Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)
Ata-analarǵa arnalǵan aqyl-keńes. Balany - jastan
Ata-analarǵa arnalǵan aqyl-keńes
Taqyryby: Balany - jastan

Úsh jasqa aıaq basqanda balanyń ár nársege qyzyǵýshylyǵy arta túsedi. Kózine kóringenniń bárin surap, «mynaý ne?» dep mazańdy alatyn da, ánge qulaq túrip óleń jattaıtyn da, ertegige qumartyp, sýret salýǵa yntasy oıanatyn da balanyń osy shaǵy. Tap osy kezeńde bala yntasyna zer salyp muqıat kóńil bólinse, bala áreketi jemisti nátıje bereri sózsiz. Sondyqtan áke - sheshesi balaǵa «álippe» sıaqty kitapty satyp alyp berse, bala sol kitaptaǵy sýretti kóre otyryp onyń atyn ataýǵa, túsin aıyrýǵa, tipti bara - bara áripterge degen qyzyǵý - shylyǵy artyp, ony bilýge talpynady. Túrli mazmundy sýretterge zer salý arqyly, qaraý, kórý arqasynda balanyń sýret salýǵa degen qushtarlyǵy artady. Tuıyq - talmaǵan sheńber, qısyq syzyq, irili - usaqty núkteler men sopaqshalardy dápter betine qalaı bolsa solaı aıqyshtaı bastaǵan bala áreketin baǵyttap jiberse, mazmundyq sý - retterdi baıqaýǵa bolady der em. Balanyń ertegige degen qyzyǵýshylyǵy eki jasqa tolar - tolmas shaǵynda - aq oıanady. Bul kezdegi sábıdiń tyńdaýyn úsh kezeńge bólýge bolady.
1. Ertekshiniń sózin bólmeı, únsiz tyńdaý.
2. Bala eske qalar tusynda suraq qoıyp otyrady.
3. Oıynda qalǵan tustarynda ózińmen jarysyp aıtyp otyrady.
Osylaı balanyń tanymdyq jetilýi qalyptasady.
Biz tabıǵattan jasampaz kúshterdiń organızmde qımyl jasap, syrtqy dúnıemen jalǵastyryp jatqanyn jıi baıqaımyz. Mysaly: ara óziniń uıasyn alty burysh túrinde plasınkalardan quralady.
Sol sıaqty balany da oıyn ústinde baqylap kóreıikshi. Oıyn bala úshin qımyl, al birdeńe jasaýǵa umtylý, bala aıaqtaryn bulǵańdatyp otyrady jáne onyń qımyldaryn ózi qadaǵalaıdy. Bala oınaǵanda úlkender - diń qımyl, áreketine elikteıdi, biraq bul jaı elikteý emes, qıalǵa toly elikteý. Bala oıyn kezinde aldyna maqsat qoımaıdy, onyń maqsaty qıalynan týyndaıdy. Bala sulýlyqty tamashalaýdy qalamaıdy. Mysaly: aǵash balaǵa qyzyqtaý úshin emes, órmeleýge qajet. Sondyqtan bala oıynyna erekshe den qoıý kerek, oıyn arqyly balanyń densaýlyǵy nyǵaıady, minez - qulqy qalyptasady, tili damıdy.
Men, ásirese analarǵa mynandaı 2 - 3 oıyn túrlerin, demalys kezinde balalarmen oınasa, durys sóıleýge, suraqqa tolyq jaýap berýge, nárseni aıyra bilýge degen múmkinshilikteri, bala boıynda qalyptasar der edim.

1. Oıyn: «Ana men bala» arasyndaǵy qarym - qatynasy:
Anasy keshki tamaqty ázirlep júrip, balasyna «keseni alyp bershi», «maǵan kómektesip jibershi», nemese «aspan búgin ashyq pa, álde bult bar ma?». t. s. s áreketter arqyly balamen dıalogty túrde sóılesý, til baılyǵyn arttyrý, oılaý qabiletin damytary sózsiz der edim.
2. Oıyn: Demalys kúnderi balaǵa 2 - 3 saǵat ýaqyttaryn bólip, ár túrli oıyndar ótkizýge bolady. «Uqsas sýretti tap». Tik tórtburyshqa uqsaǵan kishkene ádemi sýretteri bar «Domıno» oıynshyǵy, bul oıynshyqty oınaý kezinde balanyń oılaý, este saqtaý, sýretterdiń attaryn atap, tanı bilý prosesteri damıdy. Bala «Mine mynaý shyrsha, mynaý taǵy da shyrsha», «Eki shyrsha» degen sıaqty sóılem qurastyrý erekshelikteri qalyptasady.
3. Oıyn: «Tól balasyn shaqyrý» nemese «Qaısysy qalaı dybystaıdy».
Úı sharýasyn jasaı júrip balanyń oılaý, tez taba bilý, tez arada oıyn jınaqtaı bilý erekshelikterin qalyptas - tyrý.
Anasy: Qoıdan jýas bozymdy,
Shaqyramyn qozymdy.
Qalaı shaqyrý kerek.
Bala: Pushaıt - pushaıt.
Qysqa ǵana qulaqty,
Shaqyramyn laqty.
«Shóre, shóre».
Jelbiregen týymdy,
Shaqyramyn qulyndy.
Quraý - quraý t. s. s.
Osyndaı óleń joldary arqyly balalardyń tólge degen súıispenshiligin arttyrý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama