderge qosyldym aǵajan!

Z (Z). Jaraısyń, B (V)! Durys sheshim qabyldadyń!

S (S). Sendeılerdi satqyn deıdi!

R (R). Iá, Satqyn!

Bári. Satqyn! Satqyn! Satqyn! Satqyn!

B (V). Men satqyn emespin! Men satqyn emespin! (Jylaıdy)

A. Sabyr! Sabyr saqtańdarshy! Senderge ne bolǵan?! Júrińdershi!

Z (Z). Ońbaǵandar! B satqyn emes. Bólinip, bólek ketken ózderiń! Sondyqtan, naǵyz satqyn myna – sender!

A bárin sahnanyń ar jaǵyna alyp ketedi. Sahna ortasynda B jalǵyz ózi qalady. Jylaıdy.

B (V). Men satqyn emespin! Men olardy kerisinshe, dostasýǵa shaqyrdym. Al, bular meni tyńdamaıdy.

B-nyń áni.

B (V). Kinám ne, aıtqanǵa kónbeıdi,

Dostyqqa shaqyrsam tyńdamaı...

Sózime nelikten senbeıdi,

Aıtyńdarshy balalar, bul qalaı?

Qaıyrmasy. Jańasha árippen jańa ómir bastar,

Ózderiń dostarym sózimdi qostar.

Kóńildi kúıge enip, latynsha úırenip,

Tek jaqsy oqıyq, kelińder dostar!

Z (Z). B! Ýaıymdama! Aǵamyz olardy mindetti túrde dostastyrady. Sen qazir latyn árpine kóshýiń kerek! Qane, kóreıik!

B (V). Iá, men daıynmyn!

B latyn árpine aınalady. Z árpi kómektesedi.

B (V). Men áripterdiń ishindegi eń ádemisimin ǵoı ıá, Z?!

Z (Z). Iá, sen e-e-e-eń ádemisisiń!

Ekeýi bıleıdi.

Arǵy jaqtan bári shýlap keledi.

T. Eı, B! Sen ádemi emes, sen ádepsizsiń!

B (V). Ee-e-eı!

Z (Z). Sińlime, óıtip sóıleme. Uqtyń ba? Onda, bar ǵoı!

T. Onda ne? Onda ne?

Z (Z). Onda, onda...

S (S). (Z-ǵa) Sen zýyldamaı tynysh tur, bildiń be?. (B-ǵa) Sen – maqtanshaqsyń!

T. Iá, maqtanshaqsyń. Maqtanshaq, maqtanshaq, maqtanshaq!

B (V). Men be maqtanshaq? Men be ádepsiz? (Jylaıdy)

T. Iá!

B (V). Onda sen... onda sen... tazbassyń! Iá, tazbassyń! Tazbas!

İ. (B-ǵa) Onda sen... onda sen... áńgúdiksiń.

T. Áń-gú-dik?

S (S). Ol qandaı sóz, taǵy?

İ. Bilmeımin. Oıyma kelgen soń, aıta saldym!

B (V). (İ-ge) Al, sen bar ǵoı, sen... sen sábizsiń? Al, sábizdi ne isteıdi? Syrtyn arshıdy da «Káris salaty» – he jasaıdy. Ha-ha-ha! (Bári kúledi)

T. Sábizdi qoıandar jemeýshi me edi? Áripsiń ǵoı!

B (V). Úıretpe, tazbas!

T. Men taz emespin! Shashym bar! Biraq, ony qalpaǵym jaýyp tur.

B (V). Qalpaǵyńnan túk paıda joq... jaraspaıdy.

T. Jarasady.

B (V). Jaraspaıdy, tazbas.

T. Jarasady deımin.

B (V). Jaraspaıdy!

T. (Qulaǵyn jaýyp alady) Jarasady, jarasady, jarasady!..

Buzyqbek. Tynyshtal! Senderdi kórgim kelmeıdi. Men qatty ashýlanbaı turǵanda tabańdaryńdy jaltyratyńdar!

Jaqsybek. Ketpesek she?!

Buzyqbek. Ketpeseńder, kúshtep ketiremin.

Jaqsybek. Qolyńnan kelmeıdi.

Buzyqbek. Keledi.

Jaqsybek. Kelmeıdi.

T. Tıispeńder, Buzyqbekke!

R(R). Ol bizdiń dosymy!

Z (Z). E-e-h, tapqan ekensiń dosty.

S (S). Ol meniń de dosym!

Ó (O'). Ó-ó-óı, meniń de!

İ. Meniń de!

Jaqsybek. Ol – dos emes, ol – qas.

Buzyqbek. Men be qas?

Jaqsybek. Men be, endi?!

T. Keshirim sura.

Jaqsybek. Suramaımyn. Ózi birinshi bastaǵan.

T. Sura dedim!

Jaqsybek. Suramaımyn! Bastaǵan ózi dedim ǵoı!

T. Solaı ma?

Jaqsybek. Solaı!

Buzyqbek. Jekpe-jek! Kel, beri! Seni ermeksaz sıaqty ezeıin! Ha-ha-ha!

Ó (O). O!

Bári. Jekpe-jek! Jekpe-jek! Jekpe-jek!

Mýzyka. Jaqsybek pen Buzyqbek soǵysady. Buzyqbek jeńedi. Buzyqbektiń jaqtastary qýanady.

Buzyqbek. Men jeńdim!

Ol kúshin kórsetip, maqtanady.

Buzyqbek. Men – myqtymyn! Kórdińder me, men – myq-ty-myn! Mendeı qara kúshti jeńý múmkin emes. Sender ne... qorqyp qaldyńdar ba?

A. Iá, moıyndaımyz, utyldyq! Kúrestik, sen jeńiske jettiń! Biraq, taǵy bir saıys bar.

Buzyqbek. Áı, áripterdiń atamany, seniń de taıaq jegiń kep tur ma? Kel, shyq!

A. Endi, bilimmen kúsh synasaıyq, Buzyqbek! Kim kóp sóz biledi eken, kórelik. Eger, men utylsam onda álipbıdegi áripter eshqashan dostaspaıdy. Al, eger de sen jeńilseń, onda dostasady. Kelistik pe?

Buzyqbek. M-m-m!

A. Kóp oılanba!

Buzyqbek. Kelistik! Qaı áripti tańdaımyz?

A. Seniń atyń B árpinen bastalady. Sony alaıyq! Olaı bolsa, basta!

Buzyqbek. Joq, sen basta.

Mýzykanyń yrǵaǵymen B árpine bastalatyn sózderdi aıta bastaıdy.

A. Bulaq!

Buzyqbek. Bóspe!

A. Bóbek!

Buzyqbek. Y-y-y... Bógde!

A. Bota!

Ó (O'). Bos!

A. Bereke!

S (S). Beıaýyz!

A. Baý-baqsha!

Buzyqbek. Baýkespe!

A. Batyr!

T. Baklajan!

A. Bata!

R (R). Basbuzar!

A. Baq!

Buzyqbek. Baqa!

B (V). Barmaq!

İ. Barymta!

A. Bıdaı!

Buzyqbek. Bazar!

A. Baǵa!

Buzyqbek. Baqtalas!

A. Baqyt!

Buzyqbek. Bólý!

A. Birlik!

Buzyqbek. Bóltirik.

A. Begzadtyq!

Buzyqbek. Beıbaq!

A. Bastaý!

Buzyqbek. Beıbas!

A. Bal!

Buzyqbek. Baqtalas!

A. Baısaldylyq!

Buzyqbek. Bolbyr!

A. Baýyrsaq!

R (R). Betbaq!

Buzyqbek. Betpaq!

Jaqsybek. Baja!

Buzyqbek. Baqyrý!

A. Bastańǵy!

Buzyqbek. Y-y-y...

S. Bars-s-s-elona!

A. Báıge!

Buzyqbek. Y-y-y...

Ó (O'). Bójaı!

A. Bazarlyq.

Buzyqbek. Y-y-y...

A. A, utyldyń!

Buzyqbek. Joq, joq!

A. Aıt, onda.

Buzyqbek. Qazir, qazir...

A. Úshke sheıin sanaǵansha úlger, onda utylasyń. Bir... eki... eki jarym... úsh! U-tyl-dyń!

Buzyqbek. Joq! Utylǵan joqpyn! Utylǵan joqpyn!

A. Utyldyń, moıynda!

Jaqsybek. Áripter! Ótinemin, dostasyńdarshy, a? Dostasyńdarshy!

Buzyqbek. Joq dedim ǵoı, joq,, bitti!

A men Buzyqbektiń toby bir-birimen aıtysady.

Buzyqbektiń toby. Álipbıdi úırenip,

Úıren deıdi qalaıda.

Unamaıdy bul sózi,

Úırenbeımiz alaıda!

Jaqsybekpen A-nyń toby. Álipbıdi úırenip,

Bolar bala ósem der.

Jamandyqtan jırenip,

Jaqsy bolam deseńder!

Buzyqbektiń toby. Kerek emes ol bizge,

Ózderiń-aq bilińder!

Qosylmaımyz senderge,

Bizden ary júrińder!

Jaqsybekpen A-nyń toby. Qosylsańdar balalar,

Jumystar kóp san ıgi.

Oqysańdar latynsha,

Barlyq álem tanıdy!

Buzyqbektiń toby. Al bizdiń top eshqashan,

Qosylmaıtyn shyǵarmyz.

Óıtkeni, biz árqashan,

Tóbeleske qumarmyz!

Aıqas sahnasy. Kún kúrkirep, jaı túsedi. Latyn ortaǵa qaraı oıysyp, barlyǵyn sıqyrly taıaǵymen qatyryp tastaıdy. Sol kezde E, Iý, Sh, , , Ia, S sekildi qazirgi latyn qarpinen túsip qalǵan áripter qol ustasyp, ketip bara jatady.

Qoshtasý áni

Áripter.
Sendermen bir bolǵan
Júrekte syr tolǵan
Ókinbeımin eshqashan ótkenime.
Alystap aramyz
Qıalaı baramyz
Qoshtasar ýaqyttyń ótkeni me?
Aqyl oı sendeldi
Qımaımyn senderdi
Máńgige al endi qosh bolyńdar!
Bilimmen ushtasqan
Qoldaryn ustasqan
Aıyrlmas dostardaı dos bolyńdar!

Qaıyrmasy. Sendermen ótken ár kún
Jattaǵan bizdi ár tún
Tek jaqsylyqtarǵa ár kez tolady
Jańa áripter bastar
Qosh bolyńdar dostar
Bári, bári, bári jaqsy bolady!

Osy áripter ketip bara jatyp, latyn áripterin oıata bastaıdy. Ketedi.

Latyn. Áripterim! Bir-birińmen til tabysyp, kelisimge kele almadyńdar-aý!

Buzyqbek. Uly mártebeli Latyn aǵzam jáne Jaqsybek! Senderge ortaq bir suraǵym bar! Jaraıdy, biz latyn qarpine kóshelik! Sonda myna balalarǵa, tipti barshamyzǵa munyń qandaı paıdasy, qandaı qajettiligi bar?

Jaqsybek. Paıdasy da, qajettiligi de óte kóp, Buzyqbek! Sózim dáleldi bolý úshin myna jerge qara! Uly mártebelim!

Latyn taıaǵyn kótergende tóbedegi aǵash qaq jarylyp, arasynan ekran shyǵady.

Tilshi. Nú-Iork qalasynan tikeleı reportaj! Balalar! Sender búgin Latyn álipbıiniń Álemde qandaı mán-mańyzy bar ekenin túsinesizder! (Led-ekrandy kórsetip) Nazar aýdaryńdar! Qazir men amerıkandyq azamatqa «Sálem, balalar!» degen sózdi oqytamyn! Sálemetsizbe! Hello! Biz Qazaqstannan kelip edik. Mynany oqı alasyz ba, mıster?! (Qaǵazǵa kırılısamen jazylǵan: «Sálem, balalar!» degen jazýdy kórsetedi)

Amerıkandyq. Noý, noý!

Tilshi. Al, endi myna sózdi she?! (Latyn qarpimen jazylǵan: «Sa'lem, balalar!» degen sózdi kórsetedi)

Amerıkandyq. O, ıes, ıes! Sa'lem, balalar! Rahmet! (Kadr aýysady)

Tilshi. Al, endi Parıjden tikeleı efır! Qalyńyz qalaı, mse?! Sizge aıtar ótinishim bar! (Kırılısada jazylǵan «Astana. Dombyra. Qymyz. Qazaqstan» degendi sózdi kórsetedi)

Fransýz. Napas compris! («Túsinbedim» degen sóz)

Tilshi. Olaı bolsa, myna sózdi oqyńyzshy! (Sonyń latynsha nusqasyn kórsetedi)

Fransýz. Qazaqstan, Astana, dombyra, qymyz! Maintenant compris! (Endi túsindim) Superbement (Keremet).

Tilshi. Raqmet! (Kadr aýysady) Biz Japonıa astanasy – Tokıodamyz! Sálemetsiz be!

Japon. Konnichiwa! (Sálemetsiz be?!)

Tilshi. Myna jazýdy oqyp kórińizshi, san! (Kırılısada jazylǵan «Kel balalar oqylyq» degen sózdi kórsetedi)

Japon. Rikai shite inai! (Túsinbedim)

Tilshi. Al, myna jazýdy she? («Kel balalar oqylyq» degenniń latynsha nusqasyn kórsetedi)

Japon. Kel balalar oqylyq!

Tilshi. Raqmet, Sizge! Kórdińderme, balalar! Biz kóshkeli júrgen Latyn jazýyn jalpaq Jahan biletinine kózderiń jetti. Eger oǵan aýyssaq, salt-dástúr, tarıh, mádenıet, ádebıet, óner týraly derekterimiz ózge elderge qoljetimdi bolady. Osymen bizdiń tikeleı efırimiz aıaqtaldy! Saý-salamat bolyńyzdar!

S (S). E-e-e-e, tús-s-s-sindim! Latyn qarpi – álemdik órkenıetke baǵyttaıtyn kúre jol eken ǵoı!

Ó (O'). Ó-ó, latyn qarpi Qazaq elin dúıim dúnıege áıgili etedi.

İ. Álemge keńinen taralǵan jazbanyń biri – latyn eken ǵoı!

R (R). R-r-r-rasynda da, Biz latyn álipbıine aýyssaq, kúshti bolamyz!

T. Adasyppyn! Adasyppyn! Endi, men Latynǵa tolyqtaı óttim!

Buzyqbek. Aı-aı-aı! Aqymaq bolǵan basym-aı! Men Latyn álipbıiniń syryn endi ǵana túsindim! Osyǵan sheıin ózimshildikke salynyp, ózgelerdi umytyppyn. Bárin túsindim, bárin túsindim. Latyn qarpine kúmándanyp, senimime selkeý túsip edi! Endi, barlyq kúdigim seıildi. Sendim! Sendim senderge! Bárińe raqmet! Keshirińdershi, meni!

Jaqsybek. B árpinen bastalatyn taǵy bir sóz bar...

Buzyqbek. Qandaı?

A. Bul – baýyr degen sóz! Búginnen bastap sen – meniń baýyrymsyń!

Buzyqbek. Shyn aıtyp turmysyń?

A. Shyn!

Buzyqbek. Onda, sen de – meniń baýyrymsyń!

Z (Z). Alaqaı, ekeýi dostasty!

Jaqsybek.. Endi seni Buzyqbek emes, Dosbek deıik.

R (R). Jar-r-r-raısyń!

Buzyqbek. Dosbek degen ádemi esim eken! Meni keshiresińder me, áripter?

Bári. Iá, keshiremiz!

Buzyqbek. Raqmet, senderge, raqmet!

A. Durys, biz bir-birimizge keshirimdi bolýymyz kerek!

Jaqsybek. Balaqaılar! Barlyq jamandyq ataýlyny jeńetin kúshtiń aty qandaı? Kim aıtady? A? Ol kúshtiń aty – Dostyq!

A. Qane, bárimiz birge! Ol kúshtiń aty – Dostyq!

Mýzyka bastalǵan kezde, áripter sapqa turyp, DOSTAR degen jazýdy quryp, bári án aıtyp bıleıdi.

Fınaldyq án

Prolog. Dostyqqa biz adalmyz,

Bilimdi bolamyz! 4 ret

Áripter. Jas dostarǵa ár kez,
Úırete alamyz,
Talaptansa eger...
Qasyna baramyz!
Qol ustasyp dostar,
Nazar sap qarańyz,
Dostyqqa biz adalmyz,
Bilimdi bolamyz!

Dosbek. Al men túzeldim dostar,

Tártipti endi bolamyn!

Jaqsy jolǵa bastar,

Úzdik oqýshy atanamyn!

Bári. Lá! Lá! Lá!

Jaqsy jolǵa bastar,

Lá! Lá! Lá!

Úzdik oqýshy atanamyz! 2 ret

Jaqsybek. Adal dospyz máńgi,

Ustazyń tyńdaıtyn!

Álipbıdi jattap,

Buzyqtyq qylmaıtyn!

Bári. Biz baqytty balamyz!

Aıtqan tildi alatyn.

Dostyqqa adalmyz,

Bilimdi bolamyz!

Bári. Biz baqytty balamyz!

Aıtqan tildi alamyz.

Dostyqqa adalmyz,

Bilimdi bolamyz!

Bári. Lá! Lá! Lá!

Jaqsy jolǵa bastar,

Lá! Lá! Lá!

Úzdik oqýshy atanamyz!

Rechetatıv. Dostyqqa biz adalmyz,

Bilimdi bolamyz! 3 ret.

Dostar! Dostarmyz!

SHYMYLDYQ

Án mátininiń avtory: Áset Imanǵalıev.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama