InfoHub Logo

Taqyryby: Atadan qalǵan asyl sóz
Maqsaty:
a) bilimdilik: Atadan qalǵan asyl sózderdi óskeleń jas urpaqqa mıras etý, dástúr sabaqtastyǵyn uǵyndyrý. Oqýshylardy sózdiń tórkinin túsinip, oryndy sóıleýge, óz oılaryn tolyq jetkize bilýge úıretý;
á) tárbıelik: Ataly sózderden úlgi, ónege alýǵa, ulttyq qundylyqtardy boılaryna sińirip ósýge tárbıeleý;
b) damytýshylyq: Oqýshylardyń ataly sózder arqyly rýhanı baılyǵyn, oılaý qabileti men sóıleý mánerin, sózdik qoryn damytý, ulttyq dúnıetanym negizderin qalyptastyrý;
Kórnekilikter: Tóle, Áıteke, Qazybek bılerdiń sýretteri, qanatty sózder, oqýshylardyń ulttyq kıimderi, sıqyrly taıaqsha, sharlar, baǵalaýshylar.
Sabaqtyń túri: Saıahat sabaq

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Ánurandy oryndaý
Synyp oqýshylaryn topqa bólý.
Ádilqazylar múshelerimen tanystyrý.
İ top: «Suńqarlar»
Top basshysy: Suńqarmyz usha jetiler,
Tómende bárin qaldyryp.
Jamby tur kókte biz iler,
Qanatty nurǵa maldyryp!
İİ top: «Tulparlar»
Top basshysy:
Tulparmyz shaba jetiler,
Jaralǵan jiger, namystan.
Jeńistiń týy jelbirer,
Júırikpiz jelmen jarysqan!
Toptardyń urandary:
İ. Suńqarlar usha jetiledi.
İİ. Tulparlar shaba jetiledi.

Muǵalim: Atadan qalǵan asyl sózderdi úırenýge biz «Sózstanǵa» saıahatqa shyǵamyz. «Sózstan» degenimiz - atadan qalǵan asyl sózder, kóp ǵasyrlyq tarıhy bar qazaq ádebıeti. Halqymyz «Óner aldy - qyzyl til» dep asa joǵary baǵalaǵan. Sondyqtan biz sol «Sózstanǵa» saıahat jasaýdy maqsat ettik. Búgingi ashyq tárbıe saǵatynda asyl sózder eline bet alǵan jolda kóp kedergiler kezdesedi eken. Biz sol kedergilerden tabandylyqpen, tapqyrlyqpen ótýimiz kerek.
- Qalaı oılaısyńdar, atadan qalǵan asyl sózderge ne jatady?

Oqýshylar: Naqyldar, yrym - tyıym sózder, maqal - mátelder, ótirik óleńder, kórkem sózder, ańyz áńgimeler, sheshendik sózder.
Muǵalim: Bulardy nege asyl sózder deımiz?
Oqýshylar: Óıtkeni atalarymyz asyl sózder arqyly aqyl aıtyp, «Jaqsydan úıren, jamannan jıren» degen.

Muǵalim: Durys aıtasyńdar balalar. Burynǵy atalarymyz ómirden kórgen - túıgenderin jınaqtap, baı tájirıbesin bizge sózben órnektep, mura qylyp qaldyrǵan. Endeshe, biz «Sózstanǵa» jetý úshin úlken úsh kedergi beketten ótemiz. Beketterge jetkenshe myna tapsyrmalardy oryndaýymyz kerek.
İ kedergi beket: «Óner jastan»
İ.«Báıge» Bul kezeńde toptarymyz salt - dástúr, ádet - ǵuryp boıynsha qoıylǵan suraqtarǵa jaýap beredi.
1. Musylmannyń qasıetti kitaby? (quran)
2. Qazaq shopandarynyń shahmaty ne? (toǵyzqumalaq)
3. Qylyshtan ótkir ne bar? (til)
4. Eń kıeli qus ne? (aqqý)
5. Qazaq yrymynda balaǵa mı jegizbeıdi. Ol neni bildiredi? (Sebebi mıdaı byljyr, bos belbeý, ynjyq bolyp ósedi deıdi)
6. Kıiz úıdiń qurylysynda kerege men shańyraq ortasyn qosatyn bóligi ne?(ýyq)

İİ. «Maqal - sózdiń máıegi» Bul kezeńde suraqtarǵa maqal - mátelder arqyly jaýap beresińder.
1. Adamnyń qaı múshesi qorqaq, qaı múshesi batyr? (Kóz qorqaq, qol batyr)
2. Túkirik kól bola ma? (Kóp túkirse, kól bolady)
3. Qandaı jaǵdaıda aınaǵa ókpelemeý kerek? (Aýzyń qısyq bolsa, aınaǵa ókpeleme)
4. Semizdikti kóteretin janýar? (Semizdikti qoı ǵana kóteredi)
5. Otqa túsip kúımeýge bola ma? (Otan úshin otqa tús kúımeısiń)
6. Jylandy ininen qalaı shyǵaramyz? (Jyly - jyly sóıleseń, jylan ininen shyǵady)

İİİ. «Kim kóp biledi?» ( top músheleri ótirik óleńderden jarysqa túsedi)
İÚ. «Eskirmeıtin esti sóz» (top músheleri ózderi biletin yrym - tyıym sózderden jarysady)
Bı:

İİ kedergi beket: «Bilgenge marjan»
Ú. Saýaldarǵa jaýap berý.
1. Jeti atany ata.
2. Jeti qazyna ne?
3. Úsh arsyzdy ata.
4. Jolaýshynyń muraty ne? (jetý)
5. Saýdagerdiń muraty ne? (satý)
Al bizdiń muratymyz ne? (oqyp, bilim alý)
Án: «Sálem berem úlkenge»
Sózi: Ótepbergen Aqypbekovtiki
Áni: Dabyl Omarovtiki

İİİ kedergi: «Oılan, tap!»
Úİ. Jumbaqtar sheshý. (top músheleri bir - birine jasyrady)
Úİİ. Qazaqta tuńǵysh...
1. Eń tuńǵysh sheshen (Jırenshe)
2. Eń tuńǵysh ǵalym, saıahatshy (Shoqan Ýálıhanov)
3. Eń tuńǵysh qazaq álippesin jazǵan (Ahmet Baıtursynov)
4. Eń tuńǵysh bıshi (Shara Jıenqulova)
5. Eń tuńǵysh elbasshymyz (N. Á. Nazarbaev)
6. Eń tuńǵysh dúnıejúzi chempıon ataǵan alǵan palýan (Qajymuqan Muńaıtbasov)

İÚ. Qorytyndy.
Muǵalim: Atadan qalǵan asyl sózder - bizdiń ómir serigimiz, aqyl - keńesshimiz. Ol sózder urpaqtan - urpaqqa jetip otyrǵan. Al endi atadan qalǵan asyl sózderdi uǵyný úshin ne isteýimiz kerek? Ol úshin Abaı atamyzdyń ósıetti sózderin esimizde saqtaıyq.
İ top: Bes nárseden qashyq bol,
Ósek, ótirik, maqtanshaq,
Erinshek, beker mal shashpaq,
Bes dushpanyń bilseńiz.
İİ top: Bes nársege asyq bol,
Talap, eńbek, tereń oı,
Qanaǵat, raqym, oılap qoı.
Bes asyl is kónseńiz.
«Sıqyrly taıaqsha» ádisi. Búgingi tárbıe saǵatynda qandaı oı túıdiń?
Neni úırendiń?
Án: «Ne deý kerek?»
Sózi:
Áni:
Jeńimpaz topty marapattaý.